Czy studia podyplomowe sfinansowane przez zakład są opodatkowane i oskładkowane, jeśli pracownik nie został na nie skierowany?
Nie
. Opłacenie przez firmę studiów podyplomowych pracownika jest wolne od obciążeń podatkowo-składkowych niezależnie od tego, czy podwładny został na tę naukę skierowany, czy nie. Warunek: studia muszą być organizowane przez uczelnię.
Tu trzeba odwołać się do art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) i § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.). Według nich świadczenia ponoszone przez pracodawców na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika (z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy) są zwolnione z opodatkowania i oskładkowania, jeżeli ponoszą je zgodnie z odrębnymi przepisami.
Tymi odrębnymi przepisami są rozporządzenia z:
Dla studiów podyplomowych znaczenie ma tylko pierwszy z tych aktów. Rozporządzenie z 1993 r. uzależnia świadczenia, jakie pracodawca może (lub musi) zapewnić uczącemu się pracownikowi, od formy kształcenia (szkolna lub pozaszkolna) i od tego, czy skierował go na tę naukę, czy podwładny podjął ją z własnej inicjatywy.
Jeżeli szef opłaca naukę pracownika, gdy nie przewiduje tego rozporządzenie, to takie świadczenie nie jest przyznane zgodnie z odrębnymi przepisami. Zatem nie podlega zwolnieniom podatkowo-składkowym.
Dopasowanie studiów podyplomowych do odpowiedniej formy kształcenia nie nastręczało trudności do 13 marca 2006 r. Do tego czasu obowiązywał § 8 rozporządzenia z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. Przepis ten wymieniał studia podyplomowe jako jedną z form kształcenia pozaszkolnego. Oznaczało to, że pracownik nieskierowany na studia, któremu szef opłacił edukację, musiał mieć potrąconą zaliczkę na podatek i składki od tego przychodu. Od wartości czesnego składki na ZUS łożył też pracodawca.
Po skreśleniu § 8 rozporządzenia i wobec braku uregulowania tej kwestii w innym miejscu nie było jasne, czy studia podyplomowe dalej należy traktować jako pozaszkolną formę kształcenia (w rozdziale 3 rozporządzenia, który dotyczy pozaszkolnych form kształcenia, pozostawiono urlopy szkoleniowe dla uczestników studiów podyplomowych), czy już jako formę szkolną.
Wątpliwości rozwiało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w stanowisku z 17 stycznia 2008 r. (DP 123-3638/07/JS). Resort stwierdził w nim, że to, do jakiej formy kształcenia należy zaliczyć studia podyplomowe, zależy przede wszystkim od podmiotu prowadzącego kształcenie.
Studia podyplomowe organizowane przez szkołę wyższą należy zakwalifikować jako szkolną formę kształcenia. Zgodnie bowiem z § 3 rozporządzenia kształcenie dorosłych w formach szkolnych odbywa się m.in. w szkołach wyższych, a w myśl art. 8 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (DzU nr 164, poz. 1365 ze zm.) w uczelniach mogą być prowadzone studia, studia doktoranckie, studia podyplomowe oraz kursy dokształcające.
