Przekazanie owoców do banku żywności jest opodatkowane VAT

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 4 lutego 2016 r. (IPTPP3/4512-481/15-3/BM).

W związku z wprowadzeniem przez Rosję embarga na owoce i warzywa z Polski, wnioskodawczyni otrzymała rekompensatę od Unii Europejskiej za owoce przekazane na cele charytatywne oraz za zutylizowane (zniszczone na polu przez rozdrobnienie). Rekompensatą były objęte również koszty opakowania i sortowania.

Wnioskodawczyni zapytała czy zobowiązana jest zapłacić VAT w związku z otrzymaniem rekompensaty za owoce przekazane na cele charytatywne oraz za te, które zostały zutylizowane. Zdaniem wnioskodawczyni w obu przypadkach nie ma obowiązku zapłaty VAT, ponieważ kwota rekompensaty jedynie pozwoliła jej na utrzymanie produkcji w 2015 r.

Stanowisko podatnika w zakresie obowiązku zapłaty VAT w związku z otrzymaniem rekompensaty za owoce przekazane do banku żywności oraz za ich pakowanie i sortowanie organ podatkowy uznał za nieprawidłowe. Wskazał, że co prawda dostawa towarów jest dokonywana na rzecz innych podmiotów, niż te które za nie płacą, jednak charakter wyliczenia należności dla wnioskodawczyni przesądza o uznaniu, że otrzymana rekompensata za owoce przekazane do banku żywności jest zapłatą za dostawę. Dopłaty te mają bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) dostarczanych towarów (jabłek), o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Jedynie dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie podlegają opodatkowaniu VAT. Natomiast w omawianej sytuacji dopłata uzależniona jest od ilości przekazanych owoców, należność przekazywana za pakowanie i sortowanie owoców jest zależna od ilości jabłek. W konsekwencji, od rekompensaty za owoce przekazane do banku żywności, obejmującej także koszty opakowania, sortowania i transportu, wnioskodawczyni powinna zapłacić VAT.

Zdaniem organu, w przypadku zutylizowania owoców brak jest odbiorcy, więc nie dochodzi do przekazania prawa do rozporządzania towarami (owocami) jak właściciel, a co za tym idzie nie ma podstaw do uznania tej czynności za dostawę towarów lub za świadczenie usług.

Komentarz eksperta

Agnieszka Derlatka, konsultantka w dziale prawno-podatkowym PwC

W związku z wprowadzeniem przez Rosję embarga na owoce i warzywa UE przewidziała wsparcie dla polskich producentów niektórych warzyw i owoców. Okazuje się jednak, że zdaniem Ministerstwa Finansów, od uzyskanego wsparcia rolnicy będący podatnikami VAT czynnymi zobowiązani są do zapłacenia VAT. Omawiana interpretacja potwierdza zatem niekorzystne dla podatników stanowisko.

Z takim podejściem nie zgadzają się jednak producenci rolni twierdząc, że otrzymana dotacja ma za zadanie wyrównać stratę poniesioną w związku z wycofaniem owoców i warzyw z rynku, a w konsekwencji, ze względu na jej odszkodowawczy charakter, nie powinna podlegać VAT. Rolnicy podkreślają, że w warunkach wolnorynkowych mogliby zarobić znacznie więcej.

Wątpliwą może wydawać się także kwestia, dlaczego zdaniem organu opodatkowaniu VAT podlegają tylko owoce przekazane organizacjom charytatywnym, a te pozostawione do utylizacji zostały wyłączone z opodatkowania. W tym przypadku producent również otrzymuje środki finansowe naliczane na podstawie zadeklarowanej ilości owoców pomnożonej przez określoną w rozporządzeniu stawkę, a właśnie według tej metody, zdaniem organu, powinno się wyliczać podstawę opodatkowania VAT. Dodatkowo, taki stan rzeczy powoduje, że od pewnej ilości owoców bardziej opłacalne finansowo jest zutylizowanie owoców.

Ponadto, w związku z tym, że owoce nie są przekazywane „bezpłatnie", do omawianych dostaw nie będzie miało zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT. Zwolnienie to nie dotyczy dostaw towarów za wynagrodzeniem, a takimi właśnie są przedmiotowe przekazania owoców i warzyw w zamian za unijne rekompensaty.

Wśród tak licznych wątpliwości oraz istnienia argumentów umożliwiających uznanie, że uzyskana rekompensata za wycofanie owoców z rynku, niezależnie od ich dalszego przeznaczenia, nie powinna być opodatkowana VAT, nie jest wykluczone, że spory podatników z organami podatkowymi będą rozstrzygane na drodze sądowej.