[b]– Spółka akcyjna, w której pracuję, od 3 lipca 1995 r. określa w zakładowym układzie zbiorowym pracy zasady przyznawania i wypłacania nagród jubileuszowych. Warunkiem ich przyznania jest spełnienie dwóch warunków:

- odpowiednia liczba lat pracy w ogóle (20, 25, 30, 35, 40, 45),

- minimalny staż pracy w firmie.

Do 11 lutego 2009 r. minimalny staż pracy w firmie uprawniający do jubileuszówki wynosił 15 lat. Nieprzerwanie pracuję od 1 października 1973 r. i w 2008 r. minęło mi 35 lat pracy, ale nie spełniłem drugiego warunku, czyli 15 lat pracy w firmie. Miałem tylko 13 lat. W lutym 2009 r. obniżono jednak wymaganą liczbę lat pracy w firmie do 12.

Czy w związku z tym należy mi się nagroda za 35 lat pracy wypłacona w 2009 r.?[/b] – pyta czytelnik.

Nagroda jubileuszowa jest dla większości pracowników świadczeniem fakultatywnym. Przysługuje tylko wtedy, gdy jej wypłatę przewidują przepisy wewnątrzzakładowe, np. układ zbiorowy pracy (uzp) czy regulamin wynagradzania.

[srodtytul]Szef dedyduje[/srodtytul]

To pracodawca decyduje o tym, czy taką nagrodę w ogóle będzie wypłacał i jakie warunki pracownik musi spełnić, aby nabył do niej prawo. Z reguły przesłanką taką jest określony okres zatrudnienia. Może to być wyłącznie staż pracy w zakładzie wypłacającym jubileuszówkę lub tzw. ogólny staż, czyli liczony u wszystkich pracodawców łącznie.

Według Sądu Najwyższego funkcją nagrody jubileuszowej jest nagradzanie pracy u tego pracodawcy, u którego została przewidziana, dlatego może on samodzielnie i swobodnie określić warunki jej przyznania (por. [b]wyrok z 4 czerwca 2008 r., II PK 292/07).[/b]

[srodtytul]Bez żadnych wyłączeń[/srodtytul]

Jeśli zatem postanowienia uzp w zakresie ustalania prawa do nagrody jubileuszowej określają dwa warunki, jakie pracownik musi spełnić, aby ją otrzymać, dopiero po spełnieniu obu łącznie gratyfikację należy wypłacić. Prawo do nagrody powstaje bowiem w dniu, w którym upływa okres pracy uprawniający pracownika do jej nabycia.

Nie można zatem nabyć prawa do jubileuszówki w innym dniu niż dzień, w którym upływa okres uprawniający do nagrody, bądź dzień wejścia w życie przepisów wprowadzających te gratyfikacje. Oznacza to, że prawo do niej nie powstaje w terminie późniejszym, jeżeli w dniu upływu przewidzianego w przepisach okresu pracy podwładny nie mógł go nabyć z uwagi na wyłączenie przewidziane w art. 241[sup]26[/sup] § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link]. [b](wyrok SN z 11 kwietnia 2006 r., I PK 172/05)[/b].

Mimo że ten wyrok SN dotyczy innej sytuacji (tj. pracownika zarządzającego w imieniu pracodawcy zakładem, dla którego przewidziano prawo do nagrody jubileuszowej w uzp, co jest sprzeczne z art. 241[sup]26[/sup] § 1 k.p.), odpowiada też opisowi z pytania.

Z orzeczenia wynika niezbicie, że jeśli w dniu, w którym upłynął okres zatrudnienia uprawniający pracownika do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej, nie istniały przepisy przyznające tej osobie prawo do takiego świadczenia, nie nabywa go ona, nawet gdyby po tym czasie regulacje takie zostały wprowadzone.

[srodtytul]Prawo nie działa wstecz[/srodtytul]

Za przyjęciem takiego rozwiązania przemawia też ogólna zasada prawa, zgodnie z którą nie działa ono wstecz. Należy ją stosować także wtedy, gdy zmieniają się przepisy wewnątrzzakładowe, np. łagodząc kryteria warunkujące nabycie prawa do nagrody. Wyjątek od tej zasady mógłby przewidzieć jedynie układ zbiorowy pracy, a dokładnie jego tzw. przepisy przejściowe.

Te odmiennie uregulowałyby zasady wypłaty jubileuszówek tym pracownikom, którzy – stosując nowe zasady nabycia prawa do tego świadczenia – spełnili je jeszcze przed wprowadzeniem modyfikacji. Jeśli zatem uzp nie zawiera takich przepisów, pracownik otrzyma nagrodę dopiero za 40-lecie zatrudnienia.