Taki efekt mogą przynieść nowe rozporządzenia. Wprowadzają one bowiem duże zmiany dla pracowników międzynarodowych firm transportowych, którzy zwykle wykonują pracę na terytorium kilku państw członkowskich Wspólnoty.
[srodtytul]Dziś według siedziby…[/srodtytul]
Obecnie obowiązujące przepisy przewidują, że pracownicy firm transportowych co do zasady podlegają ubezpieczeniom społecznym w państwie, w którym siedzibę ma przedsiębiorstwo je zatrudniające.
Odnosi się to do osób, które wchodzą w skład personelu transportu drogowego lub personelu żeglującego przedsiębiorstwa dokonującego, na własny lub na cudzy rachunek, międzynarodowych przewozów osób lub towarów koleją, drogą lądową, powietrzną lub rzeczną.
[ramka][b]Przykład 1[/b]
Pan Krzysztof ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce.
Jest zatrudniony przez spółkę przewozową mającą siedzibę we Francji. Do jego obowiązków należy dostarczanie owoców cytrusowych z południowej Europy do krajów UE, w tym do Polski.
W Polsce spędza ok. 30 proc. swojego czasu pracy, na które przypada odpowiednio 30 proc. jego wynagrodzenia.
Według obowiązujących przepisów pan Krzysztof podlega ustawodawstwu ubezpieczeń społecznych we Francji, gdzie siedzibę ma przedsiębiorstwo go zatrudniające.[/ramka]
[srodtytul]…albo lokalizacji oddziału lub przedstawicielstwa...[/srodtytul]
Dotychczas obowiązujące rozporządzenia przewidują jednocześnie szczególne uregulowania w stosunku do osób zatrudnionych w oddziale lub w stałym przedstawicielstwie przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy są one usytuowane w innym państwie członkowskim niż siedziba tego przedsiębiorstwa.
W takim wypadku pracownik podlega ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych tego państwa, na którego terenie znajduje się ów oddział bądź stałe przedstawicielstwo.
[ramka][b]Przykład 2[/b]
Pani Andrea, mająca miejsce zamieszkania w Hiszpanii, jest członkiem personelu pokładowego brytyjskich linii lotniczych ABC.
Wykonuje pracę na pokładzie samolotu obsługującego trasę między Barceloną a Lizboną (50 proc. pracy wykonuje w Hiszpanii i 50 proc. w Portugalii).
Jest jednak zatrudniona przez portugalski oddział tych linii. Dlatego do 1 maja br. podlega ubezpieczeniom społecznym w Portugalii.[/ramka]
[srodtytul]…bądź miejsca zamieszkania[/srodtytul]
Obecnie obowiązujące przepisy przewidują również odrębną regulację dla pracowników firm transportowych, którzy są zatrudnieni w przeważającej mierze na terytorium państwa członkowskiego, gdzie mieszkają.
Tacy pracownicy podlegają ustawodawstwu tego państwa, w którym znajduje się ich miejsce zamieszkania. Nie ma tu znaczenia, czy na terenie tego państwa ich pracodawca posiada siedzibę lub też stałe przedstawicielstwo.
Pojęcie „zatrudnienie w przeważającej mierze na terytorium państwa członkowskiego” nie jest w obecnych przepisach doprecyzowane. W związku z tym dotychczas poszczególne państwa członkowskie różnorodnie je interpretowały. W odniesieniu np. do Belgii niezbędne było spędzenie tam co najmniej 51 proc. czasu pracy, podczas gdy holenderska administracja wymagała co najmniej 70 proc.
[ramka][b]Przykład 3[/b]
Pan Andrzej ma miejsce zamieszkania w Polsce. Jest zatrudniony do przewozów pasażerskich na trasie Gdańsk – Frankfurt nad Odrą przez niemiecką spółkę.
Na podstawie aktualnych przepisów pan Andrzej podlega ubezpieczeniom społecznym w Polsce, bo na jej terytorium wykonuje przeważającą część swojej pracy (ok. 95 proc. czasu pracy i jego wynagrodzenia odpowiada pracy wykonywanej na terytorium Polski).[/ramka]
[ramka]Będą standardowe zasady[/ramka]
Nowe rozporządzenia nie przewidują żadnych specjalnych uregulowań dla tzw. pracowników firm transportowych.
Oznacza to, że w odniesieniu do tych osób stosowane będą standardowe regulacje, jakie obowiązywać też będą innych pracowników normalnie wykonujących pracę na terytorium dwóch lub kilku państw członkowskich Wspólnoty.
Tak więc od 1 maja br. pracownicy firm transportowych normalnie wykonujący pracę na terytorium dwóch lub więcej państw członkowskich co do zasady podlegać będą ustawodawstwu państwa, w którym znajduje się ich miejsce zamieszkania, o ile wykonują na jego terenie znaczną część swojej pracy.
[srodtytul]Liczy się ilość[/srodtytul]
Według nowych przepisów znaczna część pracy rozpatrywana jest przede wszystkim w ujęciu ilościowym.
Przy ocenie, czy w państwie miejsca zamieszkania wykonywana jest znaczna część pracy, nie ma jednak wymogu, by tu była świadczona jej największa część.
Oceniając ilość wykonywanej pracy najemnej, trzeba przeanalizować czas pracy lub wynagrodzenie.
Dla uznania, że w państwie miejsca zamieszkania wykonywana jest znaczna część pracy, wystarczające jest, aby co najmniej 25 proc. pracy pracownika było wykonywane w jego kraju zamieszkania.
[srodtytul]Odmienne reguły[/srodtytul]
Inaczej wygląda kwestia ubez-pieczenia pracowników transportowych pracujących na stałe w kilku krajach, którzy nie wykonują znacznej części pracy w kraju swojego miejsca zamieszkania.
Oni od 1 maja br. będą podlegali ubezpieczeniom społecznym w kraju, w którym znajduje się siedziba lub miejsce wykonania działalności zatrudniającego je przedsiębiorstwa.
Jednak w sytuacji gdy taki pracownik będzie wykonywał na rzecz dwóch lub większej liczby pracodawców posiadających siedziby lub miejsce wykonywania działalności w dwóch różnych państwach, będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym w państwie swojego miejsca zamieszkania (nawet jeśli nie wykonuje tam żadnej pracy).
[ramka][b]Przykład 1 cd.[/b]
Zgodnie z nowymi przepisami pan Krzysztof będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym w Polsce, bo na terytorium Polski będzie wykonywał znaczną część swojej pracy (30 proc.). Jeżeli pracę
w Polsce będzie świadczył
w mniejszym zakresie, będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym tak jak dotychczas, w państwie siedziby przedsiębiorstwa go zatrudniającego.[/ramka]
[ramka][b]Przykład 2 cd.[/b]
Zgodnie z nowymi rozporządzeniami pani Andrea będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym w państwie swojego miejsca zamieszkania, tj. w Hiszpanii.[/ramka]
[ramka][b]Przykład 3 cd.[/b]
Na gruncie nowych przepisów pan Andrzej będzie w dalszym ciągu podlegał oskładkowaniu w Polsce, bo tu wykonuje znaczną część pracy w rozumieniu nowych regulacji.[/ramka]
[i]Katarzyna Rzeżnicka jest starszą konsultantką i doradcą podatkowym, a Magdalena Trąba konsultantką firmy PricewaterhouseCoopers[/i]
[ramka][b] Zobacz inne teksty z poradnika [link=http://www.rp.pl/temat/429134_Skladki_ubezpieczeniowe_w_Unii_Europejskiej.html]„Składki ubezpieczeniowe w Unii Europejskiej”[/link][/b][/ramka]
[ramka][b] Zobacz inne teksty z poradnika [link=http://www.rp.pl/temat/471682.html]„Zmiany w ubezpieczeniach od 1 maja 2010 r.”[/link][/b][/ramka]