Tak uznał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 11 marca 2022 r. (0111-KDIB2-1.4010. 594.2021.1.BKD).

Wnioskodawca działa w grupie kapitałowej zajmującej się odbiorem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych. Podmioty powiązane z wnioskodawcą realizowały dotychczas kontrakty na określonym obszarze geograficznym, dotyczące odbioru odpadów z terenów niezamieszkałych, jednak z uwagi na ryzyko kar związanych z realizacją tych kontraktów podmioty te podjęły decyzję o rezygnacji z tego rodzaju działalności. W związku z tym, wnioskodawca zawarł z podmiotami powiązanymi umowy, na mocy których nabył od tych podmiotów usługę dotyczącą możliwości przejęcia realizacji tych kontraktów na określonym obszarze geograficznym. Częścią składową nabywanej usługi był zakup bazy klientów podmiotów powiązanych. Wnioskodawca wskazał przy tym, że nabycie bazy klientów ma charakter wyłącznie pomocniczy względem zasadniczej usługi, jaką jest nabycie możliwości zawarcia lub przejęcia umów z dotychczasowymi klientami podmiotów powiązanych. W rezultacie transakcja umożliwiła wnioskodawcy zawarcie umów z dotychczasowymi klientami podmiotów powiązanych. Dodatkowo, w konsekwencji zawarcia umów wnioskodawca ma możliwość osiągnięcia przychodów z działalności w tym zakresie, biorąc przy tym pod uwagę ryzyko kar, z powodu których podmioty powiązane zdecydowały się na rezygnację z prowadzenia działalności. Jak wskazywał wnioskodawca, generalnym celem nabytej usługi jest przekazanie potencjału zysku, który podmioty powiązane zdecydowały się przekazać wnioskodawcy, wobec ryzyka powstania kar. Przedmiotem usługi, o której mowa, było – zdaniem wnioskodawcy – umożliwienie wnioskodawcy rozpoczęcia realizacji obsługi odbioru odpadów dla dotychczasowych odbiorców podmiotów powiązanych. Na czynności związane z nabytą przez wnioskodawcę usługą złożyło się wysyłanie klientom powiadomień o możliwości wypowiedzenia umów i możliwości zawarcia nowych umów z wnioskodawcą, wysyłanie powiadomień o cesji umowy na rzecz wnioskodawcy, a także przekazanie mu przez podmioty powiązane listy klientów wraz z ich danymi. W związku z zawartymi umowami, wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia na rzecz podmiotów powiązanych. Wynagrodzenie zostało ustalone w dwuetapowym procesie, a wartość wynagrodzenia została ustalona na podstawie wysokości uzyskiwanych przez podmioty powiązane przychodów w poprzednich okresach.

Dyrektor Krajowej informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe i wskazał, że nabyta lista klientów nie spełnia warunków do uznania jej za wartość niematerialną i prawną w postaci know-how. Poza tym nie ma możliwości powiązania zapłaconego wynagrodzenia z przychodem osiąganym w określonym czasie. W związku z czym wnioskodawca nie powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych, ale ująć wynagrodzenie w kosztach jednorazowo, stosownie do art. 15 ust. 4d ustawy o CIT.

KOMENTARZ EKSPERTA
Adrianna Paluch - starszy konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca powziął wątpliwość co do sposobu ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wartości wypłaconego wynagrodzenia, w związku z nabyciem prawa do realizacji kontraktów zawartych wcześniej przez podmioty powiązane oraz bazy klientów dotyczącej realizacji tych kontraktów. Dotychczas w interpretacjach indywidualnych przeważał pogląd, zgodnie z którym baza klientów powinna zostać uznana za wartość niematerialną i prawną jako know-how i w związku z tym za koszty uzyskania przychodów należy uznać odpisy amortyzacyjne ustalone od wartości początkowej tej wartości niematerialnej i prawnej (por. interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej  25 czerwca 2019 r., 0111-KDIB2-1.4010.207.2019.1.AR). Co istotne, organy podatkowe generalnie nie kwestionowały możliwości uznania wydatków na nabycie bazy klienckiej jako kosztów uzyskania przychodów. Podkreślenia wymaga, że w przedmiotowej sprawie wnioskodawca porównał wynagrodzenie wypłacane podmiotom powiązanym do tak zwanego exit fee, czyli wynagrodzenia otrzymanego przez sprzedającego za utratę potencjału do osiągnięcia zysku, negując przy tym możliwość uznania listy klientów za know-how.
Organy podatkowe, co do zasady, zgadzały się z podatnikami w zakresie uznania, że wynagrodzenie z tytułu przeniesienia potencjału osiągania zysku stanowi koszt uzyskania przychodu w sposób bezpośredni, bez dokonywania odpisów amortyzacyjnych. W omawianej interpretacji indywidualnej zasadniczo nie zmieniło się więc podejście organów podatkowych w zakresie ustalenia momentu uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu.
Zmieniła się natomiast kwestia interpretacji kiedy można uznać bazę klientów za wartość niematerialną i prawną. Omawiana interpretacja indywidualna otwiera niejako ścieżkę podmiotom nabywającym bazy klientów, aby pod pewnymi warunkami uznać wydatki poniesione w tym celu za koszt uzyskania przychodów jednorazowo, a dodatkowo w związku z brakiem możliwości przyporządkowania konkretnej wartości przychodów do konkretnej wartości kosztów – uznać tego rodzaju wydatki za pośrednie koszty uzyskania przychodów.