W czerwcu 2020 r. spółka wystąpiła o interpretację ustawy o CIT. Konkretnie chodziło o ustalenie czy jej działalność polegająca na modernizacji parku maszynowego, w całości lub w którejś z części, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 18d ust. 1 ustawy o CIT.

Podatniczka wyjaśniła, że nie posiada statusu centrum badawczo-rozwojowego określonego w ustawie z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. A jej działalność nie jest prowadzona na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Zajmuje się głównie produkcją, przetwarzaniem, konserwacją oraz sprzedażą wyrobów mięsnych. Oferuje wysokiej jakości produkty, które są przetwarzane, pakowane oraz magazynowane przy zachowaniu wymogów technologicznych i higieniczno-sanitarnych. Zakład znajduje się pod stałym nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej oraz spełnia wymogi Unii Europejskiej. Ponadto jest wdrożony system kontroli jakości i higieny HACPP.

Czytaj też: Które rodzaje działalności dają prawo do ulgi B+R

Spółka tłumaczyła, że zainwestowała w modernizację parku maszynowego, poprzez zakup nowych urządzeń oraz systemu do zarządzania i sterowania produkcją. Na tę inwestycję otrzymała dotację unijną w wysokości 50 proc., resztę sfinansowana ze środków własnych.

Firma podkreślała, że w ramach realizowanych inwestycji, wprowadziła innowacje, które zwiększyły poziom zaawansowania technologicznego oraz poprawiły jakość oferowanych produktów. Przede wszystkim chciała się upewnić, że wydatki na zakup: nowego stołu rozbiorowego, skórowaczki, maszyny pakująco-rolowej, myjki pojemników, oraz systemu do zarządzania i sterowania procesem produkcji można uznać za kwalifikowalne koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową w części, w której zostały sfinansowane ze środków własnych?

Fiskus jednak uznał, że jej działania w ogóle nie mieszczą się w pojęciu działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w art. 4a pkt 26 ustawy o CIT. Urzędnicy zauważyli, że opisana we wniosku modernizacja parku maszynowego polegająca na zakupie nowych urządzeń oraz systemu, pozwoliła na zwiększenie mocy produkcyjnych zakładu, zwiększenie wydajności dotychczas posiadanych urządzeń, zminimalizowanie strat ponoszonych w trakcie procesu produkcyjnego, a także na oszczędność czasu, wody i energii czy zwiększenie estetyki produktów.

Tymczasem celem ulgi badawczo-rozwojowej (B+R) nie jest wspieranie inwestycji polegających na zakupie nowych urządzeń oraz systemu, które usprawniają funkcjonowanie prowadzonej działalności. I o ile zakup nowych urządzeń i systemu jest (może być) emanacją nowoczesnych rozwiązań wprowadzanych w przedsiębiorstwie, to jednak nie są one wynikiem prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez spółkę. Nie służą też bezpośrednio do inicjowania, projektowania czy tworzenia nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług. Ich zadaniem jest usprawnienie funkcjonowania prowadzonej działalności.

W konsekwencji fiskus uznał, że spółka dokonała jedynie zakupu urządzeń i systemu do zarzadzania i sterowania produkcją w celu usprawnienia funkcjonowania prowadzonej działalności gospodarczej.

Spółka zaskarżyła interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił jej skargę. Zauważył m.in. że ulgi podatkowe, do których zalicza się sporną preferencję badawczo-rozwojową, są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. I dlatego przepisy regulujące prawo do ulg należy interpretować ściśle.

WSA wskazał ponadto, że w celu stwierdzenia, czy dana działalność spełniała przesłanki działalności badawczo-rozwojowej, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów działalności gospodarczej, które mogą zostać za taką uznane.

Z ustawowej definicji wynika zaś, że działalność badawczo-rozwojowa musi mieć charakter twórczy. Powinna być nastawiona na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Poza tym musi być podejmowana w systematyczny sposób i mieć określony cel, tj. powinna być nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy oraz ich wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań.

WSA zgodził się, że w ramach prac rozwojowych następuje połączenie wyników prac badawczych z wiedzą techniczną w celu wprowadzenia do produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu, nowej technologii czy nowego systemu organizacji.

Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług nawet jeśli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

W ocenie sądu, działania spółki nie mieszczą się w pojęciu działalności badawczo-rozwojowej. Ulga badawczo-rozwojowa nie może być stosowana w sytuacji wprowadzenia w skali przedsiębiorstwa powszechnych na rynku rozwiązań, gdy tylko dla podatnika stanowią one nowość.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 16 lutego 2021 r.

Sygnatura akt: I SA/Gd 991/20

Mirosław Siwiński radca prawny, doradca podatkowy, partner w Advicero Nexia

Wyrok WSA w Gdańsku jakkolwiek niekorzystny dla podatników ma pewne uzasadnione podstawy. W opisie sprawy, tj. wniosku o interpretacje, nie wykazano twórczego charakteru, zwiększenia zasobów wiedzy czy nowych zastosowań, ani też żadnych innych badań. Wyrok ten może mieć potencjalnie duże zastosowanie praktyczne. Stan faktyczny sprawy dotyczył bowiem modernizacji parku maszynowego co nie jest rzadką sytuacją u podmiotów korzystających z tego typu sprzętu. Inwestycja więc poprawiająca jego parametry mogłaby być dużą ulgą, jeżeli zostałaby zakwalifikowana do ulgi B+R. Teza sądu jest przy tym dość ogólna, choć moim zdaniem niepełna. Owszem, ciężko uznać samą modernizację parku maszynowego za mieszczącą się w definicji prac badawczo-rozwojowych, ale być może prace polegające na opracowaniu tej modernizacji już tak. Tu oczywiście pozostaje otwarte pytanie, czy to ten podatnik opracował procesy modernizacyjne, czy tylko je wdrożył? Tak czy inaczej wyrok jest cenny, bo orzecznictwo w zakresie ulgi B+R dopiero się kształtuje, choć w tej akurat sprawie wypowie się jeszcze prawdopodobnie NSA – bo komentowany wyrok jest nieprawomocny.