[b]Starając się o kredyt, musiałem złożyć zaświadczenie, że nie zalegam z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. ZUS wydał mi je bez przeszkód i potwierdził, że uregulowałem wszystkie należne składki. Wkrótce wydano jednak decyzję i okazało się, że ostatecznie mam do uregulowania zaległości. Były one bezsporne i wynikały z tego, że ZUS poprzednio błędnie interpretował przepisy. Musiałem więc zapłacić zaległe składki, niestety, przez błędne zaświadczenie ZUS – wraz z wysokimi odsetkami. Czy w tej sytuacji mogę żądać odszkodowania?[/b]
Każdy przedsiębiorca starający się o uzyskanie choćby drobnego kredytu musi wystąpić do ZUS z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek. Zaświadczenia tego wymagają obecnie niemal wszystkie banki i firmy leasingowe w celu weryfikacji swych kontrahentów.
ZUS przeważnie bez przeszkód i bez zbędnej zwłoki wydaje takie dokumenty. Potwierdza w nich, że na dzień wydania zaświadczenia płatnik nie zalega z opłacaniem składek lub też nie ma wymaganych do uregulowania zobowiązań z tytułu składek pobieranych przez ZUS.
Tak uzyskane zaświadczenie jest dokumentem urzędowym, wydanym w ściśle określonym trybie, ze szczególną starannością. Mimo to często zdarza się, że ZUS wraz z nim wydaje również decyzję, zgodnie z którą ta sama osoba, która uzyskała zaświadczenie o niezaleganiu, jest jednak wzywana do zapłacenia składek za okres poprzedzający wydanie zaświadczenia. Tak właśnie było u czytelnika.
Obowiązek zapłaty składek i odsetek od zaległości wynika z przepisów prawa i samo wcześniejsze uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu nie wpływa na rozliczenia z ZUS.
[b]Błędna informacja uzyskana z ZUS (o braku zaległości) nie zwalnia zatem z obowiązku opłacania składek. Niemniej przedsiębiorca, jeżeli ze względu na błąd ZUS poniósł szkodę, może dochodzić jej naprawienia.[/b]
Za poniesioną szkodę z pewnością może uznać kwoty zapłacone jako odsetki od zaległości. Bo niestety, nawet jeśli brak zapłaty składek był spowodowany wyłącznie informacjami wynikającymi z zaświadczenia o niezaleganiu, to i tak od zaległych składek trzeba zapłacić wymagane prawem odsetki, co może być szczególnie dolegliwe.
[b] Zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami ZUS, wydane błędnie, może być utożsamiane z niezgodnym z prawem działaniem przy wykonywaniu władzy publicznej.[/b]
Zgodnie natomiast z art. 417 kodeksu cywilnego, za szkodę (w tej sytuacji konieczność zapłaty odsetek) wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność podmiot wykonujący tę władzę z mocy prawa. Należy jednak pamiętać, że odszkodowania należy dochodzić bezpośrednio od ZUS, a nie Skarbu Państwa.
[i]Michał Zarębski, aplikant radcowski OIRP w Wałbrzychu[/i]
