Eksperci Bronisława Komorowskiego proponują tamę dla trików fiskusa i wzmocnienie pozycji podatnika. Propozycje dotyczą tylko kilku zmian legislacyjnych, ale odpowiadają one na zgłaszane od dawna postulaty, przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorców.
Proponowane rozwiązania dotyczą sytuacji, w których zbliża się koniec terminu przedawnienia podatków. Gdy ten pięcioletni okres dobiega końca, wobec podatników czasem wszczyna się postępowanie karne skarbowe.
– Zabieg ten służy najczęściej tylko wydłużeniu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych – wyjaśnia Michał Roszkowski, doradca podatkowy i partner w Accreo.
Prezydencki postulat zmierza do wykreślenia art. 70 § 6 pkt 1 ordynacji podatkowej, bo to on właśnie pozwala na ten trik. Mało tego, równocześnie ma być wprowadzona zasada, że jeśli nawet bieg terminu przedawnienia wydłuży się z innych powodów, to i tak wydłużenie nie będzie mogło przekroczyć dwóch lat.
– To krok w dobrym kierunku – ocenia Michał Roszkowski.
Pod koniec pięciolatki
Skreślony ma być też art. 239b § 1 pkt 4, pozwalający na nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji podatkowej, gdy do końca okresu przedawnienia pozostają mniej niż trzy miesiące. Fiskus zajmuje wtedy konto podatnika, paraliżując jego działalność. Z podobnym postulatem wystąpiła „Rz" w „Białej księdze problemów podatkowych" w 2013 r.
Nowa zasada
Wśród prezydenckich postulatów znalazł się też zapis: „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika". Ma to być jedna z podstawowych zasad ordynacji podatkowej, zapisana w nowym art. 2a. Eksperci prezydenta zauważają, że potwierdzał ją nieraz Trybunał Konstytucyjny, ale jest rzadko stosowana przez fiskusa i sąd. Z analiz prof. Adama Mariańskiego z Uniwersytetu Łódzkiego wynika, że w latach 2005–2013 do NSA skierowano 540 skarg, w których zarzucono sądom wojewódzkim naruszenie tej zasady. W 106 wyrokach sąd w ogóle zignorował ten argument, a w 432 nie uwzględnił zarzutu.
Kancelaria Prezydenta konsultuje teraz swoje propozycje z organizacjami społecznymi. Prezydencki minister Olgierd Dziekoński nie potwierdza jednak, czy Bronisław Komorowski wystąpi w tej sprawie z własnym projektem do Sejmu.
Opinia:
Alicja Sarna, doradca podatkowy w kancelarii MDDP
Uwzględnienie w ordynacji zasady orzekania na korzyść podatnika postulował już wielokrotnie Trybunał Konstytucyjny. Proponowane przepisy powinny jednak pójść jeszcze dalej i uregulować także sytuacje, w których są wątpliwości co do stanu faktycznego, a nie tylko treści przepisów. Niezwykle istotne są też prezydenckie propozycje, które, jak się wydaje, zmierzają do zabezpieczenia podatnika przed skutkami opieszałości urzędniczej i hodowania odsetek na skutek wszczynania postępowań tuż przed upływem terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Tego rodzaju praktyki organów skarbowych są bowiem nagminne.
