W razie nieodpłatnego otrzymania środka trwałego w drodze darowizny jego wartość początkową dla celów bilansowych wycenia się na poziomie wartości rynkowej, czyli według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu (art. 28 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0A9C91F09A5DF196E9BF3E3A17ED1D94?id=324433]ustawy o rachunkowości[/link]).
Zgodnie z prawem bilansowym nieodpłatne otrzymanie środka trwałego ujmuje się w księgach rachunkowych na koncie zespołu 8 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” w korespondencji z kontem 010 „Środki trwałe”.
Z art. 41 ustawy o rachunkowości wynika, że wartość tych środków zaliczana jest w pozostałe przychody operacyjne proporcjonalnie do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych.
Otrzymany nieodpłatnie środek trwały ujmowany jest w księgach rachunkowych w sposób zaprezentowany poniżej:
[b]1. Nieodpłatne otrzymanie środków trwałych:[/b]
Wn konto 010 „Środki trwałe” Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
[b]2. Odpisy amortyzacyjne środków trwałych otrzymanych nieodpłatnie:[/b]
Wn konto 4 „Koszty według rodzajów” Ma konto 071„Odpisy umorzeniowe środków trwałych”
[b]3. Księgowanie równoległe do operacji nr 2:[/b]
Wn konto 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” Ma konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne”
Jeśli chodzi o ujęcie podatkowe tego zdarzenia, to trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 16g ust1 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link] wartość nieodpłatnie otrzymanego środka trwałego ujmujemy w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w wartości rynkowej z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości.
Należy jednak pamiętać, że jeżeli wykazana w umowie darowizny wartość środka trwałego będzie znacząco odbiegać od wartości rynkowej, organy podatkowe mogą ją zakwestionować i skorygować. Cenę rynkową określa się na podstawie ceny stosowanej w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 12 ust. 5 ustawy o CIT).
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT otrzymane nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie środki trwałe stanowią przychód podatkowy – w całości w dacie otrzymania środka trwałego, a nie, jak wynika z ujęcia bilansowego – proporcjonalnie do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych.
Podatkowe odpisy amortyzacyjne dokonywane są począwszy od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia środka trwałego do ewidencji środków trwałych. Stawki amortyzacyjne ustalane są zgodnie z rocznym wykazem stawek amortyzacyjnych stanowiących załącznik numer 1 do ustawy o CIT. Odpisy amortyzacyjne stanowią koszt podatkowy proporcjonalnie do okresu umorzenia środka trwałego.
[i]Autorka jest starszą konsultantką w Departamencie Outsourcingu Rachunkowości Grant Thornton Frąckowiak sp. z o.o.[/i]
