Umowa o dzieło nie jest samoistnym tytułem do ubezpieczeń społecznych. Z tego względu zawarcie takiego kontraktu z tym, kto nie ma innych tytułów do ubezpieczeń, nie powoduje obowiązku odprowadzania należności na ubezpieczenia społeczne. Tak samo z reguły jest, gdy co prawda wykonawca dzieła jest np. pracownikiem, ale nie tego podmiotu, który zlecił realizację dzieła.
Zasada jest bowiem taka, że obligatoryjnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają m.in. osoby fizyczne, które na obszarze Polski są pracownikami, czy osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Tak wynika z art. 6 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=086D5DB664B32FF98B1D88172516AAB8?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74, ze zm., ustawa o sus)[/link].
[srodtytul]Stosunek pracy[/srodtytul]
Kogo ustawa o sus traktuje jak pracownika? Odpowiedź znajdziemy w jej art. 8. Zgodnie z nim pracownikiem jest osoba pozostająca w stosunku pracy. Jednocześnie za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Mówi o tym art. 8 ust. 2a ustawy o sus.
[ramka][b]Uwaga [/b]
Umowa o dzieło nie jest uregulowana przepisami prawa pracy, tylko prawa cywilnego. Zgodnie z art. 627 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F2BFEF563AD3DCCD32008AC16141856E?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, zamawiający natomiast do zapłaty wynagrodzenia. [/ramka]
Oznacza to, że jeśli pracodawca zdecyduje się powierzyć swojemu pracownikowi wykonanie określonego dzieła, to od przychodu z tytułu tej umowy będzie musiał odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne. A przychód z umowy o dzieło i z tytułu stosunku pracy podlega oskładkowaniu i wykazaniu w jednym imiennym raporcie miesięcznym za danego ubezpieczonego.
[srodtytul]Inny zamawiający[/srodtytul]
Co ciekawe, zgodnie z [b]uchwałą Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r. (II UZP 6/09)[/b] także praca na rzecz własnego pracodawcy w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią powoduje konieczność uiszczenia obowiązkowych składek ZUS.
Pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (art. 8 ust. 2 a ustawy o sus).
Co to oznacza? Jeśli dany podmiot zawiera umowę o dzieło z osobą będącą pracownikiem pracodawcy, na rzecz którego będzie świadczona praca w ramach umowy o dzieło, ten pracodawca musi opłacać z tytułu umowy o dzieło składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.
[ramka][b]Przykład[/b]
Firma X zawarła umowę o dzieło na opracowanie części projektu z osobą, która jest jednocześnie pracownikiem firmy Y, na rzecz której firma zamawiająca dzieło realizuje cały projekt. Pracodawca zatrudniający pracownika (firma Y), który wykonuje na jego rzecz pracę na podstawie umowy o dzieło w innej firmie (firma X), musi zatem odprowadzić z tytułu umowy o dzieło składki ZUS.[/ramka]
[ramka][b]Przykład[/b]
Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku specjalisty w dziale kadr w firmie A. Jednocześnie w firmie B. przeprowadza na podstawie umowy o dzieło szkolenia z zakresu prawa pracy. Uczestnikami spotkań są osoby zatrudniane przez firmę B. W takiej sytuacji firma A nie ma obowiązku odprowadzania składek ubezpieczeniowych od dzieła wykonywanego na rzecz firmy B. Sama umowa o dzieło nie jest też tytułem do takiego ubezpieczenia. [/ramka]
