Przedsiębiorca (osoba fizyczna) otrzymał w 2013 r. dofinansowanie w formie pożyczki na budowę środka trwałego (kotłownia) z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dofinansowanie zostało przyznane w wysokości 20 proc. wartości całkowitego kosztu wytworzenia środka trwałego. Środek trwały sfinansowany częściowo tą pożyczką został oddany do używania we wrześniu 2014 r. W czerwcu 2015 r. fundusz umorzył 15 proc. pożyczki. Czy odpisy amortyzacyjne od wybudowanych środków trwałych, które zostały sfinansowane częściowo kwotą odpowiadającą umorzonej pożyczce, są kosztami uzyskania przychodu przedsiębiorcy? – pyta czytelnik.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że otrzymana z funduszu pożyczka została wykorzystana do sfinansowania budowy środka trwałego (kotłowni).
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT). W tym negatywnym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty, w art. 23 ust. 1 pkt 1 in principio ustawy o PIT zostały wymienione wydatki na wytworzenie środków trwałych.
Kosztem uzyskania przychodów są natomiast odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, czyli odpisy amortyzacyjne (art. 22 ust. 8 ustawy o PIT). Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT nie uważa się jednak za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
W przypadku umorzenia części pożyczki z funduszu, z której została sfinansowana budowa środka trwałego, nie znajdzie zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT, gdyż umorzenie tej pożyczki nie jest formą zwrotu wydatków inwestycyjnych. Odpisy amortyzacyjne od wybudowanych środków trwałych, których zakup został sfinansowany częściowo ze środków pochodzących z umorzonej pożyczki, mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodów. Przedsiębiorca powinien jednak pamiętać, że umorzona część pożyczki jest dla niego przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej. Pogląd taki zaprezentowała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 16 stycznia 2015 r. (IPTPB1/415-568/14-4/SJ).
—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
Umorzone zobowiązanie jest przychodem spółki
Przychodem z działalności gospodarczej jest m.in. wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy (zob. art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT). Wyjątek stanowi tu kwota będąca równowartością umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, których na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 6 ustawy o PIT nie uważa się za przychody (związane z działalnością gospodarczą).
Sam fakt otrzymania pożyczki jest obojętny podatkowo, gdyż pożyczka z samej swojej istoty podlega zwrotowi. Potwierdza to art. 14 ust. 3 pkt 1 in fine ustawy o PIT, zgodnie z którym do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Jednak umorzona pożyczka, co do zasady, jest dla przedsiębiorcy przychodem podatkowym stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT.