Biznesmen sam opłaca obowiązkowe składki ZUS i składa deklaracje

Założenie własnej działalności mimo funkcjonowania jednego okienka nadal wymaga uporania się z szeregiem formalności. Przede wszystkim trzeba się zarejestrować w urzędzie gminy, dzięki temu m.in. uzyskać NIP oraz REGON. Dane z wniosku o wpis do ewidencji organ ewidencyjny przesyła bowiem do urzędu skarbowego, statystycznego oraz ZUS.

Jednak choć przedsiębiorca od złożenia wniosku w gminie może prowadzić działalność, to nie uniknie wizyty w ZUS. Młody biznesmen musi bowiem zostać zgłoszony podwójnie, bo i jako płatnik składek, i jako ubezpieczony. Do tego potrzebne mu będą odpowiednie formularze zgłoszeniowe.

Jeden to druk ZUS ZFA – przeznaczony do zgłoszenia lub zmiany danych płatnika składek – osoby fizycznej. Razem z nim płatnik z reguły składa wypełniony formularz ZUS ZBA. Podaje w nim informację o rachunku bankowym. Poza tym dokonuje zgłoszenia siebie jako osoby ubezpieczonej do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych na druku ZUS ZUA, używając kodu 05 xx xx.

Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 pkt 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585)[/link] obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzą pozarolniczą działalność.

[srodtytul]Comiesięczne druki[/srodtytul]

Po prawidłowym zarejestrowaniu w ZUS przedsiębiorca ma jeszcze obowiązek składania deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Jeśli opłaca składki tylko za samego siebie, to musi się rozliczyć z ZUS za każdy miesiąc w terminie do dziesiątego dnia następnego miesiąca. Tak wynika z art. 47 ust. 1 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=01E934F8E8C52292F23E32182E640DF4?n=1&id=184677&wid=327789]ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych[/link].

Przy czym osoby prowadzące pozarolniczą działalność, opłacające składki wyłącznie za siebie lub osoby z nimi współpracujące, mogą być zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych za kolejny miesiąc. Tak będzie, jeżeli w ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej lub imiennym raporcie miesięcznym zadeklarowały do podstawy wymiaru składek:

- na ubezpieczenia społeczne – kwotę w wysokości najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, obowiązującej je i osoby z nimi współpracujące;

- na ubezpieczenie zdrowotne – kwotę w wysokości najniższej podstawy wymiaru określonej w art. 81 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=175065]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135, ze zm.)[/link], obowiązującej je i osoby z nimi współpracujące, i nie nastąpiła żadna zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego.

[srodtytul]Podstawa wymiaru[/srodtytul]

Jaka jest minimalna podstawa wymiary składek na ubezpieczenia społeczne? Odpowiedź znajdziemy w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z tym przepisem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych osób prowadzących działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek ogłoszonego na dany rok kalendarzowy.

Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych osób w 2009 r. stanowi kwota nie niższa niż 1915,80 zł.

Stopy procentowe składek wynoszą 19,52 proc. podstawy wymiaru

– na ubezpieczenie emerytalne – i 6,00 proc. podstawy wymiaru

– na ubezpieczenia rentowe. Zatem za 2009 r. składka na ubezpieczenia społeczne biznesmena nie może być niższa niż 373,96 zł (tj. 19,52 proc.) na ubezpieczenie emerytalne i 114,95 zł (tj. 6 proc.) na ubezpieczenia rentowe. Czasem jednak prowadzący działalność będzie mógł liczyć na określone ulgi składkowe.

[srodtytul]Mniej na zachętę[/srodtytul]

Otóż w ciągu pierwszych dwóch lat od chwili rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej ubezpieczony zapłaci niższe składki. Ale tylko pod pewnymi warunkami, które wymienia art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Chodzi o to, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowić może zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Tak będzie, jeśli osoba ubezpieczona nie prowadzi lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziła takiej działalności.

Ponadto ubezpieczony nie może wykonywać działalności na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres prowadzonej działalności.

[ramka][b]Uwaga[/b]

Płatnik składek, który opłaca składki wyłącznie za siebie, przysyła jedynie deklarację rozliczeniową.[/ramka]

[ramka][b]Pozostałe należności[/b]

Poza obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym osoba prowadząca działalność podlega ubezpieczeniu wypadkowemu i zdrowotnemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest jedynie dobrowolne.[/ramka]

[ramka][b]Zasiłek chorobowy[/b]

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, w razie niezdolności do pracy otrzyma zasiłek. Wysokość tego świadczenia co do zasady wynosi 80 proc. podstawy wymiaru.

Jednak zasiłek chorobowy przysługuje, tylko jeśli składki na ubezpieczenie chorobowe są opłacane terminowo. Osoba, która podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie tzw. okresu oczekiwania.

Ten zaś wynosi 90 dni. Mówi o tym art. 4 ust. 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176768]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.)[/link].

Do okresu wyczekiwania zalicza się przy tym poprzednie okresy tego ubezpieczenia, zarówno obowiązkowego, jak i dobrowolnego, jeżeli przerwa między tymi okresami nie przekracza 30 dni. [/ramka]