[b]Mam do zwrotu nadpłacone składki, które powstały z przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ubezpieczonego, który zmarł w marcu 2010 r. Był już wdowcem, miał skończone 80 lat. Komu zwrócić nadpłaconą kwotę 169 zł? [/b]– pyta czytelniczka.

Jeżeli nie ma żadnej osoby uprawnionej do renty rodzinnej, to należy zaczekać na przedstawienie przez spadkobierców prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia i umowy spadkobierców o dziale spadku.

Każdy z nich ma prawo do takiej części kwoty pozostałej z tytułu nadpłaconych składek, w jakiej ma udział w masie spadkowej.

[srodtytul]Prawa majątkowe…[/srodtytul]

Jednym z trybów zakończenia umowy o pracę jest jej wygaśnięcie z powodu śmierci pracownika. Po zmarłym pozostają jednak prawa majątkowe ze stosunku pracy, które w równych częściach przechodzą na małżonka i inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 63[sup]1[/sup] kodeksu pracy). Gdy takich osób nie ma, prawa te wchodzą do spadku.

Prawa majątkowe ze stosunku pracy to wszystkie należności, do których zmarły pracownik nabył prawo za życia, ale nie zostały mu wcześniej wypłacone, np. wynagrodzenie za pracę, premie, ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Należy tu również zaliczyć nadpłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wcześniej przychód ze stosunku pracy został zaniżony na skutek odliczenia nienależnych składek po przekroczeniu u pracownika rocznej podstawy ich wymiaru. Nadpłacone składki zwrócone pracownikowi stanowią jego przychód ze stosunku pracy.

Jednak w razie śmierci pieniądze przekazujemy rodzinie jako prawa majątkowe. Do wypłaty pozostaje kwota nadpłaty pomniejszona o różnicę w składce zdrowotnej. Niedobór z tytułu tej składki wynika z obniżenia jej podstawy wymiaru o niesłusznie naliczone składki emerytalną i rentowe.

[srodtytul]…lub część masy po zmarłym[/srodtytul]

W razie gdy nie ma nikogo z uprawnionych do praw majątkowych, pracodawca musi wstrzymać się z wypłatą do czasu, aż pojawią się spadkobiercy i przedstawią prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub dokument od notariusza poświadczający dziedziczenie. Wtedy każdy spadkobierca dostanie taką część należności, w jakiej partycypuje w masie spadkowej.

Zakład pracy wypłaci spadkobiercom świadczenia w kwotach brutto, bez potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Nie będzie miał również obowiązku złożenia w urzędzie skarbowym informacji o dokonanej wypłacie, bo będzie ona opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn.

[ramka][b]Część dla fiskusa[/b]

Dla uprawnionych członków rodziny należności po zmarłym stanowią przychód z praw majątkowych opodatkowany według stawki 18 proc. Tak wynika z art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.)[/link].

Zaliczkę pobiera pracodawca jako płatnik i przekazuje do urzędu skarbowego do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu poboru.

Po zakończeniu roku podatkowego płatnik po pierwsze uwzględnia potrąconą zaliczkę w rocznej deklaracji [link=http://www.mf.gov.pl/_files_/podatki/formularze_podatkowe/pit_2009/pit-4r.pdf]PIT-4R[/link] składanej do końca stycznia i po drugie w terminie do końca lutego przekazuje podatnikom i urzędom skarbowym imienne informacje [link=http://www.mf.gov.pl/_files_/podatki/formularze_podatkowe/pit_2009/pit-11.pdf]PIT-11[/link] o uzyskanym przychodzie i pobranej zaliczce.[/ramka]