Trzynastka za 2013 r. przysługuje podwładnemu, który w zeszłym roku przepracował efektywnie u jednego pracodawcy sektora finansów publicznych przynajmniej ?6 miesięcy. Weryfikując osiągnięcie minimalnego 6-miesięcznego stażu uprawniającego do należności, bada się okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie i spółdzielcza umowa o pracę). Nie ma znaczenia rodzaj zawartej umowy o pracę, wymiar czasu pracy i zajmowane stanowisko, jak również przerwy w zatrudnieniu pracowniczym (uchwała siedmiu sędziów SN z 15 stycznia 2003 r., III PZP 20/02, OSNP 2004/1/4). Dodatkowo w stażu uwzględnia się też niektóre okresy wykonywania pracy na innej podstawie >patrz ramka.

W zeszłym roku trzeba było być w pracy 180 dni aby mieć prawo do trzynastki

Do stażu trzynastkowego przyjmuje się wyjątkowo zatrudnienie ?w poprzednim podmiocie sfery budżetowej, jeśli zmiana pracodawcy nastąpiła:

O wliczeniu zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy nie ma mowy w razie przejęcia pracowników nie na podstawie ustawy, lecz porozumienia pracodawców (uchwała SN z 20 maja 1977 r., I PZP 18/77, OSNC 1977/11/210).

Faktyczny wysiłek

Do stażu gwarantującego trzynastą pensję za 2013 r. nie wlicza się jednak całych okresów zatrudnienia pracowniczego przebytych ?w poprzednim roku kalendarzowym u jednego pracodawcy budżetowego (z wyjątkiem transferu zakładu). Przyjmuje się do niego jedynie tzw. czas efektywnie przepracowany podczas stosunku pracy, kiedy to podwładny rzeczywiście realizował obowiązki służbowe, codziennie stawiał się do pracy, podpisywał listę obecności, wykonywał polecenia przełożonego (uchwały SN z 25 lipca 2003 r., III PZP 7/03, OSNP 2004/ 2/26 oraz z 7 lipca 2011 r., III PZP 3/11, OSNP 2012/1-2/3). Wyjątkowo za okresy faktycznie przepracowane, kwalifikowane do stażu trzynastkowego, uznaje się:

Do okresów uprawniających do dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie kwalifikuje się okresów nieprzepracowanych podczas trwającego stosunku pracy zarówno z przyczyn usprawiedliwionych (zwolnienia lekarskie, urlopy bezpłatne, szkoleniowe i okolicznościowe), jak i nieusprawiedliwionych (cytowana uchwała SN ?z 7 lipca 2011 r.).

Jak liczyć 6 miesięcy

Sprawdzając, czy zatrudniony w 2013 r. przepracował efektywnie przynajmniej 6 miesięcy u jednego pracodawcy budżetowego, nie należy stosować głównej metody wyznaczania terminów w prawie pracy, określonej w dorobku orzeczniczym (m.in. wyroki SN ?z 17 listopada 2004 r., II PK 64/04; M.P.Pr. 2005/1/342 i z 19 grudnia 1996 r., I PKN 47/96, OSNAPiUS 1997/17/310 oraz uchwała SN ?z 21 maja 1991 r., I PZP 16/91; OSNCP 1992/1/10). Wedle tej zasady terminy w prawie pracy – w tym okresy zatrudnienia – upływają w dniu poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Zawodzi ona przy szacowaniu minimalnego 6-miesięcznego stażu uprawniającego do trzynastej pensji. Ustalając to półrocze, zasadniczo bierzemy pod uwagę jedynie dni efektywnie przepracowane podczas trwania stosunku pracy. Dlatego na potrzeby liczenia okresów na poczet dodatkowego wynagrodzenia rocznego należało stworzyć własną metodykę ich mierzenia, sumując przypadające w 2013 r. w trakcie stosunku pracy z jednym pracodawcą sektora finansów publicznych dni:

Wyłączamy nieusprawiedliwione nieobecności w pracy i większość usprawiedliwionych. Każdy miesiąc zatrudnienia przypadającego w 2013 r. analizujemy odrębnie. Trzeba przy tym pamiętać o cywilistycznej zasadzie liczenia terminów z art. 114 kodeksu cywilnego. Ponieważ termin został oznaczony w miesiącach bądź latach, a ciągłość nie jest wymagana, za miesiąc uważa się 30 dni. Aby dostać świadczenie, pracownik musi zatem uzbierać minimum 180 wskazanych dni. Jeśli w zeszłym roku kalendarzowym pracował w tym samym zakładzie z przerwami albo na kolejnych umowach o pracę następujących bezpośrednio po sobie, dni „wystające" poza pełne miesiące dopełniamy do 30, wedle zasady, że miesiąc to 30 dni (art. 114 k.c.).

Przykład

Osoba, która w 2013 r. pracowała w tej samej jednostce budżetowej od ?1 stycznia do 13 marca i od 5 października ?do 31 grudnia, a wszystkie dni zatrudnienia przepracowała ?efektywnie, uzyskała 72 dni faktycznej pracy (31 dni stycznia + 28 dni ?lutego + 13 dni marca) w pierwszym zatrudnieniu i 87 dni efektywnej pracy (26 dni października + 30 dni listopada + 31 dni grudnia) w drugim zatrudnieniu. Razem to 159 dni efektywnej pracy ?w 2013 r., co oznacza brak prawa ?do trzynastki za 2013 r.

Podstawa zatrudnienia ma znaczenie

Ustalając prawo do trzynastej pensji, uwzględnia się okresy współpracy m.in. na podstawie:

Nie rozpatruje się natomiast takich form aktywności, jak: staż dla bezrobotnych, przygotowanie zawodowe dla dorosłych bezrobotnych, praktyka absolwencka, praca pracownika tymczasowego oraz zatrudnienie na umowy cywilnoprawne (zlecenie, o dzieło, kontrakt menedżerski) czy w ramach samozatrudnienia.