Rz: Od nowego roku poszerzony został katalog przychodów ze sprzedaży firmowego majątku. Czy przedsiębiorca musi teraz rozliczyć w księgach także zbycie rzeczy, której nie zaliczył do środków trwałych?
Grzegorz Gębka: Tak. Wystarczy, że dana rzecz była używana w działalności gospodarczej. Ta niekorzystna dla przedsiębiorców zmiana weszła w życie 1 stycznia 2015 r. Do końca 2014 r. przepis mówiący o tym, kiedy trzeba wykazać przychód ze zbycia składników mienia (chodzi o art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT) wymieniał przede wszystkim rzeczy będące środkami trwałymi. Nie wspominał natomiast o tych, które nie zostały wprowadzone do stosownej ewidencji (np. dlatego że przewidywany okres ich użytkowania był krótszy niż rok). Przedsiębiorca mógł więc rozliczać w kosztach wydatki na eksploatację np. nieruchomości użytkowej, a przy jej sprzedaży nie płacić podatku. Taki sposób postępowania został potwierdzony przez orzecznictwo sądowe, przede wszystkim przez uchwałę siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 lutego 2014 r. (II FPS 8/13), w której wyraźnie stwierdzono, że odpłatne zbycie nieruchomości, która nie była ujęta w ewidencji środków trwałych, nie jest przychodem z działalności gospodarczej.
Taka nieruchomość nie była też opodatkowana poza działalnością, jeśli sprzedano ją po upływie pięciu lat od nabycia (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją kupiono). Dla rzeczy ruchomych, np. samochodu, okres ten wynosi pół roku (licząc od końca miesiąca, w którym je nabyto).
Od 1 stycznia 2015 r. do opodatkowania w firmie wystarczy, że dany majątek był wykorzystywany w działalności. Przedsiębiorcy nie pomoże to, że nie wpisał go do ewidencji środków trwałych.
Czy nowe zasady rozliczenia dotyczą także rzeczy sprzedanych w 2015 r., które były używane w firmie już przed zmianą przepisów?
W nowelizacji ustawy o PIT nie ma żadnych przepisów przejściowych dotyczących takiej sytuacji. Z tego wniosek, że przychód trzeba wykazać także przy sprzedaży rzeczy wykorzystywanych w firmie przed 2015 r. Potwierdzają to pierwsze interpretacje fiskusa, np. Izby Skarbowej w Katowicach z 19 lutego 2015 r. (IBPBI/1/415-1413/14/KB). Podkreślono w niej, że o zastosowaniu nowych przepisów decyduje moment uzyskania przychodów.
Czy przychód z działalności gospodarczej musi wykazać także przedsiębiorca sprzedający mieszkanie, w którym ją prowadził?
Nieruchomości mieszkalne nadal są rozliczane poza działalnością gospodarczą (chyba że przedsiębiorca nimi handluje). Można więc przy sprzedaży nie płacić podatku, jeśli pozbywamy się ich po pięciu latach od nabycia.
—rozmawiał Przemysław Wojtasik
