Naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję określającą naszej spółce wysokość zobowiązania podatkowego. Od tej decyzji odwołaliśmy się i obecnie toczy się postępowanie odwoławcze. Zauważyliśmy jednak, że organ nie zebrał wszystkich dowodów. Czy możemy wskazać skarbówce, że pominęła ważny dla nas dowód? W jaki sposób to zrobić?

– pyta czytelnik.

W toku postępowania odwoławczego podatnik ma prawo podejmować działania, które pozwolą mu przekonać fiskusa do swoich racji. Jedną z takich możliwości jest złożenie wniosku o uzupełnienie dowodów. Nawet jeśli w sprawie zostało już złożone odwołanie od decyzji wydanej ?w pierwszej instancji.

Z urzędu albo na żądanie

Zgodnie z art. 229 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa organ odwoławczy może przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję. Może to zrobić zarówno z urzędu, jak i na żądanie strony.

Tylko w niewielkim zakresie

To dodatkowe postępowanie mające na celu uzupełnienie dowodów i materiałów w sprawie jest jednak dopuszczalne ?w zakresie mniejszym niż znaczny ?– w relacji do całości materiału dowodowego sprawy podlegającego analizie ?i ocenie organu odwoławczego (wyrok NSA w Warszawie z 25 lutego 2014 r., II FSK 779/12). Postępowanie wyjaśniające, jakie prowadzi organ odwoławczy, może bowiem być tylko „dodatkowym" w stosunku do postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w pierwszej instancji (wyrok WSA w Szczecinie z 6 czerwca 2013 r., I SA/Sz 851/12). Takie uzupełnienie materiału dowodowego przez organ odwoławczy ?nie narusza zasady dwuinstancyjności postępowania, gdyż organ odwoławczy jest instancją merytoryczną. To oznacza, że ma obowiązek uzupełnić materiał dowodowy, a zatem w ten sposób realizowana jest również zasada szybkości postępowania (wyrok NSA w Warszawie z 15 września 2011 r., I FSK 1284/10).

Przy czym to organ odwoławczy decyduje o tym, czy sam będzie przeprowadził to postępowanie, czy zleci to organowi, który wydał decyzję (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 13 grudnia 2012 r., I SA/Go 1061/12).

Upoważnienie organu pierwszej instancji do przeprowadzenia postępowania ?w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie nie może prowadzić do naruszenia zasady dwuinstancyjności, kiedy to uzupełnienie materiału dowodowego będzie dotyczyć najistotniejszych dla postępowania okoliczności w takim zakresie, w jakim powinno zostać przeprowadzone w organie pierwszej instancji (wyrok WSA w Warszawie z 12 lipca 2013 r., VIII SA/Wa 66/13).

Czasem akta są odsyłane ?z powrotem

To organ podatkowy ocenia, czy owo uzupełnienie miałoby być mniejsze niż w stopniu znacznym, w stosunku do całości zgromadzonego materiału.

W przeciwnym bowiem razie, tzn. kiedy organ odwoławczy stwierdzi, że wniosek podatnika zasługuje na uwzględnienie, a stopień uzupełnienia dowodów w relacji do całości materiału dowodowego jest więcej niż znaczny, przekazuje sprawę do pierwszej instancji w celu jej ponownego rozpoznania. Może się bowiem okazać, że postępowanie dowodowe nie zostało przeprowadzone przez organ pierwszej instancji w ogóle albo że wymagane jest uprzednie przeprowadzenie postępowania dowodowego w znacznej części.

Zgodnie bowiem z art. 233 § 2 ordynacji podatkowej, organ odwoławczy może uchylić w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę, organ odwoławczy wskazuje okoliczności faktyczne, które należy zbadać przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Organ odwoławczy może przeprowadzić jedynie uzupełniające postępowanie dowodowe.

Przykład

Dyrektor urzędu kontroli skarbowej decyzją ?z 26 czerwca 2014 r. określił spółce zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za 2012 r. ?w wysokości 10 214 zł. Przyczyną wydania decyzji przez organ pierwszej instancji było zaniżenie przychodów podatkowych o kwotę 5320,70 zł w związku z niewykazaniem przychodu z tytułu usługi oraz zawyżenie kosztów uzyskania przychodów w tym roku podatkowym. Decyzją z 22 sierpnia 2014 r. dyrektor izby skarbowej na podstawie art. 233 ?§ 2 ordynacji podatkowej uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Jak wskazał organ odwoławczy, rozstrzygnięcie wymaga ponownego przeprowadzenia postępowania w znacznym stopniu, gdyż zgromadzony materiał dowodowy jest niekompletny.

Czynności dowodowe podejmowane ?w postępowaniu odwoławczym nie mogą prowadzić do ukształtowania w tym postępowaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, odmiennej? od uznanej za udowodnioną w pierwszej instancji. To bowiem w konsekwencji pozbawiłoby stronę prawa do zaskarżenia orzeczenia, a przez to nastąpiłoby unicestwienie konstytucyjnej gwarancji strony – art. 78 Konstytucji RP (wyrok NSA ?w Warszawie z 25 lutego 2014 r., II FSK 779/12).