Umorzenie białych certyfikatów a zwolnienie z podatku akcyzowego

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie 2 października 2014 r. (V SA/Wa 1136/14).

Spółka z o.o. prowadzi działalność w zakresie wytwarzania i dystrybucji ciepła. Skarżąca jest zakładem energochłonnym w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym, wykorzystującym w swojej działalności wyroby gazowe. Na podstawie przepisów ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej spółka objęta jest obowiązkiem nabycia i umorzenia świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów). Spółka zamierza skorzystać ze zwolnienia z akcyzy wykorzystywanych wyrobów gazowych. Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego spółka zadała pytanie, czy podlegając obowiązkowi uzyskania białych certyfikatów, będzie uprawniona do skorzystania ze zwolnienia wyrobów gazowych z podatku akcyzowego.

W ocenie spółki uczestnictwo w systemie białych certyfikatów przyczynia się do ochrony środowiska, co powoduje wypełnienie ustawowych warunków zastosowania wobec zużywanych wyrobów zwolnienia z akcyzy.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Stwierdził, że samo podleganie obowiązkom wynikającym z ustawy o efektywności energetycznej nie prowadzi do automatycznego zwolnienia wyrobów gazowych z podatku akcyzowego.

WSA w Warszawie podzielił stanowisko organu. Stwierdził, że podlegania przepisom ustawy o efektywności energetycznej nie można uznać za tożsame z wprowadzeniem w życie systemu prowadzącego do podwyższenia efektywności energetycznej. Gdyby skarżąca wprowadziła w życie system podwyższenia efektywności energetycznej i uzyskała od prezesa Urzędu Regulacji Energetyki odpowiednie świadectwo, to zastosowanie zwolnienia byłoby możliwe. Sam obowiązek uzyskiwania białych certyfikatów nie oznacza wprowadzenia w życie odrębnego systemu podwyższania efektywności energetycznej, jest jedynie wypełnieniem przepisów wynikających z ustawy.

—Michał Brągiel, współpracownik w zespole zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Anna Wibig menedżer w Zespole Akcyzowym w warszawskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

To kolejny taki wyrok WSA w ciągu ostatnich miesięcy i kolejny negatywny. Zgodnie z art. 31b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku akcyzowym aby móc skorzystać ze zwolnienia z podatku akcyzowego dla wyrobów gazowych podatnik nie tylko musi być zakładem energochłonnym, ale również muszą u niego zostać wprowadzone w życie systemy prowadzące do osiągnięcia celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej.

Trzeba przyznać, że wokół zakresu tego zwolnienia (jak i analogicznego wymogu odnoszącego się do uczestniczenia w systemie dla wyrobów węglowych – 31a ust. 2 pkt 9 ustawy akcyzowej) trwa nieprzerwanie dyskusja o tym, co należy rozumieć pod pojęciem „systemy". Potwierdza to liczba wydanych indywidualnych interpretacji w tym zakresie i liczba sporów w sądach. Przepisy ustawy akcyzowej nie są niestety precyzyjne i nie określają dokładnie co jest takim systemem ani do jakich przepisów należy się w tym względzie odwołać. Natomiast organy podatkowe w większości przypadków zdały się faktycznie przyjąć stanowisko, że jedynie system EU ETS i EMAS są takimi systemami, które uprawniają do stosowania zwolnienia z akcyzy. Pytania podatników, czy wdrożenie przez nich systemu zarządzania środowiskowego ISO 14001:2004 czy też – jak w analizowanej sytuacji – wypełnienie obowiązku pozyskiwania i umarzania białych certyfikatów można uznać za wypełnienie wymogu uczestnictwa w takim systemie, zasadniczo spotykają się z odmowną odpowiedzią fiskusa.

NSA w orzeczeniu z 4 czerwca 2014 r. (I FSK 989/13) wskazał, że niewątpliwie mianem systemu prowadzącego do osiągnięcia celów dotyczących podwyższenia efektywności energetycznej można określić również przedsięwzięcie, o którym mowa w ustawie o efektywności energetycznej. Chodzi o działanie polegające na wprowadzeniu zmian lub usprawnień w obiekcie, urządzeniu technologicznym lub instalacji, w wyniku których uzyskuje się oszczędność energii. Zatem poczynienie inwestycji proefektywnościowej potwierdzonej świadectwem efektywności energetycznej wydawanym przez Urząd Regulacji Energetyki (tzw. białym certyfikatem) w świetle tego orzeczenia niewątpliwie powinno być uznane za wypełnienie warunku zwolnienia z akcyzy wyrobów węglowych czy też gazowych. Orzeczenie to nie stoi jednak w sprzeczności ze stanowiskiem organów, że samo nabycie białych certyfikatów w celu ich umorzenia nie daje podstaw do zastosowania zwolnienia z akcyzy. W ocenie organów zwolnienie to nie działa bowiem tak jak zwolnienie dla energii elektrycznej wyprodukowanej z odnawialnych źródeł, gdzie podstawą do zwolnienia jest potwierdzenie umorzenia świadectwa pochodzenia.

Ministerstwo również dostrzegło problem w nieprecyzyjności tych przepisów. W założeniach do przygotowywanej kompleksowej nowelizacji ustawy akcyzowej pojawiła się propozycja skatalogowania systemów, które dają prawo do stosowania zwolnienia. Na ten moment na liście znalazły się EU ETS, EMAS, ISO 14001:2004 oraz ISO 50001:2011.