Podatnik rozliczy część VAT z faktury za bilet miesięczny

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 3 kwietnia 2014 r. (IPPP1/443-12/?14-6/MPe).

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił przedsiębiorca, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu szkoleń. Działalność ta podlega opodatkowaniu VAT. Przedsiębiorca nie posiada własnego samochodu, więc aby dotrzeć do swoich klientów, używa komunikacji publicznej. W tym celu kupuje imienne bilety okresowe, otrzymując faktury VAT. Korzystając ze środków transportu publicznego, przedsiębiorca nie tylko dojeżdża do klientów, aby prowadzić negocjacje i szkolenia, ale również używa komunikacji publicznej do celów prywatnych. Przedsiębiorca zaznaczył we wniosku ?o interpretację, że nie jest w stanie obiektywnie oszacować procentowego udziału wyjazdów związanych z prowadzoną działalnością opodatkowaną w sumie wszystkich przejazdów. Wiąże się to z faktem, że często ?w trakcie jednego wyjazdu przedsiębiorca załatwia różne sprawy, związane zarówno ?z czynnościami opodatkowanymi, jak i z prywatnymi.

Podatnik twierdził, że przysługuje mu prawo do pełnego odliczenia VAT wykazanego na fakturach dokumentujących zakup imiennych biletów okresowych, ale zwrócił się do organu podatkowego w celu potwierdzenia prawidłowości swojego stanowiska.

W odpowiedzi Izba Skarbowa w Warszawie uznała, że podatnikowi przysługuje jedynie częściowe prawo do odliczenia, tj. wyłącznie w części związanej z działalnością opodatkowaną VAT. Co więcej, organ stwierdził, że podatnik powinien samodzielnie określić sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną. Zastrzegł jednocześnie, że sposób ten powinien mieć charakter obiektywny i uwzględniać każdorazowo okoliczności sprawy.

Komentarz eksperta:

Łukasz ?Auzbiter, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Omawiana interpretacja dotyczy jednego ?z fundamentalnych elementów konstrukcyjnych VAT – prawa do odliczenia podatku naliczonego. Znaczenie tego uprawnienia dla bieżącej działalności gospodarczej wielu przedsiębiorców powoduje, że zagadnienie to jest w naturalny sposób częstym przedmiotem wniosków ?o interpretację. W komentowanej sprawie wnioskodawca chciał potwierdzić, ?że w sytuacji, gdy realizowane przez niego zakupy miały związek zarówno z działalnością opodatkowaną, jak i niepodlegającą VAT, ?to przysługuje mu pełne (a nie częściowe) prawo do odliczenia VAT z tytułu tych zakupów.

Moim zdaniem, interpretację przepisów regulujących kwestię prawa do odliczenia, ?jaką przeprowadził organ w tej sprawie, ?należy ocenić zdecydowanie krytycznie. Nakazywanie podatnikowi w takim przypadku wyodrębnienia kwot podatku naliczonego ?w odniesieniu do sprzedaży opodatkowanej ?i niepodlegającej opodatkowaniu nie znajduje bowiem uzasadnienia w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych. Tym samym stanowisko organu, zgodnie z którym ?w omawianej sprawie przedsiębiorca powinien stosować odliczenie jedynie częściowe, należy uznać za nieprawidłowe. Potwierdza ?to uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 października 2011 r. (I FPS 9/10). Zgodnie z tą uchwałą w przypadku podatku naliczonego wynikającego z wydatków związanych tylko ?z czynnościami opodatkowanymi oraz ?z czynnościami niepodlegającymi VAT, których ?z praktycznego punktu widzenia nie da się jednoznacznie przypisać do jednej z tych kategorii czynności, podatnik nie stosuje odliczenia częściowego, lecz stosuje odliczenie w pełnej wysokości.

Moim zdaniem w świetle tej uchwały nieuprawnione jest twierdzenie organu, że przedsiębiorca powinien zastosować (tj. – jak się wydaje ?– w istocie stworzyć) metodę pozwalającą na przypisanie konkretnych kwot podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na zakup biletów komunikacyjnych. Należy zwrócić uwagę, że jeśli podatnik obiektywnie nie jest ?w stanie określić, w jakiej części dany zakup związany jest z działalnością opodatkowaną, ?a w jakiej z niepodlegającą VAT, to przepisy ustawy o VAT nie nakładają na niego obowiązku ustalenia proporcji, w jakiej dany zakup związany jest z oboma rodzajami działalności.

Możliwość stosowania częściowego odliczenia ?w sytuacji zakupów przeznaczonych zarówno ?do czynności opodatkowanych, jak ?i niepodlegających VAT można rozważać jedynie w kontekście art. 86 ust. 7b ustawy o VAT, ?który dotyczy wyłącznie nakładów związanych ?z nieruchomościami.

W świetle tego przepisu w sytuacji, gdy podatnik ponosi nakłady na nabycie lub wytworzenie nieruchomości stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, a nabyte nieruchomości wykorzystywane są zarówno ?do działalności gospodarczej, jak i innej ?(np. na cele osobiste) podatnika, to należy określić bliżej nieokreśloną proporcję służącą obliczeniu podatku podlegającego odliczeniu. Stosowanie tego przepisu w stosunku do innych rodzajów wydatków (tj. niebędących nakładami na nieruchomości) w obecnym stanie prawnym wydaje się przejawem nieuprawnionej wykładni rozszerzającej, nadmiernie ograniczającej podstawowe prawo podatników do odliczenia podatku naliczonego – co warto odnotować, ?tym bardziej że zgodność artykułu 86 ?ust. 7b z konstytucją budzi uzasadnione wątpliwości. Mając na uwadze powyższe, ?w obecnym stanie prawnym w takiej sytuacji, jaka nastąpiła w omawianej sprawie, ?podatnicy powinni mieć prawo do pełnego odliczenia.