[b]Zatrudniamy osobę na umowę-zlecenie. Zarabia 4 tys. zł. Dodatkowo w lipcu otrzymała: pakiet medyczny o wartości 100 zł, zwrot kosztów czterodniowej podróży służbowej o wartości 342,74 zł (92 zł z tytułu diet i 250,74 zł jako zwrot kosztów benzyny) i zapomogę losową z tytułu tegorocznej powodzi w wysokości 3000 zł.
Zleceniobiorca podlega obowiązkowym składkom emerytalnym i rentowym. Przystąpił również do ubezpieczenia chorobowego. Jak sporządzić listę płac?[/b]
Jeszcze do niedawna lista plac dla zatrudnionego na umowę-zlecenie nie sprawiała trudności, bo wszystkie dodatkowe świadczenia, które otrzymywał, podlegały oskładkowaniu. Jednak od 1 sierpnia obowiązuje znowelizowane[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77617] rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.[/link], dalej rozporządzenie składkowe).
Listę zwolnień w nim zawartych stosuje się teraz odpowiednio również do zleceniobiorców. Dziś zrobimy dwie listy płac, na starych i nowych zasadach. Dzięki temu zobaczymy, ile pieniędzy zaoszczędzi zatrudniony na umowę-zlecenie.
[srodtytul]Najpierw przewertuj przepisy[/srodtytul]
Zanim jednak przejdziemy do wyliczeń, zobaczmy, które z wymienionych w pytaniu świadczeń kwalifikują się do ulg składkowych. Zgodnie z rozporządzeniem składkowym wygląda to następująco.
Pakiet medyczny – wszystko zależy od tego, czy prawo do tego świadczenia gwarantują przepisy wewnętrzne firmy. § 2 pkt 26 rozporządzenia składkowego zastrzega bowiem, że z oskładkowania wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.
Wystarczy zatem, by pracodawca zawarł w regulaminie wynagradzania następujący zapis: „pracownikom przysługuje prawo do zakupu pakietu medycznego w klinice X. Koszt tego świadczenia to 5 zł brutto”. Dzięki temu zatrudnieni zapłacą składki ZUS tylko od wskazanych w przepisach wewnętrznych 5 zł.
Jeżeli zatem wartość rynkowa tego pakietu wynosi 50 zł, to różnica 45 zł jest nieoskładkowana. Niestety, nie dotyczy to zleceniobiorców. Oni zapłacą składki od całej wartości medycznej usługi, bo regulamin wynagradzania dotyczy tylko pracowników.
Zwrot kosztów podróży – jest wolny od składek do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej (§ 2 pkt 15 rozporządzenia składkowego).
Zapomoga losowa – nie podlega oskładkowaniu, jeżeli jest wypłacana z zfśs albo gdy dotyczy klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby. W opisywanym przypadku wypłacono ją w związku z powodzią, a tej Rada Ministrów nie uznała za klęskę żywiołową.
Mimo to wypłaconej pracownikom i zleceniobiorcom zapomogi nie trzeba oskładkować. Wynika to z tego, że pojęcia klęski żywiołowej nie należy utożsamiać z tym, o którym mówi [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=164861]ustawa z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (DzU nr 62, poz. 558 ze zm.)[/link].
Na potrzeby rozporządzenia składkowego wystarczy, gdy będzie to jakiekolwiek zdarzenie spowodowane niszczycielskim działaniem sił przyrody, jak powodzie, huragany, gradobicia itp. Tyle teoria. W praktyce bowiem opisywana zapomoga jest przychodem z innych źródeł, w związku z czym, bez względu na nowelizację rozporządzenia składkowego, jest wolna od ZUS.
[srodtytul]Nie od wszystkiego podatek[/srodtytul]
Sprawdźmy teraz, od których z wymienionych świadczeń trzeba odprowadzić podatek.
Na pewno od pakietu medycznego. A co z zapomogą? Bez wątpienia nie jest to przychód z umowy-zlecenia, ale z innych źródeł. Zatem na liście płac go nie uwzględniamy. Pozostaje jednak wątpliwość, czy wskazujemy go w PIT-8C.
Jeżeli tak, to deklarację wystawiamy na kwotę 720 zł (3000 zł zapomogi – 2280 zł podatkowego limitu), od której na koniec roku zatrudniony odprowadza podatek. Nie ma jednak pewności, czy taka koncepcja jest prawidłowa, bo nie wiadomo, czy wypłacona zapomoga jest:
- opodatkowana zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.)[/link], tj. do kwoty 2280 zł, czy
- zwolniona z podatku całkowicie, zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 28 grudnia 2009 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (DzU nr 226, poz. 1819). Jest wiele argumentów, by zastosować w tym zakresie wskazane wyżej rozporządzenie ministra finansów.
Zobaczmy teraz, jak będzie wyglądała nowa lista płac, a jak gdybyśmy ją zrobili przed 1 sierpnia 2010 r., tj. przed nowelizacją rozporządzenia składkowego.
[ramka][b]PIERWSZA LISTA PŁAC
NOWE ZASADY
KROK 1. SKŁADKI SPOŁECZNE[/b]
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi 4100 zł. Składki finansowane przez zleceniobiorcę wynoszą:
– emerytalna 4100 zł x 9,76 proc. = 400,16 zł
– rentowa 4100 zł x 1,5 proc. = 61,50 zł
– chorobowa (dobrowolna) 4100 zł x 2,45 proc. = 100,45 zł
– razem 562,11 zł
[b]KROK 2. SKŁADKI ZDROWOTNE[/b]
[b]Pełna[/b]
– podstawa wymiaru 4100 zł – 562,11 zł = 3537,89 zł
– wartość składki 3537,89 zł x 9 proc. = 318,41 zł
[b]Odliczana od podatku[/b]
– podstawa wymiaru 4100 zł – 562,11 zł = 3537,89 zł
– wartość składki 3537,89 zł x 7,75 proc. = 274,19 zł
[b]KROK 3. KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU[/b]
W przypadku zleceniobiorców trzeba je policzyć, odejmując od przychodu składki społeczne, a wynik mnożąc przez 20 proc.
(4100 zł – 562,11 zł) x 20 proc. = 707,58 zł
[b]KROK 4. PODSTAWA
OPODATKOWANIA[/b]
Aby ją ustalić, od przychodu ogółem należy odjąć składki społeczne i KUP. Zatem podstawa opodatkowania wynosi 2830 zł (4100 zł – [562,11 zł + 707,58 zł]).
Wynik podajemy bez groszy, bo zaokrągliliśmy go zgodnie z zasadą, że końcówkę wynoszącą mniej niż 50 groszy pomijamy, a tę wynoszącą 50 i więcej groszy podwyższamy do pełnych złotych.
[b]KROK 5. PODATEK I ZALICZKA [/b]
Jej wyliczenie wymaga pomnożenia podstawy opodatkowania przez stawkę podatkową wynoszącą 18 proc. Następnie wynik obniżamy o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, która nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy jej wymiaru. Otrzymamy zaliczkę na podatek dochodowy, którą też podajemy w pełnych złotych. Zatem:
– podatek 2830 zł x 18 proc. = 509,40 zł
– zaliczka do US 509,40 zł – 274,19 zł = 235,21 zł, po zaokrągleniu 235 zł
[b]KROK 6. KWOTA DO WYPŁATY[/b]
Otrzymamy ją, odejmując od przychodu zleceniobiorcy: składki społeczne, pełną składkę zdrowotną, zaliczkę do US i wartość pakietu medycznego. Czyli:
4442,74 zł – (562,11 zł + 318,41 zł + 235 zł + 100 zł) = 3227,22 zł
[b]DRUGA LISTA PŁAC
STARE ZASADY
KROK 1. SKŁADKI SPOŁECZNE[/b]
4442,74 zł x 9,76 zł = 433,61 zł
4442,74 zł x 1,5 proc. = 66,64 zł
4442,74 zł x 2,45 proc. = 108,85 zł
razem 609,10 zł
[b]Uwaga![/b] Na potrzeby obliczenia podatku i składki zdrowotnej podlegającej odliczeniu od podatku (7,75 proc.) musimy policzyć składki społeczne jeszcze raz od podstawy, która nie uwzględnia kosztów podróży, bo te są nieopodatkowane. Zatem liczymy je od kwoty 4100 zł, a ich suma to 562,11 zł (4100 zł x 13,71 proc.).
[b]KROK 2. SKŁADKI ZDROWOTNE
Pełna[/b]
4442,74 zł – 609,10 zł = 3833,64 zł
3833,64 zł x 9 proc. = 345,03 zł
[b]Odliczana od podatku[/b]
4100 zł – 562,11 zł = 3537,89 zł
3537,89 zł x 7,75 proc. = 274,19 zł
[b]KROK 3. KUP[/b]
W tym wypadku podstawą wyliczeń jest kwota pomniejszona o nieopodatkowany zwrot kosztów podróży.
(4100 zł – 562,11 zł) x 20 proc. = 707,58 zł
[b]KROK 4. PODATEK I ZALICZKA DO US[/b]
Podstawa opodatkowania 4100 zł – (562,11 zł + 707,58 zł) = 2830,31 zł; po zaokrągleniu 2830 zł
Podatek 2830 zł x 18 proc. = 509,40 zł
Zaliczka do US 509,40 zł – 274,19 zł = 235,21 zł; po zaokrągleniu 235 zł
[b]KROK 5. KWOTA DO WYPŁATY[/b]
4442,74 zł – (609,10 zł + 345,03 zł + 235 + 100 zł) = 3153,61 zł[/ramka]
[ramka][b]Trochę teorii, trochę praktyki[/b]
- Zleceniobiorca zapłaci ZUS od pakietu medycznego nawet wtedy, gdy prawo do tego świadczenia gwarantuje regulamin wynagradzania. Ten bowiem reguluje stosunki prawne między pracownikiem i pracodawcą.
- Jeszcze do niedawna zwrot kosztów podróży był oskładkowany, ale nieopodatkowany, co wymuszało na służbach płacowych dodatkowe liczenie składek społecznych od podstawy, która tych kosztów nie uwzględniała.
Te rachunki były niezbędne do obliczenia podatku i składki zdrowotnej podlegającej odliczeniu od podatku (7,75 proc.). Teraz problemu nie ma, bo zwrot kosztów podróży jest nadal nieopodatkowany, ale od 1 sierpnia także nieoskładkowany. [/ramka]