Ustawa o rachunkowości w art. 52 nakazuje sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego. Ustawa ta wskazuje jednocześnie w art. 54 na obowiązek uwzględniania w sprawozdaniu finansowym zdarzeń istotnych z punktu widzenia oceny sytuacji majątkowo-finansowej jednostki, które wystąpiły po dniu bilansowym, do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego, tj. maksymalnie w ciągu sześciu miesięcy od dnia bilansowego.

UWAGA!

Jeżeli jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach po dniu zatwierdzenia sprawozdania finansowego, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w których informacje te otrzymała.

Szczegółową definicję oraz rodzaje zdarzeń po dniu bilansowym można znaleźć w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 7.

Z punktu widzenia jednostki sporządzającej roczne sprawozdanie finansowe, zdarzenia po dniu bilansowym należy podzielić na dwie kategorie:

1) zdarzenia korygujące, tj. zdarzenia których skutki wymagają ujęcia w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym na dzień bilansowy, np. rozstrzygnięcie sprawy sądowej, która potwierdza istnienie zobowiązania na dzień bilansowy,

2) zdarzenia niekorygujące, ale wymagające odpowiednich ujawnień w sprawozdaniu finansowym, np. przeznaczenie na sprzedaż znaczących składników aktywów przez jednostkę.

Czytaj też: Roczne sprawozdania finansowe: czy kontynuować działalność mimo wpływu pandemii

Co warto wziąć pod uwagę

W celu identyfikacji zdarzeń korygujących i niekorygujących, ale wymagających ujawnień, służby finansowo-księgowe i zarządy jednostek, przed rozpoczęciem prac nad sprawozdaniem finansowym, powinny przeanalizować, czy wystąpiły w spółce poniższe sytuacje i czy nie powinny być one odzwierciedlone w sprawozdaniu finansowym:

1. Czy po dniu bilansowym nastąpiła sprzedaż lub likwidacja istotnych środków trwałych, w stosunku do której zrealizowano stratę? Czy zaniechano inwestycji w środki trwałe?

Jeżeli tak – spółka powinna rozważyć utworzenie odpisów aktualizujących wartość tych środków trwałych na dzień bilansowy.

2. Czy nastąpiło zniszczenie jakichkolwiek środków trwałych, np. w wyniku pożaru?

Jeżeli tak – spółka powinna dokonać odpowiednich ujawnień w tym zakresie w informacji dodatkowej sporządzonej na dzień bilansowy poprzedzający te wydarzenia.

3. Czy wystąpiły zdarzenia wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo braku możliwości odzyskania należności?

Jeżeli tak – spółka powinna dokonać odpowiednich odpisów aktualizujących wartość tych należności już na dzień bilansowy poprzedzający wystąpienie tych zdarzeń.

4. Czy po dniu bilansowym rozpoczęły się spory sądowe, powództwa przeciw spółce lub nastąpi wypłata odszkodowań?

Jeżeli tak – spółka powinna rozważyć utworzenie rezerw na przewidywane koszty i straty związane z tymi sporami już na dzień bilansowy.

5. Czy po dniu bilansowym zmieniły się warunki kredytowania, podpisany został aneks do umów o kredyt, zaciągnięto nowe zobowiązania finansowe o istotnych kwotowo wartościach?

Jeżeli tak – spółka powinna dokonać odpowiednich ujawnień w tym zakresie w informacji dodatkowej.

Zdarzenia wystąpiły – i co dalej

Wpływ poszczególnych zdarzeń na sprawozdanie finansowe należy odzwierciedlić w sprawozdaniu finansowym, odpowiednio w zależności od tego, czy zaliczymy je do zdarzeń korygujących czy nie.

>Przykład ujawnień w sprawozdaniu finansowym zdarzeń po dniu bilansowym prezentują tabela 1 i tabela 2.

Zdarzenia w czasach Covid-19

Pod koniec 2020 roku Komitet Standardów Rachunkowości opublikował rekomendacje w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych w czasach pandemii. W rozdziale II rekomendacji, wskazał na istotne znaczenie analizy zdarzeń po dniu bilansowym w kontekście identyfikacji zagrożeń kontynuacji działalności.

Ze względu na aktualnie bardzo dynamiczne zmiany w otoczeniu gospodarczym mające istotny wpływ na ich działalność wielu jednostek, w sprawozdaniu finansowym powinny znaleźć się odpowiednie ujawnienia uzasadniające przyjęcie (bądź nie) założenia kontynuacji działalności i istnienia (bądź nie) ewentualnych przesłanek tego zagrożenia. Komitet wskazuje wyraźnie na konieczność opisania w notach objaśniających i sprawozdaniu z działalności uzasadnienia przyjętych założeń, przy uwzględnieniu zdarzeń, jakie miały miejsce właśnie po dniu bilansowym.

Zdaniem eksperta

Therese Baginski

biegły rewident, Partner w Rödl & Partner

Dzisiaj kończymy nasz tegoroczny cykl „Zamknięcie roku". Zaprezentowaliśmy w nim najważniejsze zagadnienia dotyczące rachunkowego zamknięcia roku.

Szczególną uwagę poświęciliśmy aspektom związanym z wpływem pandemii Covid-19 na sprawozdawczość finansową. W tym zakresie poruszyliśmy tematy związane z wartościami szacunkowymi, testowaniem utraty wartości, oceną kontynuacji działalności czy wreszcie potencjalnym wpływem na opinie o sprawozdaniach finansowych. Odpowiedzieliśmy również na pytania o przygotowania do inwentaryzacji, korygowanie błędów i angażowanie ekspertów w procesie przygotowania sprawozdania oraz kiedy można uniknąć sporządzania sprawozdania skonsolidowanego.

Omówiliśmy obowiązki, które ciążą na firmie w związku badaniem sprawozdania, rolę jaką pełnią ujawnienia w sprawozdaniu oraz jaki wpływ mogą mieć na sprawozdanie wydarzenia po dniu bilansowym.

Pandemia Covid-19 wywarła wpływ na naszą codzienność, pracę, gospodarkę, ale również na sprawozdawczość finansową. Sporządzając sprawozdania za 2020 rok często trzeba będzie wyjść z utartych procedur i schematów, spojrzeć na wiele zagadnień z innej perspektywy. Korzystając z naszego wieloletniego doświadczenia przy badaniach staraliśmy się naszą wiedzę przedstawić w sposób przystępny dla odbiorców. Mamy nadzieję, że przekazane w ramach cyklu wskazówki i przykłady okażą się pomocne przy rachunkowym zakończeniu tego szczególnego roku.

Liczymy, że nasz cykl przyczyni się do sprawnego przejścia przez proces zamykania bieżącego roku obrotowego i bez- problemowego wejścia w nowy rok.

Zdaniem autora

Tomasz Martyniuk, biegły rewident, Associate Partner w poznańskim oddziale Rödl & Partner

Sprawozdanie finansowe sporządzane jest na konkretny dzień bilansowy. Niejednokrotnie uważa się, że zdarzenia po tym dniu powinny być odzwierciedlone w sprawozdaniu za kolejny rok obrotowy. Jednak ze względu na przesunięcie momentu sporządzenia sprawozdania finansowego i jego zatwierdzenia o kilka miesięcy, nie jest możliwe sporządzenie sprawozdania bez uwzględnienia w nim zdarzeń, które miały miejsce już po dniu bilansowym. Wiele jednostek przez kolejne pół roku działalności gospodarczej może być już w zupełnie innej kondycji finansowej i pominięcie istotnych informacji jakie nastąpiły po dniu bilansowym, które dostarczają dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy, może wpłynąć na błędne decyzje osób analizujących sprawozdania finansowe tychże podmiotów.