Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych przeznaczony jest z zasady na finansowanie działalności socjalnej tych jednostek organizacyjnych, które go tworzą. Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych przewiduje jednak w art. 9 ust. 1 możliwość prowadzenia wspólnej działalności socjalnej przez pracodawców na warunkach określonych w umowie. Kto z niej korzysta? W praktyce wspólna działalność socjalna jest stosowana przede wszystkim przez firmy skupione w jednej branży lub powiązane organizacyjnie bądź kapitałowo albo prowadzących działalność na tym samym obszarze, powiązane funkcjonalnie.

[srodtytul]W granicach definicji[/srodtytul]

Przepisy nie ograniczają w żaden sposób zakresu wspólnej działalności. Wymagane jest jedynie, by mieścił się on w definicji działalności socjalnej rozumianej jako usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach i przedszkolach, udzielanie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

[srodtytul]Potrzebna umowa[/srodtytul]

Tryb zawierania umowy o prowadzenie wspólnej działalności socjalnej jest analogiczny do trybu ustalania regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, przy czym jest więcej podmiotów dokonujących uzgodnień. Każdy bowiem z pracodawców zamierzających zawrzeć umowę o wspólnej działalności socjalnej musi na jej zawarcie oraz treść uzyskać zgodę zakładowych organizacji związkowych lub przedstawiciela pracowników, jeżeli nie działa u niego żadna organizacja związkowa. [b]W związku z tym, jeżeli u pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa, nie może on zawrzeć umowy przy jej sprzeciwie. [/b]Jeżeli organizacja taka nie funkcjonuje, prawo weta będzie przysługiwać przedstawicielowi pracowników.

Zawierając umowę o prowadzenie wspólnej działalności socjalnej, pracodawcy mogą przeznaczyć całość środków funduszu na prowadzenie wspólnej działalności socjalnej albo tylko ich część na realizację określonych celów socjalnych.

Umowa o wspólnej działalności socjalnej powinna określać w szczególności:

- przedmiot wspólnej działalności;

- zasady jej prowadzenia;

- sposób dokonywania rozliczeń;

- tryb jej wypowiedzenia oraz rozwiązania.

Należy również pamiętać o ustaleniu warunków odstąpienia od umowy oraz określić zasady odpowiedzialności i tryb podejmowania decyzji.

Zawarcie umowy o wspólnej działalności socjalnej przez pracodawców nie powoduje powstania wspólnego funduszu socjalnego. Każdy z pracodawców nadal tworzy własny fundusz, przekazując jedynie na wspólną działalność socjalną określone kwoty.

[srodtytul]Zostają odrębne rachunki[/srodtytul]

Pomimo prowadzenia wspólnej działalności socjalnej nawet przewidującej powołanie wspólnego rachunku bankowego dla gromadzonych środków, nie należy likwidować odrębnych rachunków bankowych u każdego z pracodawców. Przekazywanie środków na odrębne konto jest jednym z warunków uznania ich za koszt uzyskania przychodu.

Wspólna działalność socjalna realizowana jest zazwyczaj przez pracodawców o różnym potencjale finansowym w zakresie funduszu, ze względu na różną liczbę zatrudnionych pracowników i – co za tym idzie – różną wysokość naliczonych odpisów.

[srodtytul]Regulamin musi być[/srodtytul]

Do wykorzystania wspólnie zgromadzonych środków należy opracować wspólny regulamin funduszu ustalający jednakowe warunki korzystania ze świadczeń dla wszystkich uprawnionych, zatrudnionych u pracodawców będących stronami umowy o wspólnej działalności socjalnej. Nie ma jednak sprzeczności w posiadaniu przez poszczególnych pracodawców własnych regulaminów, jeżeli na wspólną działalność przeznaczyli tylko część funduszu, a za pomocą pozostałej części finansują własną zakładową działalność socjalną.

[ramka][b]Uwaga[/b]

Wspólna działalność może dotyczyć wszystkich lub tylko niektórych punktów działalności socjalnej pracodawców, co powinno zostać określone w umowie.[/ramka]