CIT: Ceny transferowe w spółce osobowej

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej ?w Poznaniu z 25 lipca 2014 r. (ILPB4/423-206/13/14-S/ds.).

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej zgłosił się podatnik rozważający w przyszłości założenie spółki osobowej, z którą miałby zawierać różnego rodzaju transakcje, m.in. sprzedaży towarów oraz transakcje usługowe. W związku z tym wnioskodawca zastanawiał się, czy w przyszłości regulacje w zakresie cen transferowych będą miały zastosowanie do transakcji zawieranych przez niego oraz spółkę osobową.

Organ podatkowy wyjaśnił, że spółka osobowa jest „przejrzysta" (transparentna) podatkowo, natomiast status podatnika przypisywany jest jej wspólnikom. Skoro zatem spółka osobowa nie jest podatnikiem CIT, to nie jest traktowana jako podmiot krajowy na gruncie ustawy o CIT, a tym samym nie może być traktowana jako podmiot powiązany.

Nie oznacza to, jak wyjaśnił dalej organ, że do takich relacji nie będą miały zastosowania regulacje w zakresie cen transferowych. Jak wskazał organ, uzyskane przez osobową spółkę prawa handlowego przychody oraz poniesione koszty podlegają rozliczeniu u jej wspólników proporcjonalnie do ich udziałów w zyskach tej spółki. ?W związku z tym warunki zawarcia umowy spółki osobowej oraz transakcji między tą spółką a wnioskodawcą – jako że pozostają w bezpośrednim związku z przedmiotem opodatkowania po stronie wnioskodawcy – mogą byś weryfikowane przez organy podatkowe pod kątem wykorzystania istniejących powiązań do zmiany obciążeń podatkowych z tytułu udziału w zysku spółki osobowej. W związku z tym do takich relacji znajdzie zastosowanie art. 11 ustawy o CIT. Jeżeli więc warunki transakcji zawieranych przez wnioskodawcę ze spółką osobową (w powiązaniu ze sposobem ustalania praw do udziału w spółce osobowej) odbiegałyby od warunków, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane i w następstwie tego wnioskodawca uzyskiwałby dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, to w takim przypadku organy podatkowe mogą określić dochód wnioskodawcy.

Popularność spółek osobowych w ostatnich latach znacząco wzrosła wskutek korzyści podatkowych, które można osiągnąć przez prowadzenie biznesu w tej formie. W ostatnich latach podatnicy bardzo chętnie korzystali z narzędzia ?w postaci spółki komandytowej (przed nowelizacją także ze spółki komandytowo-akcyjnej) w celu optymalizacji podatkowej. Jedną z przyczyn popularności tej formy prowadzenia działalności jest to, że spółka osobowa nie jest podatnikiem CIT, a zatem nie występuje opodatkowanie na poziomie spółki.

Komentarz eksperta

Joanna ?Pachnik, starsza konsultantka ?w dziale doradztwa podatkowego EY, ?zespół cen transferowych

W świetle obowiązujących przepisów ustawy o CIT spółki osobowe nie są podatnikami tego podatku. Organy podatkowe ?w wydawanych interpretacjach i sądy administracyjne w swoich rozstrzygnięciach podkreślają jednomyślnie, że spółka osobowa nie jest podatnikiem CIT i w związku z tym nie podlega regulacjom tej ustawy. Jednocześnie spółka osobowa nie spełnia definicji podmiotu krajowego (zawartej w art. 11 ustawy o CIT), ?a więc nie może być traktowana jako podmiot powiązany. Taki sposób traktowania spółek osobowych przesądza o tym, że nie mają one obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych (zdefiniowanej w art. 9a ustawy o CIT) dla transakcji realizowanych z podmiotami z grupy kapitałowej. W związku z tym, że transakcja w takim przypadku dokonywana jest przez spółkę, a nie przez wspólnika, także wspólnicy nie mają obowiązku dokumentacyjnego dla takich transakcji.

Jednocześnie, o ile faktycznie spółka osobowa nie będzie mieć obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej dla transakcji ?z podmiotami powiązanymi (obowiązek ten będą mieli udziałowcy spółki), o tyle znajdzie ?w tym przypadku zastosowanie art. 11 ustawy o CIT. Oznacza to, że organy podatkowe będą uprawnione do weryfikacji rynkowości rozliczeń w relacjach spółek osobowych z podatnikami CIT, a więc będą miały także możliwość doszacowania dochodów. Z tego względu powinny one weryfikować rynkowość rozliczeń z podmiotami z grupy kapitałowej, np. na bazie przepisów o cenach transferowych.

Wykorzystanie spółek osobowych do optymalizacji podatkowych nie podoba się Ministerstwu Finansów, które planuje zmiany w zakresie regulacji ustawy o CIT i rozszerzenie obowiązków, także dotyczących spółek osobowych. Planowana nowelizacja ustawy o CIT zakłada zmianę definicji podmiotu krajowego, rozszerzając ją także na jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, a więc na spółki osobowe. Taka zmiana definicji nałoży bezpośrednio na spółki osobowe obowiązek rozliczania transakcji z podmiotami z grupy kapitałowej zgodnie z zasadą ceny rynkowej, ?ale także będzie zobowiązywała je do przygotowania dokumentacji cen transferowych dla takich transakcji.

Dodatkowo projekt ustawy nakłada także obowiązek sporządzenia dokumentacji dla transakcji zawarcia umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze.

Planowane zmiany w obowiązkach dokumentacyjnych mogą wejść w życie już od 1 stycznia 2015 r. Będą miały wtedy zastosowanie ?do transakcji zrealizowanych w 2015 r. ?(w praktyce transakcje te będą dokumentowane w 2016 r.). Z tego względu warto już teraz zastanowić się nad wdrożeniem odpowiednich procedur dokumentacyjnych.

Ponadto podatnicy, którzy dopiero zastanawiają się nad wykorzystaniem struktury spółki osobowej, powinni uwzględnić, planując transakcje, przepisy i praktykę w zakresie cen transferowych.

Jeżeli chodzi o przedsiębiorców, którzy już działają w formie spółki osobowej, to proponowane zmiany powinny też spowodować weryfikację i ocenę rynkowości już stosowanego modelu rozliczenia wyniku spółki. Taka analiza pomoże ocenić ewentualne ryzyko cen transferowych i rozpocząć odpowiednią korektę podejścia do rozliczenia.