VAT jest niewątpliwie jednym z najbardziej skomplikowanych podatków, który muszą płacić przedsiębiorcy, nie tylko w Polsce. Zatem dlaczego mamy taki podatek? Odpowiedź jest prosta. Jest to jedno z głównych źródeł finansowania krajowych budżetów. W przypadku Czech wpływy wynikające z podatku od wartości dodanej (VAT) w pierwszym w kwartale 2022 roku wyniosły 112,1 miliarda czeskich koron (CZK). To 21,1 miliarda koron więcej rok do roku.

Zmiany od 1 stycznia 2023 r.

Od początku przyszłego roku limit rejestracji do VAT zwiększy się z 1 do 2 mln CZK (380 tys. zł). Aktualnie zwolnienie z podatku VAT (po czesku - DPH) dotyczy firm z obrotem do 1 mln koron. Czeskie Ministerstwo Finansów podjęło decyzję, aby podnieść próg obowiązkowej rejestracji VAT do 2 mln koron od 2023 r. To pierwsza zmiana tego limitu od 19 lat. W latach 90. XX wieku limit wynosił początkowo 6 mln CZK. Potem 3 mln CZK, a następnie obniżono go, wraz z wejściem Czech do Unii Europejskiej, do wspomnianego 1 mln CZK.

Unia Europejska popiera ten wzrost i pozwoli nań również innym krajom członkowskim od 2025 r., zgodnie ze znowelizowaną dyrektywą VAT do 85 tys. euro (jednocześnie obowiązuje limit 35 tys. euro). Wniosek Republiki Czeskiej o podwyższenie limitu płatności UE zatwierdziła jeszcze przed wejściem tej dyrektywy w życie. Tymczasem tylko w latach 2005-2018 skumulowana inflacja wyniosła ponad 30 proc. a płace w tym czasie się podwoiły.

Limity VAT nie są ujednolicone w krajach europejskich a nawet znacząco się różnią. Najniższy limit ma Szwecja - 30 000 SEK (ok. 13 100 zł), Niemcy mają tylko 22 000 euro (ok. 104 000 zł) , Grecja jeszcze niższy bo zaledwie 10 000 euro (ok. 47 tys. zł). Krajami o znacznie większym limicie są np.: Wielka Brytania gdzie granica wynosi 85 000 funtów (ok. 465 tys. zł ), a także Włochy - 65 000 euro (ok. 306 tys. zł).

Tysiące przedsiębiorców nie będą już musiały płacić VAT-u

Na skutek nowelizacji czeski resort finansów oczekuje wzrostu liczby osób zwolnionych z VAT o ok. 11 proc., czyli o 105 tys. firm. „Firmy te nie będą już musiały rejestrować się jako podatnicy podatku od wartości dodanej i wypełniać szereg obowiązków związanych z płatnościami, takich jak prowadzenie ewidencji dla celów podatku od wartości dodanej, składanie deklaracji podatkowych, raportów z kontroli itp.”  - dodaje czeskie Ministerstwo Finansów w sprawozdaniu wyjaśniającym.

Co z firmami, które obecnie są płatnikami VAT, ale mieszczą się w obrotach między 1 a 2 mln koron? Nowelizacja tej ustawy oczywiście zwalnia takich przedsiębiorców z płacenia podatku VAT zgodnie z nową ustawą o podatku od wartości dodanej.

Warto także dodać że bycie płatnikiem VAT nie jest niczym oczywistym a procedura zgłoszenia się jako dobrowolny płatnik podatku VAT jest zupełnie inna niż w Polsce. W Czechach jesteśmy zobowiązani do przedstawienia dokumentacji, czy też argumentacji urzędowi skarbowemu dlaczego bycie płatnikiem VAT jest dla naszego biznesu tak ważne. Mówiąc krótko, przedstawiamy nasz zakres działalności, wskazujemy potencjalnych klientów, tudzież kontrahentów, udostępniamy wstępne zamówienia, nasze strony internetowe itp.

Budżety publiczne stracą 10 mld koron

Odnośnie wpływu podwyższenia progu rejestracji VAT na budżety publiczne czeskie Ministerstwo Finansów zakłada, że ​​maksymalny niedobór dochodów z VAT powinien wynieść 10 mld CZK na poziomie budżetów publicznych (z czego 6,4 mld CZK na poziomie państwa), 2,6 mld CZK na poziomie gmin i 1 mld CZK na poziomie regionów.

Pomimo że na krótką metę nowelizacja podatku dochodowego uszczupli budżet państwa to finalnie środki te przedsiębiorcy będą mogli przeznaczyć na rozwój swych firm bądź na innego rodzaju inwestycje, które pośrednio zasilą kasę państwową.

​​Jakie są stawki VAT w Czechach w 2022 roku?

Podatek VAT jest naliczany według stawki obowiązującej w danym kraju. W Republice Czeskiej większość towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 21 proc.

VAT 21 proc. — większość towarów i usług, sprzedaż alkoholu i wyrobów tytoniowych,

VAT 15 proc. – żywność, napoje, wyroby medyczne, usługi noclegowe, usługi gastronomiczne, usługi transportowe, usługi fitness.

VAT 10 proc. — produkty lecznicze, książki, naprawa pojazdów, usługi fryzjerskie, naprawa obuwia, opieka domowa dla dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych.

Autorka jest specjalistką wprowadzania firm na czeski rynek, właścicielką firmy doradczo-usługowej w Czechach – DvaKraje.pl