Najważniejszym efektem zakończonej w czwartek czterodniowej wizyty premiera Chin Li Keqianga w Belgradzie okazało się podpisanie umowy o budowie nowoczesnej linii kolejowej z Belgradu do Budapesztu.
Budowa trasy o długości 370 km ma się rozpocząć w połowie przyszłego roku. Jak wyraził się Li Keqiang, ma ona stanowić część „korytarza" ułatwiającego eksport chińskich towarów do Europy. Wiedzie on od greckiego portu Pireus, gdzie chiński armator Cosco Pacific uzyskał koncesję na 35 lat. Inwestycja wpisuje się w realizację polityki „wschodniego otwarcia" promowanej przez rząd węgierski szukający kontaktów gospodarczych poza UE.
Inwestycję o wartości ok. 2 mld dolarów z zadowoleniem powitały rządy obu krajów. Powody do satysfakcji ma zwłaszcza strona serbska, bowiem problemy budżetowe powodują, iż Belgrad nie tylko nie ma środków na rozbudowę połączeń kolejowych, ale nie jest w stanie na bieżąco remontować istniejących tras.
Chińczycy od dawna poszukują „wejścia" na rynki Unii Europejskiej, a jednym z kierunków możliwej ekspansji są kraje bałkańskie. Ekonomista UNCTAD (Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju) Kalman Kalotay uważa, że to konsekwencja faktu, iż kraje bałkańskie leżą stosunkowo blisko centrum Europy, ale wciąż nie obowiązują w nich unijne regulacje dotyczące np. ochrony środowiska albo procedur przetargowych.
Z tego powodu idealnie nadają się do pełnienia roli „bramy wjazdowej" chińskich towarów i instalowania chińskich inwestycji przemysłowych. Np. niespełniające norm UE chińskie elektrownie węglowe miałyby spore problemy z uzyskaniem certyfikatów w państwach unijnych.
Wizyta Li Keqianga w Serbii związana była ze szczytem chińsko-wschodnioeuropejskim, w którym udział wzięli przedstawiciele 16 państw regionu (Polskę w zastępstwie premier Ewy Kopacz reprezentował wicepremier Tomasz Siemoniak). Delegacja chińska przedstawiła plany regionalnych inwestycji, głównie infrastrukturalnych i energetycznych, na łączną sumę około 10 mld dolarów.
Wśród projektów wymienionych przez chińskiego premiera obok połączenia kolejowego Belgrad–Budapeszt jest też elektrownia Stanari w Bośni, nowy most Mihajlo Pupina w Belgradzie i łącząca wybrzeże adriatyckie z Serbią trasa szybkiego ruchu Bar-Boljare w Czarnogórze. Także w Czarnogórze dwie chińskie firmy biorą udział w przetargu na budowę nowej elektrowni węglowej.
To realizacja strategii ekspansji na kierunku europejskim przyjętej przez władze w Pekinie jeszcze w 2012 r. Zakłada ona, że finansowane dzięki kredytom chińskich banków przedsięwzięcia mają być realizowane przy znaczącym udziale chińskich firm.
