Tak uznał ZUS Oddział w Lublinie w decyzji nr 1222 z 10 września 2013 r. (WPI/200000/451/1222/2013).
W tej sprawie, działając w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca zwrócił się do ZUS z wnioskiem o wydanie interpretacji. Wskazał, że chciałby zatrudnić ucznia szkoły zawodowej w celu przygotowania zawodowego. Uczeń ten przed podjęciem nauki ukończył 18 lat. Mimo to, zdaniem przedsiębiorcy, zawarta umowa o przygotowanie zawodowe daje podstawę do rozliczania składek na zasadach obowiązujących pracowników młodocianych.
Po przeanalizowaniu stanu prawnego i faktycznego ZUS nie podzielił stanowiska wnioskodawcy. Wskazał, że zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.). W decyzji podkreślił, że art. 6 tej ustawy zawiera katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji określenia zasad ustalania podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia, konieczna jest analiza, czy dana osoba posiadała jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Powołany przepis stanowi, że obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy). Z kolei zgodnie z treścią art. 2 kodeksu pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Jako pracowników należy również traktować młodocianych. W związku z taką legalną definicją pracownika młodocianego, ZUS nie podzielił w tej sprawie stanowiska wnioskodawcy. Uznał, że w przypadku zatrudnienia ucznia szkoły zawodowej w celu przygotowania zawodowego, który przed podjęciem nauki ukończył 18 lat, nie znajdą zastosowania przepisy określające zasady wynagradzania młodocianych.
Komentarz eksperta
dr Marcin Wojewódka, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy „Wojewódka i Wspólnicy" sp.k.
W tym stanie faktycznym nie sposób nie zgodzić się z treścią interpretacji dokonanej przez ZUS. Z opisanego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika bowiem jednoznacznie, że zamiarem pracodawcy było zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego ucznia szkoły zawodowej, który ukończył 18 lat przed podjęciem nauki. Taka osoba nie może korzystać ze statusu młodocianego oraz dobrodziejstw wynikających z takiego statusu.
Zgodnie z treścią dyspozycji art. 190 § 1 k.p. młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Zatem tylko pracownik, który nie ukończył jeszcze 18. roku życia, jest objęty szczególnymi normami ochronnymi zawartymi w Dziale IX k.p. oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 191 § 3 i 5 k.p. Tylko bowiem taka osoba – niepełnoletnia i posiadająca status pracownika młodocianego – mieści się w kategorii wskazanych we wspominanym już wyżej art. 190 § 1 k.p. Konsekwencją takiego stanowiska ZUS – prawidłowego i zgodnego z obowiązującymi przepisami – jest to, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia ucznia szkoły zawodowej w celu przygotowania zawodowego, który przed podjęciem nauki ukończył 18 lat, nie znajdą zastosowania przepisy określające zasady wynagradzania młodocianych. Zostały one uregulowane rozporządzeniem Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.
W świetle powyższego, uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa, ZUS Oddział w Lublinie zasadnie stwierdził, że stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji w sprawie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zatrudnionego pracownika jest nieprawidłowe.