Urząd skarbowy kwestionuje dopłaty do wypoczynku z zfśs w kosztach

W związku z prowadzoną działalnością spółka ponosi wydatki na dofinansowanie do wypoczynku zatrudnionych w niej osób. Spółka zatrudnia powyżej 20 pracowników. Podstawą dopłat był zakładowy układ zbiorowy pracy, wpisany do rejestru ZUZP. Podatniczka zapytała, czy wypłacone pracownikom dofinansowanie do wypoczynku może być zaliczone do kosztów podatkowych.

Sama podkreślała, że dofinansowanie do wypoczynku jej pracowników to działalność socjalna pracodawcy, do której zobowiązuje ją art. 94 pkt 8 kodeksu pracy. Ponadto w wynegocjowanym ze związkami zawodowymi zakładowym układzie zbiorowym pracy jest konkretny zapis dotyczący utworzenia funduszu socjalno-bytowego w miejsce zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs). Wysokość wypłaconego dofinansowania do wypoczynku pracowników jest zgodna z obowiązującymi przepisami o zfśs, więc może być kosztem spółki.

Fiskus nie podzielił tego stanowiska. Jego zdaniem, skoro spółka zrezygnowała z tworzenia zfśs, a podstawą prawną wypłaty dofinansowania do wypoczynku jest zakładowy układ zbiorowy pracy (a nie przepisy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych), to takie wydatki nie są kosztami podatkowymi (art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim uchylił interpretację. W jego ocenie spółka słusznie wskazuje, że przesłanką do zakwalifikowania wydatku do kosztów z art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT jest wypłacenie świadczeń zgodnie z przepisami o zfśs. Nie determinuje to źródła, z którego mają zostać wypłacone świadczenia urlopowe. Wskazuje jednak na warunek, jaki muszą spełniać, a mianowicie powinny zostać wypłacone, i to zgodnie z przepisami ustawy o zfśs.

Sąd zwrócił uwagę, że chodzi przy tym nie tylko o sam mechanizm wypłaty i wysokość świadczenia. Aby to świadczenie było wypłacone zgodnie z ustawą o zfśs, musi być wypłacone przez pracodawcę określonego w art. 3 ust. 3 ustawy o zfśs, czyli zatrudniającego do 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Zdaniem WSA nie ma wątpliwości, że świadczenia urlopowego nie wypłaca się ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Wypłata tego świadczenia jest możliwa tylko wtedy, gdy pracodawca zatrudniający do 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty nie utworzy takiego funduszu. Gdy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest utworzony (niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników), to nie wypłaca się świadczenia urlopowego, o którym mowa w ustawie o zfśs.

W wyroku podkreślono, że świadczenia urlopowego z art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT nie można utożsamiać z wypłacanymi pracownikom świadczeniami związanymi z dofinansowaniem do urlopu. I to nawet jeżeli są wypłacane raz w roku w wysokości nieprzekraczającej odpisu podstawowego i przy uwzględnieniu proporcji do wymiaru czasu pracy pracownika. Świadczeniem urlopowym jest świadczenie, o jakim mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o zfśs, czyli wypłacane przez pracodawcę zatrudniającego poniżej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, który nie utworzył zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, oraz w wysokości i na zasadach określonych w art. 3 ust. 4–6 ustawy o zfśs.

Tym samym, istotną okolicznością dla sprawy jest liczba pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Zdaniem sędziów fiskus tego nie wyjaśnił, co rzutowało na wydaną interpretację.

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 12 lutego 2015 r. (I SA/Go 706/14).

Mirosława Zugaj, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg Tomczykowski

Omawiany wyrok (pomimo że interpretację uchylono z przyczyn formalnych) wpisuje się w niekorzystną dla pracodawców linię orzeczniczą. Zdaniem sądu świadczenie urlopowe, które może być kosztem podatkowym, to wyłącznie świadczenie, o jakim mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o zfśs, czyli wypłacane przez pracodawcę zatrudniającego poniżej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, który nie utworzył zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, i w wysokości i na zasadach określonych w art. 3 ust. 4–6 ustawy o zfśs. De facto sąd różnicuje więc sytuację pracodawców w zależności od liczby pracowników w przeliczeniu na etaty. Podobnie wskazywano w wyrokach WSA: w Łodzi z 10 grudnia 2003 r. (I SA/Łd 1526/02) czy w Lublinie z 26 lutego 2001 r. (I SA/Lu 26/00).

Wyrok ten wprowadza niezasadny podział. Kierując się zawartą w nim logiką, w przypadku nietworzenia funduszu socjalnego ewentualne wydatki na świadczenia urlopowe mógłby uznawać za koszt jedynie pracodawca, u którego zatrudnienie wynosi mniej niż 20 pełnych etatów. Tylko on, w ocenie sądu, wypłaca świadczenia urlopowe zgodnie z ustawą o zfśs. Pojawia się pytanie – czy taka była wola ustawodawcy? Owszem, art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT odwołuje się do świadczeń urlopowych wypłacanych zgodnie z przepisami ustawy o zfśs. Nie oznacza to jednak, że w tym przypadku słowo „zgodnie" należy interpretować jako „na podstawie" czy „w oparciu o". Dokonana przez WSA w Gorzowie Wielkopolskim wykładnia językowa zawęża znacząco krąg adresatów art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT.

Natomiast w wyroku z 27 marca 2014 r. (II FSK 1049/12) NSA uznał, że przepis ten dotyczy wszelkich świadczeń urlopowych,

bez względu na sposób ich finansowania oraz dotyczy wszystkich pracodawców nietworzących funduszu. Należy mieć nadzieję, że i w tym przypadku, rozpatrując skargę kasacyjną, NSA zajmie identyczne stanowisko. W przeciwnym razie wszyscy pracodawcy, u których obowiązuje układ zbiorowy pracy i którzy nie tworzą funduszu socjalnego, lecz wypłacają świadczenia urlopowe na podstawie układu, nie mają prawa do zaliczania wydatków na te świadczenia do kosztów uzyskania przychodu.