Rz: Czy ZUS może podważać wybór przedsiębiorcy dotyczący przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego?
Mirosław Łabanowski: Nie. Ubezpieczenie chorobowe dla prowadzącego działalność jest dobrowolne. To sam ubezpieczony decyduje, czy chce mu podlegać i w jakim okresie. Jego woli w tej kwestii nie można w żadnym wypadku kwestionować. Przedsiębiorca może do tego ubezpieczenia przystąpić zarówno gdy rozpoczyna prowadzenie działalności, jak i w terminie późniejszym. W każdym momencie może też z niego zrezygnować. Trzeba jednak pamiętać, że zarówno objęcie ubezpieczeniem, jak i rezygnacja z niego jest możliwa tylko na bieżąco.
Czy przystąpienie do ubezpieczenia „na chwilę" tylko po to, aby zainkasować świadczenie i następnie z chorobówki zrezygnować, jest dopuszczalne? Czy może zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego?
Nie. Działania w zakresie obowiązujących przepisów nie można uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. ZUS nie może więc wyłączyć danej osoby z tego ubezpieczenia z uwagi na to, że wkrótce po przystąpieniu do tego ubezpieczenia osoba zgłasza się po określone świadczenie. Możliwa jest więc sytuacja, że przedsiębiorca niepodlegający ubezpieczeniu chorobowemu w jakimś momencie do niego przystąpi, następnie wystąpi o zasiłek macierzyński za okres np. odpowiadający urlopowi ojcowskiemu, a po otrzymaniu świadczenia zrezygnuje z tego ubezpieczenia.
ZUS może natomiast kwestionować sytuację, gdy potencjalny przedsiębiorca zgłosił się do ubezpieczeń społecznych, mimo że nie rozpoczął działalności. Taka osoba nie podlega ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji nie może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.
Czy za miesiąc, w którym osoba prowadząca działalność choruje, zawsze płaci niższe składki na ubezpieczenia społeczne?
Nie, jeśli nie ma za ten okres prawa do zasiłku chorobowego. Tak się dzieje, gdy przed- siębiorca nie ma okresu wycze- kiwania na świadczenie, czyli gdy przed zachorowaniem podlegał ubezpieczeniu cho- robowemu krócej niż 90 dni. W takiej sytuacji składki musi opłacić od podstawy nie niższej niż minimalna, jaka go obowiązuje. Oznacza to, że ma obowiązek opłacić składki w pełnej wysokości, nawet gdy z powodu choroby faktycznie działalności nie wykonywał.
Znacznie korzystniej wygląda sytuacja przedsiębiorcy, który ma prawo do zasiłku. Nie dość, że otrzyma świadczenie, to jeszcze za miesiąc, w którym chorował, opłaci składki na ubezpieczenia społeczne od proporcjonalnie zmniejszonej podstawy.
—rozm. Anna Abramowska
