Tytuły do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych zawiera art. 6 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.[/link], dalej ustawa systemowa). Zgodnie z nim osoby, które na obszarze naszego kraju są np. pracownikami, chałupnikami, zleceniobiorcami lub prowadzą własny biznes, obowiązkowo podlegają tym ubezpieczeniom.

Coraz częściej zdarza się, że dana osoba osiąga przychody z kilku źródeł i tym samym spełnia warunki do objęcia ubezpieczeniami z kilku tytułów. Przykładowo pracownik może jednocześnie pozostawać w stosunku cywilnym ze zleceniodawcą, wykonywać pracę nakładczą, prowadzić pozarolniczą działalność, być rolnikiem, duchownym czy osobą pozostającą w stosunku służby.

Występuje wówczas zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. Nie oznacza to jednak, że zawsze z każdego z nich osoba będzie podlegała zgłoszeniu w ZUS. W takiej sytuacji trzeba ustalić, co ze składkami, kiedy i z którego tytułu będą one obligatoryjne, a kiedy dobrowolne.

W kilku przypadkach decyduje o tym wysokość podstawy wymiaru z drugiego tytułu. Ponadto przy rozstrzyganiu obowiązku ubezpieczeniowego znaczenie ma to, czy dana osoba ma status emeryta bądź rencisty, ucznia lub studenta.

[ramka][b]Potrzebne sumowanie[/b]

U osoby, która pracuje na umowę-zlecenie i pozostaje w więcej niż jednym stosunku pracy, dla ustalenia obowiązku ubezpieczeń społecznych z umowy cywilnej sumuje się podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia z tytułu wszystkich umów o pracę.

W sytuacji gdy łącznie wynoszą co najmniej tyle, ile kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, zleceniobiorca podlega z tego tytułu dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.[/ramka]

[srodtytul]ETAT ZAWSZE OBOWIĄZKOWY[/srodtytul]

[b]Mamy oskładkować wynagrodzenia, regulowane z angażu pracowniczego. A ich wysokość decyduje, czy taki przymus powstanie przy własnym biznesie[/b]

Umowa o pracę zawsze rodzi obowiązek w zakresie ubezpieczeń społecznych i to bez względu na wymiar czasu pracy, wysokość otrzymywanego wynagrodzenia, wielkość przychodu z innego tytułu czy też ilość nawiązanych i trwających stosunków pracy.

Od każdej takiej umowy odrębnie płaci się składki na wszystkie rodzaje ryzyka: emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne. W razie jej zbiegu z innymi tytułami do ubezpieczeń zasada jest jedna: etat zawsze podlega oskładkowaniu. Nie ma również żadnych wyjątków dla pracowników emerytów, rencistów, uczniów czy studentów.

Wysokość wynagrodzenia uzyskiwanego z umowy o pracę, stanowiącego podstawę wymiaru składek społecznych, w razie zbiegu z drugim tytułem wpływa na jego status ubezpieczeniowy, tzn. przesądza o tym, czy z tego innego tytułu składki będą dobrowolne, czy przymusowe.

[srodtytul]Dodatkowo zlecenie[/srodtytul]

Osoba zatrudniona na umowę o pracę i jednocześnie wykonująca umowę-zlecenie, zawartą z innym podmiotem niż własny pracodawca, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

Ze zlecenia może przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (do chorobowego nie, bo tylko obowiązkowe ubezpieczenia dają do tego prawo), jeżeli podstawa wymiaru składek z etatu, w przeliczeniu na okres miesiąca, wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2010 r. 1317 zł i 1053,60 zł dla osób w pierwszym roku pracy). Gdy jest niższa, ubezpieczenia emerytalne i rentowe są obowiązkowe również ze zlecenia.

[ramka][b]Przykład [/b]

Od 1 września 2009 r. pani Agnieszka wykonuje pracę na umowę-zlecenie zawartą ze spółką cywilną. Jednocześnie od 1 stycznia 2010 r. jest zatrudniona w spółce jawnej, na podstawie umowy o pracę na 1/2 etatu, z miesięcznym wynagrodzeniem 900 zł.

Podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i ze zlecenia. [/ramka]

Jeżeli pracownik dodatkowo zawarł umowę-zlecenie z własnym pracodawcą, to z tytułu wykonywania tej umowy podlega ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach, jak z umowy o pracę. Czyli obowiązkowo.

Podstawę wymiaru składek stanowi w takim wypadku łączny przychód, uzyskany ze zlecenia i z umowy o pracę. Wykazuje się ją w imiennym raporcie miesięcznym za pracownika zleceniobiorcę, bez konieczności odrębnego zgłaszania do ubezpieczeń.

[srodtytul]Z dziełem nie tak samo [/srodtytul]

Umowa o dzieło nie stanowi w ogóle tytułu do jakichkolwiek ubezpieczeń. A to oznacza, że np. gdy jest jednym z dwóch źródeł zarobku, nie ma zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Wobec tego pracownik wykonujący dodatkowo taką umowę nadal ma tylko jeden tytuł do ubezpieczeń, którym jest stosunek pracy.

Odstępstwem od tej zasady jest sytuacja, gdy umowę o dzieło podpisują macierzysty pracodawca i jego pracownik lub gdy umowa jest co prawda podpisana z innym podmiotem, ale faktycznie wykonywana jest dla pracodawcy. Wówczas od wypłaconego wynagrodzenia z tej umowy trzeba odprowadzić wszystkie składki.

[srodtytul]Działalność gospodarcza[/srodtytul]

Pracownik, który jednocześnie prowadzi swoją firmę (dla celów ubezpieczeniowych jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność), podlega ubezpieczeniom z tej ostatniej na takiej samej zasadzie jak z umowy-zlecenia.

Zatem decydującym czynnikiem jest tu wysokość podstawy wymiaru składek społecznych z etatu. Jeśli pracownik, w przeliczeniu na okres miesiąca, dostaje mniej niż minimalne wynagrodzenie, to musi obowiązkowo zgłosić się do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych także z działalności i płacić składki jak przedsiębiorca.

Dodajmy, że przeliczeniu podlega podstawa wymiaru składek, jeżeli wynikające z umowy o pracę wynagrodzenie przysługujące za cały miesiąc pracy jest równe co najmniej kwocie minimum. Podstawy wymiaru składek nie przeliczamy przy umowie o pracę na niepełny etat, z wynagrodzeniem niższym od minimalnego wynagrodzenia.

[srodtytul]ZLECENIOBIORCA MA CZASAMI WYBÓR, JEŚLI PRACUJE W WIELU MIEJSCACH[/srodtytul]

[b]Nie wtedy, gdy zawarty kontrakt jest jedyną podstawą ubezpieczenia. Gdy ma ich kilka, może zdecydować, który z nich zasili kasę naszego organu rentowo-emerytalnego [/b]

Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu (od 1 stycznia 2010 r.) i zdrowotnemu podlegają osoby fizyczne, które na terenie RP są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Ubezpieczenie chorobowe jest natomiast dobrowolne.

Nie ma znaczenia okres, na jaki umowa-zlecenie została zawarta, bo rodzi obowiązek ubezpieczeń społecznych, nawet jeśli obejmuje jeden dzień. Liczy się natomiast fakt posiadania przez zleceniobiorcę innych tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń oraz realizowanie ich na rzecz własnego pracodawcy. Zlecenie nie zawsze jest podstawą do objęcia ubezpieczeniami społecznymi w razie zbiegu z innymi tytułami.

[srodtytul]Na dwa sposoby [/srodtytul]

Zbieg dwóch tytułów występuje, gdy umowa-zlecenie nie jest wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a jej przedmiot nie pokrywa się z przedmiotem tej działalności.

Zleceniobiorca prowadzący jednocześnie własną firmę – na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z firmy, jeżeli podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia ze zlecenia jest niższa od obowiązującej tę osobę minimalnej podstawy wymiaru składek dla przedsiębiorców.

Osoba ta może wówczas dobrowolnie wnioskować o objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu wykonywania zlecenia.

W przeciwnym razie zastosowanie ma zasada, że tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest ten, który powstał wcześniej. I znowu można dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń emerytalno-rentowych także z drugiego tytułu lub go zmienić.

[srodtytul]Kto w kręgu, a kto poza[/srodtytul]

Obecnie obowiązujące zasady dotyczące zleceniobiorców, którzy jednocześnie prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, odnoszą się także do tych, którzy po uzyskaniu odpowiedniego wpisu, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, w ramach tego wpisu prowadzą działalność zawodową, oraz do osób będących wspólnikami spółki cywilnej.

Nie dotyczą natomiast osób:

- wykonujących zlecenia i prowadzących jednocześnie pozarolniczą działalność inną niż działalność gospodarcza,

- współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą, które jednocześnie wykonują umowę-zlecenie.

[ramka][b]Przykład [/b]

Pan Jan, adwokat, wykonuje swój zawód od 1 stycznia 2010 r., po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

Tego samego dnia dokonał zgłoszenia z tego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i wypadkowego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z podstawą wymiaru składek równą 1887,60 zł.

Od 1 marca 2010 r. wykonuje pracę na podstawie umowy-zlecenia z wynagrodzeniem 1000 zł. Od 1 marca 2010 r. adwokat w dalszym ciągu obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Ze zlecenia ubezpieczenia społeczne mają charakter dobrowolny.[/ramka]

[srodtytul]Zero przychodu[/srodtytul]

Jeżeli w danym miesiącu/miesiącach podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze zlecenia wynosi zero, nie można dokonać wyboru tytułu do ubezpieczeń społecznych między zleceniem a działalnością gospodarczą. Oznacza to, że osoba podlega wówczas obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia firmy.

Dotyczy to także sytuacji, gdy z umowy wynika miesięczna odpłatność, a zleceniodawca spóźnia się z wypłatą wynagrodzenia.Gdy dana osoba prowadzi tylko swój biznes, a następnie jako przedsiębiorca zawiera umowę-zlecenie, której przedmiot pokrywa się z zakresem działalności, wówczas podlega ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu tej działalności.

Ze zlecenia nie jest obejmowania ubezpieczeniami ani obowiązkowo, ani dobrowolnie, o ile przychód z jego wykonywania jest opodatkowany jak przychód z działalności gospodarczej.

[srodtytul]Najważniejszy, bo najwcześniejszy [/srodtytul]

Art. 8 ust. 6 ustawy systemowej określa, że osobą prowadzącą pozarolniczą działalność jest m.in. ten, kto:

- prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,

- jest twórcą i artystą,

- prowadzi działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność inną niż działalność gospodarcza, wykonujące jednocześnie zlecenie, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu, który powstał wcześniej. Mogą dobrowolnie, na swój wniosek, objąć się ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z drugiego tytułu lub zmienić ten tytuł.

[srodtytul]Emerytura nie daje wyższej wypłaty[/srodtytul]

Osoba zarobkująca na podstawie umowy-zlecenia, która ma jednocześnie ustalone prawo do emerytury lub renty, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o ile równocześnie nie pozostaje w stosunku pracy.

Jeżeli zatem osoba mająca uprawnienia emerytalne lub rentowe zawiera umowę-zlecenie i jest to dla niej jedyny tytuł do ubezpieczeń, z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy-zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Od 1 stycznia 2010 r. podlega także obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne.

Dla celów ustawy systemowej przez rentę należy rozumieć wyłącznie świadczenia pieniężne z systemu ubezpieczenia społecznego realizowanego przez ZUS i KRUS oraz zaopatrzenia emerytalnego osób w stosunku służby (np. żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy policji).

Nie są osobami mającymi ustalone prawo do renty na gruncie tej ustawy osoby pobierające rentę na podstawie przepisów prawa cywilnego (np. rentę wyrównawczą) oraz osoby pobierające rentę socjalną.

Przy rozstrzyganiu obowiązku ubezpieczeń społecznych dla zleceniobiorcy emeryta (rencisty) należy brać pod uwagę również prawo do emerytury lub renty nabyte z tytułu zagranicznych ubezpieczeń społecznych albo zagranicznego zaopatrzenia emerytalnego.

[srodtytul]Z uczniem lub studentem[/srodtytul]

Uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych i studenci do ukończenia 26 lat, wykonujący pracę na podstawie umowy-zlecenia, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Osoby te do ukończenia 26 roku życia nie są obejmowane ubezpieczeniami z tytułu umowy-zlecenia ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.

Dla celów ubezpieczeń społecznych uczniem – do 31 sierpnia każdego roku – jest osoba, która:

- kontynuuje naukę w tej samej szkole,

- skończyła szkołę i rozpoczy-na naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września,

- ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki.

Osobę, która przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe, uznaje się za ucznia do 30 września. Studentem – według [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=178901]ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (DzU nr 164, poz. 1365 ze zm.)[/link] – jest natomiast osoba kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo na jednolitych studiach magisterskich. Nie jest nim natomiast uczestnik studiów doktoranckich i studiów podyplomowych. Status studenta zachowuje do daty ukończenia studiów lub daty skreślenia z listy studentów.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pani Magda, będąca słuchaczką studiów podyplomowych, ma 25 lat i wykonuje pracę na podstawie umowy-zlecenia.

Z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu i zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe natomiast jest dla niej dobrowolne.[/ramka]

Przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych studenta wykonującego pracę na podstawie umowy-zlecenia nie ma znaczenia jego obywatelstwo ani kraj, w którym studiuje.

[srodtytul]Pracownik w szkole[/srodtytul]

W przypadku zawarcia umowy-zlecenia z własnym pracownikiem, który jest jednocześnie studentem lub uczniem w wieku do 26 lat, z tytułu umowy-zlecenia należy opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne.

Nie ma natomiast znaczenia fakt zawarcia tej umowy przez ucznia lub studenta z innym podmiotem niż własny pracodawca. Uczeń lub student w wieku do 26 lat z tytułu umowy-zlecenia podpisanej z innym podmiotem niż macierzysty pracodawca nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Kamil, student studiów magisterskich, wykonuje umowę-zlecenie. 25 maja 2010 r. kończy 26 lat.

Od tej daty ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe i zdrowotne będą dla niego obowiązkowe. Tylko chorobowe jest dla niego dobrowolne.[/ramka]

[srodtytul]Zasiłek macierzyński i praca nakładcza[/srodtytul]

Od 1 września 2009 r. dla osób pobierających zasiłek macierzyński to jest tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nawet jeśli jednocześnie wykonują zlecenie. Mogą jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu umowy-zlecenia.

Zleceniobiorca, który jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu, który powstał wcześniej. Jednak może on dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z drugiego tytułu lub go zmienić.

[ramka][b]Z jednego, kilku lub wszystkich[/b]

Osoba, która wykonuje jednocześnie kilka umów-zleceń, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu tej umowy-zlecenia, która została zawarta najwcześniej.

Może ona jednak dobrowolnie przyjąć ubezpieczenia emerytalne i rentowe także z tytułu pozostałych, wszystkich lub wybranych, umów-zleceń. Może również zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń. Wysokość wynagrodzenia z każdej z umów nie ma znaczenia.[/ramka]

[srodtytul]NIEKIEDY PRZEDSIĘBIORCA NIE DZIELI SIĘ WPŁYWAMI Z FIRMY[/srodtytul]

[b]Zakład nie upomni się o swoją część z pieniędzy, jakie uzyskujesz ze spółki jawnej, jeśli jednocześnie jesteś wspólnikiem spółki cywilnej i tylko z tej racji jesteś objęty ubezpieczeniami[/b]

Pozarolnicza działalność gospodarcza i współpraca przy niej stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej). Osobą prowadzącą pozarolniczą działalność – zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1, 4 i 5 ustawy systemowej – jest:

- prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej ([link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0C414E99471C214C5C0709FF6089E109?id=236773]ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.[/link]) lub innych przepisów szczególnych,

- wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,

- wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

- prowadzący niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty (od 1 marca 2009 r.),

- wspólnik spółki cywilnej.

Osobą współpracującą jest z kolei małżonek, dziecko własne, dziecko drugiego małżonka, dziecko przysposobione, rodzic, macocha i ojczym oraz osoba przysposabiająca, jeżeli pozostaje z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracuje przy prowadzeniu działalności.

Jeżeli powyższe kryteria spełnia pracownik, to dla celów ubezpieczeń społecznych traktowany jest jako osoba współpracująca, chyba że współmałżonek jednego ze wspólników spółki cywilnej zawarł umowę o pracę z tą spółką.

[srodtytul]Biznesmen ze świadczeniem[/srodtytul]

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub osoba z nią współpracująca, z ustalonym prawem do emerytury lub renty (wyjątek poniżej), podlega dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym. Jeśli przedsiębiorca emeryt/rencista pozostaje jednocześnie np. w stosunku pracy, to podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z etatu, a z firmy – na zgłoszony wniosek – niezależnie od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy o pracę.

W przypadku gdy pozarolniczą działalność (lub współpracę) prowadzi emeryt/rencista, zatrudniony jednocześnie na umowę-zlecenie, agencyjną czy inną o świadczenie usług, to obowiązkowo jest obejmowany ubezpieczeniami społecznymi z tytułu takiej umowy, a dobrowolnie z firmy.

Renciści prowadzący działalność na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu działalności do czasu ustalenia prawa do emerytury.

Dotyczy to także osób, które po uzyskaniu odpowiedniego wpisu, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, w ramach tej działalności wykonują wolny zawód, oraz osób, które są wspólnikami spółki cywilnej.

Powyższe nie dotyczy:

- prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą i mających prawo do renty innej niż z tytułu niezdolności do pracy,

- rencistów, którzy prowadzą pozarolniczą działalność inną niż pozarolnicza działalność gospodarcza,

- rencistów, którzy współpracują przy prowadzeniu pozarolniczej działalności,

- pobierających renty rodzinne,

- mających ustalone prawo do np. „wojskowych czy policyjnych rent inwalidzkich” przyznawanych z tytułu „niezdolności do służby” czy rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy, o których mowa w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8D52E6796D2A5FB5DBB2FA4C787A2594?id=263365]ustawie z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (DzU z 2008 r. nr 50, poz. 291 ze zm.)[/link].

Osoby te z tytułu prowadzenia działalności lub współpracy nadal podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym dobrowolnie.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Kazimierz ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Jednocześnie współpracuje przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej. W związku z tym z tytułu tej współpracy podlega ubezpieczeniom społecznym dobrowolnie.[/ramka]

[srodtytul]Warunki dla chałupnika [/srodtytul]

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, któ ra jednocześnie wykonuje pracę nakładczą, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności, jeżeli z tytułu wykonywania pracy nakładczej podstawa wymiaru składek jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Osoba ta może być dobrowolnie, na swój wniosek, objęta ubezpieczeniami również z tytułu wykonywania pracy nakładczej.

Dotyczy to osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, które wykonują jednocześnie pracę nakładczą.

W konsekwencji ma zastosowanie również do tych osób, które po dopełnieniu obowiązku uzyskania odpowiedniego wpisu, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, w ramach tej działalności wykonują wolny zawód, oraz osób, które działalność gospodarczą prowadzą w ramach spółki cywilnej.

[srodtytul]Opieka nad dzieckiem[/srodtytul]

Osoba pobierająca zasiłek macierzyński (lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego) i prowadząca swoją działalność (lub współpracująca) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu zasiłku.

Może jednak dobrowolnie wystąpić o objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu pozarolniczej działalności lub współpracy przy jej wykonywaniu. Powyższe zasady obowiązują niezależnie od posiadania ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Natomiast osoba na urlopie wychowawczym i z własną firmą obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzonej działalności, a nie z racji korzystania z urlopu. Musi jednak poinformować pracodawcę o posiadaniu innego tytułu wywołującego obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Na tej podstawie pracodawca zaprzestaje wykazywać tę osobę w imiennych raportach miesięcznych, a składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie są finansowane przez budżet państwa.

[ramka][b]Według wyboru[/b]

Osoba prowadząca kilka rodzajów pozarolniczej działalności jest obejmowana obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi tylko z jednego, wybranego przez siebie rodzaju działalności.

Z tytułu pozostałych rodzajów działalności nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. [/ramka]