[b]Pracownica, zatrudniona na cały etat w systemie podstawowym, do 15 września miała wynagrodzenie zasadnicze 2200 zł brutto, które od 16 września zostało ustalone na kwotę 1317 brutto.

Z tą samą datą zmieniły się należne jej premie (były regulaminowe stałe 15 proc. pensji zasadniczej, a teraz są uznaniowe zmienne od 10 do 30 proc. pensji zasadniczej) i prowizje (było 2 proc. od utargu, a jest 3 proc.), które nie zostały jeszcze wypłacone w nowej wysokości, bo wypłat dokonujemy na koniec miesiąca.

Podwładna była przez pięć dni na zwolnieniu lekarskim (10 – 14 września), a od 15 do 21 września jest na urlopie wypoczynkowym. Jak naliczyć jej pobory za ten miesiąc, jeśli ma podstawowe koszty uzyskania przychodu i złożyła PIT-2, a za czas choroby należy jej się wynagrodzenie chorobowe?[/b]

W takiej sytuacji musimy wykonać kilka rachunków. Osobno liczymy wynagrodzenie za pracę przed zmianą wysokości pensji zasadniczej i po zmianie. Suma z obu działań będzie uwzględniała wynagrodzenie urlopowe ze stałych składników (stawka zasadnicza i premia regulaminowa 15 proc.). Odrębnie ustalamy pensję urlopową z prowizji i wynagrodzenie chorobowe.

[srodtytul]Dwa działania[/srodtytul]

Zmiana warunków płacowych w trakcie miesiąca wymusza obliczanie wynagrodzenia za pracę dwutorowo: od początku miesiąca do dnia modyfikacji oraz od tego dnia do końca miesiąca. Suma obu wyników będzie stanowić pełną kwotę poborów za przepracowany czas.

Ale nie w przypadku z pytania, bo tam wystąpiła jeszcze choroba w okresie, gdy płaca zasadnicza była wyższa. Stąd gdy pracownik jest wynagradzany stałą stawką miesięczną (tak jest w pytaniu), to aby określić należną wartość przed jej zmianą:

1) dzielimy miesięczną stawkę wynagrodzenia pracownika przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w tym miesiącu i mnożymy uzyskany wynik przez liczbę godzin, jaka przypada po zmianie tej stawki,

2) dzielimy miesięczną stawkę wynagrodzenia przez 30 i wynik mnożymy przez liczbę dni wynikających ze zwolnienia lekarskiego,

3) odejmujemy wyniki uzyskane w dwóch poprzednich działaniach od miesięcznej stawki wynagrodzenia.

Łączymy bowiem metody ustalania płacy za przepracowaną część miesiąca określone w § 11 i 12 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D04E9960D502BE1E9B91F43199131760?id=73966]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.)[/link].

Licząc pensję za pracę po jej modyfikacji, pomijamy etap z dzielnikiem 30, a przy działaniu pierwszym używamy zmienionej stawki i liczby godzin przypadających przed jej wprowadzeniem. Stosujemy bowiem odpowiednio tylko § 12 rozporządzenia.

Suma obu rachunków da nam należne wynagrodzenie za pracę.

[srodtytul]Pensja urlopowa[/srodtytul]

Wyliczone wynagrodzenie za pracę będzie w sobie zawierało pensję za urlop ze składników stałych (wynagrodzenie zasadnicze, premia regulaminowa). Nie obliczamy jej oddzielnie, bo tego rodzaju składniki uwzględniamy w podstawie płacy urlopowej w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.

Tak wynika z § 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=56C87707B6B80688A1E55493947F635D?id=74468]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.[/link]; dalej rozporządzenie urlopowe).

Jednak musimy określić wynagrodzenie urlopowe ze składników zmiennych za okresy miesięczne (tu prowizje). Do podstawy wliczamy je w łącznej wysokości wypłaconej podczas trzech miesięcy poprzedzających miesiąc wykorzystywania urlopu, a gdy ich wysokość w poszczególnych miesiącach znacznie się waha, to z 12 wcześniejszych miesięcy.

Tyle zasady ogólne z § 8 rozporządzenia urlopowego. U pracownika z pytania nastąpiła jednak zmiana wysokości prowizji.

W takiej sytuacji musimy zastosować się do § 10 rozporządzenia urlopowego. Przewiduje on, że w razie zmiany wysokości składników zmiennych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu lub w miesiącu jego wykorzystywania trzeba przeliczyć podstawę wynagrodzenia urlopowego z uwzględnieniem tych zmian.

Czyli musimy przeliczyć podstawę, uwzględniając podwyżkę prowizji, od początku okresu obliczeniowego (trzy lub 12 miesięcy poprzedzających miesiąc wykorzystywania urlopu), a nie od faktycznego jej wprowadzenia. Potem jeszcze

- dzielimy podstawę przez liczbę godzin przepracowanych przez podwładnego w okresie, z którego ustalaliśmy tę podstawę, i

- mnożymy stawkę godzinową przez liczbę godzin do przepracowania w trakcie urlopu.

[srodtytul]Wynagrodzenie chorobowe[/srodtytul]

Podstawę wynagrodzenia za czas choroby stanowi przeciętne wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy z powodu choroby, a gdy pracownik nie przepracował takiego okresu, przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

Tak określa ją art. 36 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2E622EA29C55590E799DCA20976A2C88?id=352798]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512)[/link] w zw. z art. 92 § 2 kodeksu pracy.

Pamiętajmy, by pomniejszyć je o pokrywaną przez pracownika część składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe (13,71 proc.). Nie zapominajmy też, by z podstawy wyłączyć te składniki wynagrodzenia, które spełniają jednocześnie dwa warunki:

- pracownik zachowuje do nich prawo w okresie pobierania zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu,

- pracodawca wypłaca je za okres pobierania tego zasiłku.

Mając podstawę wynagrodzenia chorobowego, mnożymy ją przez 80 proc., wynik dzielimy przez 30, a ten kolejny mnożymy przez liczbę dni zwolnienia lekarskiego. Uzyskany rezultat będzie kwotą wynagrodzenia za czas absencji chorobowej.

Teraz czas na wyliczenia. Żeby je przeprowadzić, musimy przyjąć kilka założeń, bo w pytaniu nie ma wszystkich potrzebnych informacji. Przyjmiemy zatem, że opisany tam pracownik:

- otrzymał prowizje w wysokości 1200 zł w sierpniu, 1300 zł w lipcu i 1250 zł w czerwcu,

- przepracował w okresie czerwiec – sierpieł 520 godzin,

- ma przeciętne wynagrodzenie za okres wrzesień 2009 – sierpień 2010 r. 3500 zł, czyli podstawą do wynagrodzenia chorobowego będzie 3020,15 zł [3500 zł – (3500 x 13,71 proc.)],

- otrzyma premię uznaniową za okres 16 – 30 września w wysokości 10 proc. pensji zasadniczej (zakładamy, że zostanie ona wypłacona we wrześniu),

- wypracuje prowizję za okres 16 – 30 września w wysokości 800 zł (zakładamy, że zostanie ona wypłacona we wrześniu).

We wrześniu osoba ta miała do przepracowania 176 godzin (z czego równo po 88 godzin przypadało na okres 1 – 15 września, czyli przed zmianą warunków płacowych, i na okres 16 – 30 września, czyli po zmianie, a była na urlopie wypoczynkowym 40 godzin; 5 dni x 8 godzin).

Przysługują jej standardowe koszty uzyskania przychodu 111,25 zł. W takim razie lista płac za wrzesień powinna wyglądać następująco.

[ramka][b]KROK 1. Wynagrodzenie za pracę [/b]

[b]- do 15 września (włącznie)[/b]

2200 zł : 176 godzin = 12,50 zł x 88 godzin = 1100 zł

2200 zł : 30 = 73,33 zł x 5 dni = 366,65 zł

2200 zł – (1100 zł + 366,65 zł) = 733,35 zł (pensja zasadnicza)

733,35 zł x 15 proc. = 110 zł (premia regulaminowa)

[b]- od 16 do 30 września[/b]

1317 zł : 176 godzin = 7,48 zł x 88 godzin = 658,24 zł

1317 zł – 658,24 zł = 658,76 zł (pensja zasadnicza)

658,76 zł x 10 proc. = 65,88 zł (premia uznaniowa)

- razem 733,35 zł + 110 zł + 658,76 zł + 65,88 zł + 800 zł (prowizja) = 2367,99 zł

Kwota 2367,99 zł to nie tylko wynagrodzenie za pracę, ale i pensja urlopowa ze składników stałych.

[b]KROK 2. Pensja urlopowa[/b]

Liczymy tylko część z prowizji. Suma tych wypłaconych w okresie czerwiec – sierpień to 3750 zł (1200 zł + 1300 zł + 1250 zł), a zatem stawka za godzinę pracy wyniosła 7,21 zł (3750 zł : 520 godzin). Musimy ją jednak przeliczyć według nowej stawki, wynikającej z podniesienia prowizji.

Skoro pracownik wypracuje w okresie 16 – 30 września (88 godzin) 800 zł prowizji, to stawka za godzinę pracy w tym czasie wyniosła 9,09 zł i taką przyjmiemy do dalszych obliczeń (9,09 zł x 520 godzin z okresu czerwiec – sierpień = 4726,80 zł : 520 zł).

Zatem pensja urlopowa z prowizji to 363,60 zł (9,09 zł x 40 godzin).

[b]KROK 3. Wynagrodzenie chorobowe[/b]

3020,15 zł x 80 proc. = 2416,12 zł

2416,12 : 30 = 80,54 zł

80,54 zł x 5 dni = 402,70 zł

[b]KROK 4. Składki społeczne[/b]

podstawa 2367,99 zł + 363,60 zł = 2731,59 zł

składki finansowane przez pracownika

emerytalna 2731,59 zł x 9,76 proc. = 266,60 zł

rentowe 2731,59 zł x 1,5 proc. = 40,97 zł

chorobowa 2731,59 zł x 2,45 proc. = 66,92 zł

razem 374,49 zł

[b]KROK 5. Składka zdrowotna[/b]

podstawa: (2731,59 zł – 374,49 zł) + 402,70 zł = 2759,80 zł

składka pełna 2759,80 zł x 9 proc. = 248,38 zł

składka odliczana od podatku 2759,80 zł x 7,75 proc. = 213,88 zł

[b]KROK 6. Zaliczka podatkowa[/b]

podstawa opodatkowania (2731,59 zł + 402,70 zł) – (374,49 zł + 111,25 zł) = 2648,55 zł, po zaokrągleniu 2649 zł

podatek (2649 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 430,49 zł

zaliczka do urzędu skarbowego 430,49 zł – 213,88,60 zł = 216,61 zł, po zaokrągleniu 217 zł

[b]KROK 7. Kwota do wypłaty[/b]

(2367,99 zł + 363,60 zł + 402,70 zł) – (374,49 + 248,38 zł + 217 zł) = 2294,42 zł[/ramka]

[ramka][b]Trochę teorii, trochę praktyki[/b]

- W wynagrodzeniu urlopowym nie uwzględniamy premii uznaniowych (wyrok SN z 20 lipca 2000 r., I PKN 17/00).

- Od wynagrodzenia chorobowego nie naliczamy składek na ubezpieczenia społeczne (art. 18 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5A1D492AAD8680114EB92798D0802D8C?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.[/link]), ale składkę zdrowotną tak (art. 81 ust. 5 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

- Złożenie PIT-2 przez pracownika daje mu prawo do miesięcznej ulgi podatkowej, która w 2010 r. wynosi 46,33 zł. Jest to oświadczenie dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy.[/ramka]