Nawet jeśli etatowiec nie choruje i efektywnie przepracuje cały miesiąc, zmiana wysokości wynagrodzenia wymaga dwukrotnego przeliczenia jego pensji, tj. sprzed i po modyfikacji. Tak wynika z § 12 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia ?w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych ?w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm., dalej rozporządzenie).

Inne zarobki ?w trakcie 30 dni

W myśl tego przepisu, aby obliczyć wynagrodzenie ustalone w stawce miesięcznej ?w stałej wysokości za przepracowaną część miesiąca, należy:

Analogicznie postępuje się z pensją za czas po zmianie jej wysokości do końca miesiąca.

Przykład 1

Pracownik otrzymywał 3000 zł stałej pensji, którą 10 lutego br. podniesiono mu do 3500 zł. Obliczając wynagrodzenie za luty 2014 r., należy odrębnie ustalić je dla stawki przed i po zmianie.

1) praca od 1 do 9 lutego z pensją 3000 zł:

2) praca od 10 do 28 lutego ?z pensją 3500 zł

Niedyspozycja = więcej działań

Aby obliczyć pobory ?w stawce miesięcznej w stałej wysokości za przepracowaną część miesiąca, jeżeli za pozostałą jego część podwładny dostał wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy, należy:

Użycie tych reguł nie wystarczy jednak, gdy w trakcie miesiąca, w którym przypadła choroba, nastąpiła jeszcze zmiana uposażenia.

Przykład 2

Przyjmując stan z przykładu 1 ?i zakładając, że pracownik chorował od 24 do 28 lutego, ?jego wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca należy obliczyć tak:

Pieniądze chorobowe...

Z kolei za czas niezdolności do pracy wskutek choroby etatowiec zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku. Oba świadczenia oblicza się tak samo i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od zadań (art. 92 § 2 k.p.).

Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Gdyby pojawiła się ona przed upływem tego okresu, podstawę zasiłku chorobowego stanowiłoby przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36 ustawy ?z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, tekst jedn. DzU z 2014 r., ?poz. 159, dalej ustawa zasiłkowa). Praktyczny sposób ustalenia tego przeciętnego wynagrodzenia przedstawia art. 38 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z nim należy podzielić wynagrodzenie osiągnięte przez pracownika za okres, ?z którego ustalana jest podstawa wymiaru świadczeń chorobowych (co do zasady 12 miesięcy), przez liczbę miesięcy, ?w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.

...gdy zmienią się stawki

Uwzględniając te zasady ustalania podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, przy jego obliczaniu będą brane pod uwagę jedynie te wahania wysokości wynagrodzenia, które wypłacono w miesiącach poprzedzających powstanie niezdolności do pracy.

Uwaga! Sama zamiana wysokości wynagrodzenia, która nie wiąże się z modyfikacją wymiaru czasu pracy, nie wpływa jeszcze na zasady ustalania podstawy wynagrodzenia chorobowego i zasiłków.

Przykład 3

Zatrudniony na cały etat ?od 1 lutego 2014 r. dostał podwyżkę pensji z 2500 zł na 3000 zł. Od 10 do 21 lutego był na zwolnieniu lekarskim. W takim wypadku podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętna miesięczna pensja z okresu od lutego 2013 r. do stycznia 2014 r. Dlatego podwyżka nie wpłynie na wysokość świadczenia chorobowego.

Jeżeli zmiana wynagrodzenia nastąpiła w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego (12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym była choroba), także nie ma potrzeby przeliczenia świadczenia chorobowego po zmianie wynagrodzenia. Uwzględnia się wynagrodzenie faktycznie otrzymane w tym okresie.

Przykład 4

Pracownik zachorował w lutym 2014 r. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się ?z miesięcy od lutego 2013 r. ?do stycznia 2014 r. To, że od ?1 stycznia 2014 r. dostał podwyżkę, nie nakazuje jeszcze przeliczenia podstawy zasiłku chorobowego z uwzględnieniem tej zmiany. Także i w tym wypadku bazę świadczenia stanowić będzie średnia pensja z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, kiedy pracownik zachorował (w tym wypadku będzie to 11 pensji w niższej wysokości + 1 pensja za styczeń 2014 r. w podwyższonej wysokości).

...i gdy jest ruch ?w etacie

Zupełnie odmiennie wygląda sytuacja, w której zmiana wysokości pensji jest wynikiem modyfikacji wymiaru czasu pracy. W takim wypadku art. 40 ustawy zasiłkowej wyraźnie określa, że podstawę zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, pod warunkiem że zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy lub w miesiącach uwzględnianych w podstawie zasiłku chorobowego (w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc choroby). Może to zachodzić w dwóch sytuacjach:

W takich wypadkach przy określaniu podstawy wymiaru świadczeń chorobowych bierze się pod uwagę jedynie wynagrodzenie ustalone dla nowego, aktualnego wymiaru czasu pracy, niekoniecznie ?z 12 miesięcy. Konkretnie, ?w pierwszej sytuacji będzie nią wynagrodzenie za miesiąc, w którym rozpoczęła się niedyspozycja, czyli za pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia następujący po zmianie etatu i ewentualnie za miesiące poprzedzające. W drugim zaś wypadku podstawę wymiaru stanowić będzie wynagrodzenie, jakie etatowiec uzyskałby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.

Uwaga! Jeśli jednak zmiana wielkości etatu, powodująca automatyczną modyfikację wynagrodzenia, nastąpiła już w trakcie zwolnienia lekarskiego (np. na mocy wcześniej zawartego z pracownikiem porozumienia w tej sprawie), nie przeliczamy podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. To oznacza, że za cały okres choroby pracownik otrzyma wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek, którego podstawą będzie średnie wynagrodzenie sprzed zmiany etatu.

Przykład 5

Na mocy zawartego 17 lutego porozumienia zatrudniony dotychczas na pół etatu od ?1 marca miał rozpocząć pracę na 3/4 etatu. Wiązało się to ze wzrostem jego wynagrodzenia. Niestety 24 lutego rozchorował się, a zwolnienie lekarskie trwało do 7 marca. W takim wypadku, mimo zmiany wielkości etatu, wynagrodzenie chorobowe pracownika zostanie obliczone ?z pensji dla połowy etatu.

W przykładzie 5 pracownik traci na wynagrodzeniu chorobowym. Gdyby jednak odwrócić przyjęty w nim stan, tj. podwładnemu obniżano aneksem wymiar zatrudnienia i wynagrodzenie, wówczas zyskałby na świadczeniu chorobowym. Byłoby ono uwzględniane jako średnia z pensji uzyskanych przed zmianą wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia, a więc sprzed redukcji.

WNIOSEK

Jeśli nie ma takiej konieczności, modyfikację zarobków  lepiej wprowadzić od 1. dnia miesiąca. Ułatwi to też liczenie pensji za urlop od zmiennych składników. Sama zmiana wynagrodzenia nie zmieni zasad liczenia zasiłku, ale jeśli wynika to z równoczesnej modyfikacji wymiaru czasu pracy – komplikuje sprawę ponad rok.

Autorka jest prawnikiem, ?byłym inspektorem PIP, ?obecnie wspólnikiem w firmie Pogotowie Kadrowe sp. j.