W praktyce firmy kupują terminale płatnicze z własnych środków lub środków pochodzących z dofinansowania w ramach Fundacji Polska Bezgotówkowa.
Terminal płatniczy jest środkiem trwałym
Na podstawie art. 16a ust. 1 ustawy o CIT amortyzacji podlegają środki trwałe. Są to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu, inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Wydatki na nabycie środków trwałych są rozliczane w kosztach uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne. Jak bowiem wskazuje art. 15 ust. 6 ustawy o CIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne), które dokonywane są zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 9 sierpnia 2021 r. (0111-KDIB1-1.4010.187.2021.3.MF) wskazał, że automaty do sprzedaży produktów wraz z terminalem płatniczym udostępniane nieodpłatnie kontrahentom w ramach zawieranych umów mogą stanowić środek trwały podlegający amortyzacji. Kontrahenci, którym udostępniane są środki trwałe, zobowiązują się do zakupu określonej ilości produktów spółki, dlatego nie występuje nieodpłatne udostępnienie środków trwałych. Wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 63 ustawy o CIT nie ma więc zastosowania. W rozumieniu powołanego przepisu nie są kosztem uzyskania przychodów odpisy od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie. Podsumowując, jeśli automaty z terminalem stanowią własność lub współwłasność spółki, a przewidywany okres ich używania na potrzeby działalności gospodarczej spółki przekracza okres jednego roku, to mogą one stanowić środek trwały i spółka może zaliczyć odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych do kosztów podatkowych. W interpretacji tej czytamy dalej: „spółka postępuje prawidłowo, uznając odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, które udostępnia nabywcom swoich produktów, za koszty podatkowe. W szczególności przedmiotowe wydatki spełniają:
- ogólne warunki kwalifikujące wydatek jako koszt podatkowy (art. 15 ust. 6 w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT),
- szczególne warunki dotyczące odpisów amortyzacyjnych (art. 16a ust. 1 ustawy o CIT),
- nie stanowią wydatków wyłączonych z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o CIT”.
Przykład
W ramach umowy o współpracy spółka A udostępnia swoim kontrahentom B, C i D specjalistyczne automaty umożliwiające zakup kawy oraz słodyczy (maszyny vendingowe). Na automatach zainstalowany jest terminal płatniczy. Automaty są udostępniane na kilka miesięcy, spółka A w dalszym ciągu pozostaje ich właścicielem. Z tytułu udostępniania automatów z terminalem spółka A nie pobiera dodatkowej opłaty. Kontrahenci B, C i D, którym udostępniane są automaty, zobowiązani są do zakupu określonej ilości kawy oraz słodyczy od spółki oraz do wykorzystywania w automatach produktów spółki. Środki ze sprzedaży kawy i słodyczy na rzecz prywatnych nabywców otrzymuje sprzedawca (czyli podmioty B, C i D), a spółka A czerpie zyski ze sprzedaży produktów własnym kontrahentom (B, C i D) w ramach zawieranych umów.
Terminal płatniczy wmontowany w urządzenie do sprzedaży kawy i słodyczy jako całość może zostać potraktowany za środek trwały podlegający dla celów podatkowych amortyzacji, jeśli zostaną spełnione przesłanki wynikające z ustawy o podatku dochodowym.
Opłata za terminal płatniczy w ewidencji księgowej
Terminal płatniczy nie zawsze jest własnością firmy. Występują przypadki udostępniania terminala płatniczego podatnikom na podstawie umów cywilnoprawnych za opłatą lub bezpłatnie w ramach dofinansowania z Fundacji Polska Bezgotówkowa. W praktyce opłata za udostępnienie terminala jest rozliczana w formie prowizji za płatność kartą. Sprzedawca zwykle otrzymuje na rachunek bankowy kwotę pomniejszoną o prowizję za korzystanie z terminala. Podmioty, które prowadzą księgi rachunkowe, powinny prowizję za korzystanie z terminala zakwalifikować do kosztów działalności operacyjnej. Z kolei przyznanie dofinansowania z Fundacji Polska Bezgotówkowa na terminal płatniczy należy zaliczyć do pozostałych przychodów operacyjnych. Dla celów podatkowych otrzymane wsparcie finansowe stanowi przychód podlegający opodatkowaniu związany z działalnością gospodarczą.
VAT od dzierżawy terminala płatniczego
Dzierżawca terminala płatniczego, który jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, może odliczyć VAT wynikający z faktur za usługi dzierżawy terminala, nawet gdy nie ponosi wydatków na dzierżawę, bo wydatki te są sfinansowane przez podmiot trzeci, tj. Fundację w ramach Programu Polska Bezgotówkowa. W naszym przykładzie spółka A byłaby wydzierżawiającym, natomiast jej kontrahenci – dzierżawcami. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 27 listopada 2019 r. (0112-KDIL2-1.4012. 359.2019.2.MC) potwierdza, że „podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z otrzymanych faktur za usługi dzierżawy terminala wystawionych przez sp. z o.o., a opłaconych przez podmiot trzeci. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku zostały spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. zainteresowany jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabycie usług ma związek z wykonywaniem wyłącznie czynności opodatkowanych tym podatkiem”. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi czynnemu VAT przysługuje co do zasady prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Na podstawie powołanego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest powstanie zobowiązania podatkowego.
Autorka jest konsultantem w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO
Podstawa prawna:
art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm.)
art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 361)