Podstawą wymiaru składek dla prowadzących działalność gospodarczą jest kwota nie niższa niż 60 proc. prognozowanego miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej lub nie niższa niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Przypomniał to lubelski oddział ZUS w decyzji 1290 z 10 października 2013 r. (WPI/200000/451/1290/2013).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zwróciła się do ZUS z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji o wysokości składek, jakie należy opłacać od nowo założonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca wskazał, że do 30 listopada 2012 r. pracował jako asystent pośrednika w agencji nieruchomości na umowie o pracę na czas nieokreślony, a rozwiązał ją za porozumieniem stron. Następnie przez pierwszy kwartał 2013 r. dla tej samej agencji realizował umowy-zlecenia. Pozyskiwał oferty do bazy danych biura, dbał o ich reklamę, rozpoznawał potrzeby klientów zainteresowanych zakupem/najmem, realizował zagadnienia prawne związane z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami. 22 lipca 2013 r. wnioskodawca rozpoczął własną działalność gospodarczą. Polegała ona na prowadzeniu usług fotograficznych zgodnie z PKD 74.20.Z jako działalnością główną oraz na pośrednictwie w obrocie nieruchomościami (PKD 68.31.Z) ?i działalności agencji reklamowych (PKJD 73.11.Z) jako aktywnościami dodatkowymi.

Wnioskodawca wskazał, że ponieważ jest to jego pierwsza działalność gospodarcza, korzysta ze zwolnienia i opłaca niższe składki ZUS. Obecnie może wykonywać usługi fotograficzne, czyli główną działalność na rzecz agencji nieruchomości, w której wcześniej był zatrudniony oraz dla której wykonywał zlecenia. Powziął jednak wątpliwość, czy wykonując zdjęcia dla tego biura, przysługuje mu obniżona składka. Według niego działalność fotograficzna nie jest tą, którą wykonywał wcześniej dla agencji. Dlatego uważa, że nie utraci prawa do opłacania niźszej składki, podejmując współpracę z pośrednikiem i wykonując dla niego zdjęcia. Ponadto wskazał, że nie prowadził żadnej działalności, a zakres obowiązków wynikających z planowanej współpracy z byłym pracodawcą nie pokrywa się z tymi z wcześniejszej umowy etatowej czy ze zlecenia. Uwzględniając jednak treść wniosku oraz przepisy, ZUS uznał, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe. Nie może on korzystać z obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne.

Komentarz eksperta

dr Marcin ?Wojewódka, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka ?i Wspólnicy sp.k.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm., dalej ustawa o sus) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w pierwszych 24 miesiącach kalendarzowych od dnia jej startu stanowi zadeklarowana kwota. Nie może być ona jednak niższa niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ust. 2 pkt 1 ?i 2 tego artykułu z możliwości opłacania składek od obniżonej podstawy nie mogą skorzystać osoby, które: prowadzą lub ?w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed startem działalności prowadziły pozarolniczą działalność, jak i te, które wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed uruchomieniem biznesu w bieżącym lub ?w poprzednim roku kalendarzowym ?w stosunku pracy wykonywały czynności wchodzące w zakres realizowanej działalności. Z art. 18a ustawy o sus wynika, że aby rozpoczynający biznes miał prawo opłacać niższe składki emerytalne ?i rentowe, nie może wykonywać tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy ?w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. Zakres czynności ?na rzecz byłego lub obecnego szefa ?z działalności nie może się pokrywać ?z zakresem czynności realizowanych ?w stosunku pracy.

Przez zwrot „czynności wchodzące ?w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć te powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez etatowca w stosunku pracy. Choć z opisu wnioskodawcy i jego późniejszych wyjaśnień formalnie wynika, że w ostatnich 60 miesiącach nie prowadził żadnej działalności gospodarczej oraz że zakres obowiązków z planowanej współpracy z byłym szefem nie pokrywa się z tymi z łączącej strony umowy o pracę czy ze zlecenia, to moim zdaniem ZUS słusznie nie podzielił jego interpretacji. A to dlatego, że wśród możliwych działalności ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców zapisał wykonywanie tożsamych czynności jak te realizowane na rzecz byłego pracodawcy. To jednoznacznie wskazuje na to, że nie może cieszyć się preferencyjnym traktowaniem przy składkach na ubezpieczenia społeczne. Rolą tego przepisu nie jest bowiem zmniejszanie kosztów pracy na rzecz tańszego samozatrudnienia, ale efektywna pomoc osobom zaczynającym działalność gospodarczą.