Nie,

ponieważ nagroda jubileuszowa – tak samo jak inne świadczenia ze stosunku pracy – przedawnia się z upływem trzech lat od dnia jej wymagalności. Skoro ten okres minął, prawo do niej przepadło.

Branżowa gratyfikacja

Nagroda jubileuszowa to specyficzny składnik wynagrodzenia, który regulują tzw. branżowe przepisy o wynagradzaniu. Prawo do niej przysługuje m.in. nauczycielom, nauczycielom akademickim, pracownikom samorządowym czy policjantom. To pracownicy zatrudnieni w szeroko pojętym sektorze finansów publicznych. Zdarza się też, że świadczenie za długoletnią pracę wypłacają pracodawcy spoza budżetówki. Jest to jednak ich dobrowolna decyzja.

Głównym atutem tego świadczenia jest fakt, że nagrody jubileuszowe przyznawane nie częściej niż raz na pięć lat są zwolnione ze składek na ZUS. Ten rodzaj bonusu za długoletnią pracę ma ?z jednej strony gratyfikować długoletni staż, a z drugiej mobilizować do dalszej pracy. Jest też dobrym spoiwem pozwalającym firmie na zatrzymanie najlepszych pracowników. Dzieje się tak przez progresywny wzrost wartości tej nagrody.

Wyniki bez znaczenia

Okres zatrudnienia jest przy tym jedynym warunkiem, od którego spełnienia zależy prawo do jubileuszówki. Nawet gdy pracownik wykonuje swoje obowiązki – według pracodawcy – nieprawidłowo, to i tak nie przekreśla to jego prawa do tej nagrody. Jak uznał Sąd Najwyższy w wyroku ?z 14 maja 2012 r. (I PK 174/11): „wbrew nazwie nagroda jubileuszowa jest świadczeniem ?o charakterze wynagrodzeniowym oraz roszczeniowym. ?W istocie więc ma ona charakter należnej pracownikowi premii, a nie nagrody". Jubileuszówka podlega więc wszelkim rygorom, jakie posiada wynagrodzenie za pracę. Musi być spełniona w terminie wskazanym przez przepisy, a ponadto podlega ochronie przed potrąceniami i przedawnia się tak jak wynagrodzenie za pracę.

Do nagrody jubileuszowej stosuje się przepisy przewidziane dla danej grupy zawodowej. W przypadku pracowników szkół wyższych jest ?to rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 14 września 2006 r. w sprawie ustalania okresów pracy ?i innych okresów uprawniających pracowników uczelni publicznej do nagrody jubileuszowej oraz sposobu jej obliczania i wypłacania (DzU ?z 2006 r. nr 169, poz. 1211). Ten akt prawny stanowi, że do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wlicza się wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne – jeżeli odrębne przepisy nakazują je zaliczać do stażu, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Poza tymi udokumentowanymi świadectwami pracy staż jubileuszowy to również okres m.in.:

Luki na starcie

Zdarza się, że pracownik, podejmując zatrudnienie, nie dostarczy wszystkich dokumentów poświadczających jego uprawnienia. Czasem kończy się to sporem o zaległe świadczenia, o których wyrównanie wnioskuje.

Jeżeli chodzi o nagrodę jubileuszową, to Sąd Najwyższy ?w wyroku z 19 sierpnia 1999 r. ?(I PKN 189/99) stwierdził, że „roszczenie o nagrodę jubileuszową staje się wymagalne ?z chwilą spełnienia przesłanek do nagrody, a więc z chwilą uzyskania odpowiedniego stażu pracy". Zatem pracownik nabywa do niej prawo z dniem, w którym powinien ją otrzymać, a nie w tym, w którym udokumentował swoje uprawnienie.

Potwierdziło to Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi z 8 kwietnia 2014 r. udzielonej na pytanie redakcji. Wynika z tego bardzo ważna konkluzja – termin przedawnienia świadczenia biegnie od momentu nabycia prawa do nagrody jubileuszowej.

Spóźniona reakcja

Co do zasady roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się po trzech latach. Termin liczony w latach kończy się zaś – zgodnie z art. 112 kodeksu cywilnego – z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdy takiego dnia ?w ostatnim miesiącu nie ma ?– w ostatnim dniu tego miesiąca. Jeżeli więc pracownik nabył prawo do nagrody jubileuszowej 1 grudnia 2010 r., to roszczenie o wypłatę przedawniło się 1 grudnia 2013 r. Nie otrzyma więc zaległej nagrody jubileuszowej, ale po uzupełnieniu dokumentów szybciej uzyska prawo do kolejnej.

Odsetki przepadną ze świadczeniem

Jeżeli przedawniła się należność główna, to przedawniły się również odsetki. Akcesoryjny charakter roszczenia o odsetki wyraża się głównie w tym, iż powstaje pod warunkiem, że doszło do opóźnienia w uregulowaniu długu głównego. Wskazuje na to liczne orzecznictwo sądowe. Gdyby należność główna się nie przedawniła, to należałoby zrealizować wypłatę nagrody jubileuszowej wraz z odsetkami liczonymi od dnia nabycia do niej prawa. Tę praktykę potwierdził Sąd Najwyższy w cytowanym wyroku z 19 sierpnia 1999 r. Stwierdził wówczas, że „decydujące znaczenie ma w tym zakresie art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., według którego przesłanką zapłaty odsetek jest samo opóźnienie się w spełnieniu świadczenia, a obiektywne jego spełnienie (red.: następuje) po dacie wymagalności (red.: świadczenia). Obowiązek zapłaty odsetek jest więc niezależny od winy dłużnika w terminowym spełnieniu świadczenia". Choć to orzeczenie może dziwić, warto je mieć na uwadze, aby nie popaść w zadłużenie wobec pracowników.

Stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 8 kwietnia 2014 r. w sprawie przedawnienia prawa do nagrody jubileuszowej

Departament Prawa Pracy MPiPS nadmienia, że w odniesieniu do innego uprawnienia, tj. nagrody jubileuszowej, Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 19 sierpnia 1999 r., I PKN 189/99 (OSNP 2000/22/819, PiZS 2000/4/41), zauważył, że pracodawca ma obowiązek wypłaty nagrody jubileuszowej niezwłocznie po nabyciu przez pracownika prawa do niej. Roszczenie to staje się wymagalne z chwilą spełnienia przesłanek do nagrody, a więc z chwilą uzyskania odpowiedniego stażu pracy. Jeżeli pracownik wykaże (udowodni) odpowiedni okres zatrudnienia później, to skutek ten ma moc wsteczną w tym znaczeniu, iż oznacza wykazanie spełnienia wcześniej przesłanek do nagrody, a więc że była ona już wcześniej wymagalna. Zgodnie z art. 291 § 1 kodeksu pracy roszczenie ze stosunku pracy ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Poglądy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej nie są wiążące dla stron stosunku pracy, sądów pracy oraz Państwowej Inspekcji Pracy. Wiążący charakter dla stron mają jedynie orzeczenia sądowe wydawane w indywidualnych sprawach. Treść stanowiska MPiPS jest dostępna pod adresem: http://www.rp.pl/artykul/1113236.html