[b]Pracownik dostaje wynagrodzenie stałe w wysokości 3 tys. zł i zmienne z tytułu praw autorskich. We wrześniu zarobił 3000 zł stałej pensji i 6000 zł ze składników zmiennych (honoraria za napisane artykuły). Pieniądze wypłacono w październiku.
Przed wypłatą wierszówek zatrudnione osoby dostają wydruk napisanych tekstów z ich wyceną. Każdy sprawdza, czy osoba robiąca zestawienie się nie pomyliła. Mimo staranności okazało się, że 2000 zł spośród wskazanych 6000 zł wypłacono niesłusznie.
Pracownikowi przypisano teksty innego dziennikarza. Czy nadpłacone niesłusznie 2000 zł można potrącić na listopadowej liście płac? A co ze składkami i podatkiem? Jak sprawdzić, czy nie zostały nadpłacone?[/b] – pyta czytelniczka.
Zanim przejdziemy do rachunków, zastanówmy się, czy pracodawca może dokonać potrąceń samodzielnie, bez zgody pracownika. Zależy to od tego, z czyjej winy nastąpiła nadpłata poborów. Jeżeli z winy pracodawcy, to wypłacone niesłusznie pieniądze można odzyskać tylko za zgodą zatrudnionego.
W przeciwnym razie pozostaje droga sądowa i roszczenie o zwrot nadpłaconej kwoty na podstawie przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] o bezpodstawnym wzbogaceniu. Potwierdza to zarówno [b]Sąd Najwyższy (wyrok z 9 stycznia 2007 r., II PK 138/ 06), jak i Państwowa Inspekcja Pracy (stanowisko z 1 lipca 2009 r., GPP-110-4560-43/09/PE/ RP). [/b]
Czy w opisywanym przypadku za nadpłatę poborów winny jest dziennikarz? Zanim wierszówki dotrą do działu płac, powinien sprawdzić, czy wszystkie dotyczą jego twórczości. Pytanie tylko, czy ma tego dokonać z własnej woli w zakresie koleżeńskiej pomocy, czy wskutek służbowego polecenia. Prawdopodobnie z racji tego pierwszego, ale jeżeli stało się to utartą praktyką, to w pewnym sensie można uznać, że zatrudniony traktował to jako część swoich obowiązków.
Nie wpływa to jednak na jego winę. Za naliczanie wynagrodzeń, a w tym wypadku za wycenę i zestawienie wartości twórczej pracowników, odpowiedzialne są wskazane przez pracodawcę osoby i to one są rozliczane za niedopełnienie swoich obowiązków.
Teraz czas na potrącenia. Na pewno nie możemy od wartości listopadowych poborów netto odjąć nadpłaconej wierszówki netto, bo wtedy będziemy mieli kłopot z nadpłaconymi składkami i podatkiem do urzędu skarbowego.
Nadpłaconą wierszówkę najlepiej ująć w kwocie brutto od listopadowych poborów brutto, bo wtedy składki i podatki w bieżącym miesiącu zapłacimy od przychodu pomniejszonego o wartość honorariów od których daniny do ZUS i US zostały już zapłacone wcześniej.
Fakt że w zobowiązaniach do ZUS i US wyjdziemy na zero potwierdzą cztery listy płac ukazujące cztery możliwe przypadki, które w związku z nadpłatą mogą wystąpić:
- pierwsza dla kwoty faktycznie wypłaconej w październiku (tę listę już mamy, bo według niej naliczyliśmy pobory za wrzesień),
- drugą dla kwoty faktycznie należnej, która została w październiku zawyżona,
- trzecią dla honorariów brutto w listopadzie po potrąceniu nadpłaty w kwocie brutto,
- czwartą dla wierszówki faktycznie należnej w listopadzie, ale niepomniejszonej o nadpłacone pobory z powodu braku zgody pracownika.
Mając wierszówki do wypłaty netto, sprawdzamy różnicę w nadpłacie. Najpierw odejmujemy od siebie wartości z pierwszej i drugiej listy, płac a następnie z trzeciej i czwartej. Uzyskany wynik to różnice, które po zbilansowaniu powinny wyjść zerowe.
Bardzo często zdarza się, że różnica jest groszowa. Powstaje wskutek liczenia składek od różnych podstaw, ale łącznie potrącenie brutto jest prawidłowe.
[b]Jak dokonać obliczeń[/b]
Sprawdźmy teraz, jak dokonać opisanych wyżej rachunków w praktyce. Przypominamy, że - wierszówkę za październik wypłaconą w listopadzie powiększono o 2000 zł. Zatrudniony powinien dostać 4000 zł.
- Czytelnik nie pisze, jakie honoraria za listopad będą do wypłaty w grudniu. Załóżmy jednak, że będzie to 5000 zł.
[ramka][b]PIERWSZA LISTA PŁAC DLA KWOTY FAKTYCZNIE WYPŁACONEJ W PAŹDZIERNIKU[/b]
[b]Składki społeczne[/b]
6000 zł x 9,76 proc. (składka emerytalna) = 585,60 zł
6000 zł x 1,5 proc. (składka rentowa) = 90 zł
6000 zł x 2,45 proc. (składka chorobowa) = 147 zł
razem 822,60 zł
[b]Składki zdrowotne[/b]
6000 zł – 822,60 zł = 5177,40 zł
5177,40 zł x 9 proc. = 465,97 zł
5177,40 zł x 7,75 proc. = 401,25 zł
[b]KUP[/b]
6000 zł – 822,60 zł x 50 proc. = 2588,70 zł
[b]Podstawa opodatkowania[/b]
6000 zł – 822,60 zł – 2588,70 zł = 2588,70 zł; po zaokrągleniu 2589 zł
[b]Podatek i zaliczka do US[/b]
2589 zł x 18 proc. = 466,02 zł
466,02 zł – 401,25 zł = 64,77 zł; po zaokrągleniu 65 zł
[b]Do wypłaty[/b]
6000 zł – 822,60 zł – 465,97 zł – 65 zł = 4646,43 zł
[b]DRUGA LISTA PŁAC DLA KWOTY FAKTYCZNIE NALEŻNEJ W PAŹDZIERNIKU[/b]
[b]Składki społeczne[/b]
4000 zł x 9,76 proc. (składka emerytalna) = 390,40 zł
4000 zł x 1,5 proc. (składka rentowa) = 60 zł
4000 zł x 2,45 proc. (składka chorobowa) = 98 zł
razem 548,40 zł
[b]Składki zdrowotne[/b]
4000 zł – 548,40 zł = 3451,60 zł
3451,60 zł x 9 proc. = 310,64 zł
3451,60 zł x 7,75 proc. = 267,50 zł
[b]KUP[/b]
(4000 zł – 548,40 zł) x 50 proc. = 1725,80 zł
[b]Podstawa opodatkowania[/b]
4000 zł – 548,40 zł – 1725,80 zł = 1725,80 zł;
po zaokrągleniu 1726 zł
[b]Podatek i zaliczka do US[/b]
1726 zł x 18 proc. = 310,68 zł
310,68 zł – 267,50 zł = 43,18 zł; po zaokrągleniu 43 zł
[b]Do wypłaty[/b]
4000 zł – 548,40 zł – 310,64 zł – 43 zł = 3097,96 zł
[b]TRZECIA DLA WIERSZÓWKI BRUTTO W LISTOPADZIE PO POTRĄCENIU NADPŁATY W KWOCIE BRUTTO[/b]
3000 zł (5000 zł – 2000 zł nadpłaty)
[b]Składki społeczne[/b]
3000 zł x 9,76 proc. (składka emerytalna) =292,80 zł
3000 zł x 1,5 proc. (składka rentowa) = 45 zł
3000 zł x 2,45 proc. (składka chorobowa) = 73,50 zł
razem 411,30 zł
[b]Składki zdrowotne[/b]
3000 zł – 411,30 zł = 2588,70 zł
2588,70 zł x 9 proc. = 232,98 zł
2588,70 zł x 7,75 proc. = 200,62 zł
[b]KUP[/b]
(3000 zł – 411,30 zł) x 50 proc. = 1294,35 zł
[b]Podstawa opodatkowania[/b]
3000 zł – 411,30 zł – 1294,35 zł = 1294,35; po zaokrągleniu 1294 zł
[b]Podatek i zaliczka do US[/b]
1294 zł x 18 proc. = 232,92 zł
232,92 zł – 200,62 zł = 32,30 zł; po zaokrągleniu 32 zł
[b]Do wypłaty[/b]
3000 zł – 411,30 zł – 232,98 zł – 32 zł = 2323,72 zł
[b]CZWARTA DLA WIERSZÓWKI W LISTOPADZIE W KWOCIE FAKTYCZNIE NALEŻNEJ I NIEPOTRĄCONEJ[/b]
[b]Składki społeczne[/b]
5000 zł x 9,76 proc. (składka emerytalna) = 488 zł
5000 zł x 1,5 proc. (składka rentowa) = 75 zł
5000 zł x 2,45 proc. (składka chorobowa) = 122,50 zł
razem 685,50 zł
[b]Składki zdrowotne[/b]
5000 zł – 685,50 zł = 4314,50 zł
4314,50 zł x 9 proc. = 388,31 zł
4314,50 zł x 7,75 proc. = 334,37 zł
[b]KUP[/b]
(5000 zł – 685,50 zł) x 50 proc. = 2157,25 zł
[b]Podstawa opodatkowania[/b]
5000 zł – 685,50 zł – 2157,25 zł = 2157,25 zł; po zaokrągleniu 2157 zł
[b]Podatek[/b]
2157 zł x 18 proc. = 388,26 zł
388,26 zł – 334,37 zł = 53,89 zł; po zaokrągleniu 54 zł
[b]Do wypłaty[/b]
5000 zł – 685,50 zł – 388,31 zł – 54 zł = 3872,19 zł
[b]SPRAWDZAMY RÓŻNICĘ[/b]
[b]KROK 1. Sprawdzamy różnicę między kwotą faktycznie wypłaconą w październiku a należną w tym miesiącu (odejmujemy wyniki netto z listy 1 i 2).[/b]
4646,43 zł – 3097,96 zł = 1548,47
[b]KROK 2. Sprawdzamy różnicę między kwotą do wypłaty w grudniu pomniejszoną a niepomniejszoną o nadpłatę (odejmujemy wyniki netto z listy 3 i 4).[/b]
3872,19 zł – 2323,73 zł = 1548,46 zł
[b]Krok 3. ODEJMUJEMY UZYSKANE RÓŻNICE[/b]
1548,47 zł – 1548,46 zł = 0,01 zł
[i]Uwaga! Robiąc listę płac dla nadpłaconych 2000 zł uzyskamy do wypłaty 1548, 48 zł[/i][/ramka]
[ramka][b]Trochę teorii, trochę praktyki[/b]
- Wynagrodzenie stałe ma podstawowe (111,25 zł) albo podwyższone (136,09 zł) KUP. Tymczasem przy poborach zmiennych uwzględniamy 50-proc. koszty z tytułu pracy twórczej.
- Winę pracownika za nadpłacone pobory najlepiej zobrazuje opisywany w PiP przypadek czytelnika, który nie przyniósł na czas zwolnienia lekarskiego. Spowodowało to, że szef zamiast 80 proc. poborów naliczył 100 proc.
W tej sytuacji pracodawca wypłacił pobory zgodnie z prawem. Nie wiedział przecież, że powinny być niższe z powodu absencji chorobowej.
To pracownik naruszył swoje obowiązki, bo o przyczynie swojej nieobecności powinien poinformować najpóźniej w drugim jej dniu.[/ramka]
