VAT: Kurs waluty w imporcie usług

Artykuł 31a ustawy o VAT określa zasady przeliczania na złote podstawy opodatkowania VAT wyrażonej w walucie obcej >patrz ramka. Przepis ten obowiązuje (z pewnymi modyfikacjami) wprawdzie od ?1 grudnia 2008 r., jednak jego interpretacja nadal budzi ?w praktyce wiele wątpliwości. Wynika to m.in. z rozbieżnych stanowisk prezentowanych ?w kontekście tego przepisu ?w interpretacjach organów podatkowych.

Zasadniczo kursem właściwym dla przeliczenia podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej będzie kurs średni NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, chyba że podatnik wystawił fakturę przed tym terminem. W takiej sytuacji kursem właściwym będzie kurs średni NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury.

Rozbieżne twierdzenia organów

Kluczowe dla rozstrzygnięcia, według jakiego średniego kursu NBP należy przeliczyć kwoty wyrażone w walucie obcej wynikające z faktury otrzymanej od kontrahenta zagranicznego, jest zatem udzielenie odpowiedzi na pytanie: Czy w przypadku faktur wystawionych przez kontrahenta zagranicznego z tytułu tzw. importu usług znajduje zastosowanie art. 31a ust. 2 ustawy o VAT?

W tej materii organy podatkowe wydające interpretacje indywidualne prezentowały dotychczas następujące stanowiska:

1) ?art. 31a ust. 2 ustawy o VAT znajduje zastosowanie do faktury wystawionej przez kontrahenta zagranicznego nieposiadającego w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności (tak m.in. Izba Skarbowa ?w Bydgoszczy w interpretacji ?z 14 października 2013 r., ITPP3/443-338/13/AT)

2) ?art. 31a ust. 2 ustawy o VAT nie odnosi się do faktury wystawionej przez kontrahenta zagranicznego, lecz do faktury wewnętrznej wystawianej przez nabywcę (tak m.in. Izba Skarbowa ?w Łodzi w interpretacji ?z 26 lipca 2013 r., IPTPP2/ 443-301/13-4/KW).

Z takim podejściem nie zgodził się minister finansów, który korzystając z przysługującego mu na podstawie ?art. 14e ordynacji podatkowej uprawnienia, 4 grudnia 2013 r. (PT8/033/324/1034/WCX/ 13/RD-125816) zmienił z urzędu interpretację indywidualną wydaną 25 stycznia 2011 r. przez Izbę Skarbową w Warszawie. Minister stwierdził nieprawidłowość stanowiska zaprezentowanego przez IS ?w Warszawie i tym samym zakwestionował dotychczas prezentowane poglądy (przyznając jednocześnie rację wnioskodawcy).

Zgodnie ze stanowiskiem ministra finansów art. 31a ?ust. 2 ustawy o VAT nie dotyczy faktur wystawianych przez kontrahentów zagranicznych nieposiadających w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności (nie są oni podatnikami). Przepis ten nie odnosi się również do faktur wewnętrznych wystawianych przez polskiego podatnika.

Data faktury ?jest bez znaczenia

Tym samym dla ustalenia właściwego średniego kursu NBP dla przeliczenia kwoty wyrażonej w walucie obcej ?z tytułu importu usług data wystawienia faktury przez zagranicznego kontrahenta nie ma znaczenia. W takim przypadku kursem właściwym dla przeliczenia kwot wyrażonych w walucie obcej jest średni kurs NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.

1 stycznia 2014 r. został uchylony art. 106 ust. 7 ustawy o VAT, na podstawie którego podatnicy mogli wystawiać (m.in. w przypadku importu usług) faktury wewnętrzne.

Kluczowe dla prawidłowego przeliczenia na złote kwoty podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej ?z tytułu importu usług będzie więc ustalenie przez podatnika właściwego momentu powstania obowiązku podatkowego.

Nie ma odrębnych regulacji

Ustawa o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. nie przewiduje odrębnego przepisu regulującego moment powstania obowiązku podatkowego dla importu usług. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami obowiązek podatkowy w imporcie usług powstaje na zasadach przewidzianych w art. 19a ustawy o VAT. ?A zatem w odniesieniu do usług stanowiących import usług:

- ?do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych (tj. z chwilą wykonania usługi lub jeżeli przed tym momentem otrzymano całość lub część zapłaty, to z chwilą otrzymania tej części);

- ?wymienionych w art. 19a ust. 5–7 ustawy o VAT (m.in. usług budowlanych lub budowlano-montażowych) obowiązek podatkowy powstaje na zasadach szczególnych wynikających ?z art. 19a ustawy o VAT;

- ?pozostałych niewymienionych ?w art. 19a ust. 5–7 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych.

Przykład

Polski podatnik VAT nabył od kontrahenta zagranicznego nieposiadającego w Polsce ?siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności ?usługę tłumaczenia dokumentów. Możliwe warianty zastosowania prawidłowego kursu do przeliczenia waluty:

a) Faktura została wystawiona ?8 stycznia 2014 r., usługa ?została wykonana 15 stycznia ?2014 r., zapłata nastąpiła 22 stycznia 2014 r. Kursem właściwym ?do przeliczenia kwot wyrażonych ?w walucie obcej będzie kurs średni NBP z 14 stycznia 2014 r.

b) Faktura została wystawiona ?13 stycznia 2014 r., usługa ?została wykonana 30 stycznia ?2014 r., zapłata za usługę nastąpiła 22 stycznia 2014 r. Kursem właściwym dla przeliczenia ?kwot wyrażonych w walucie?obcej będzie kurs średni NBP ?z 21 stycznia 2014 r.

Przykład

Polski podatnik VAT nabywa usługi serwisu linii produkcyjnej od podatnika podatku od wartości dodanej z siedzibą w Niemczech. Zgodnie z umową usługa będzie świadczona przez dziesięć miesięcy ?i będzie płatna do 25. dnia ?każdego miesiąca. Obowiązek podatkowy będzie powstawał ostatniego dnia każdego miesiąca (jest to dzień wykonania usługi zgodnie z art. 19a ust. 2 ustawy ?o VAT) do końca okresu świadczenia tej usługi. Kursem właściwym ?do przeliczenia kwot wyrażonych ?w walucie obcej będzie kurs średni NBP z przedostatniego dnia ?miesiąca.

Autorka jest doradcą podatkowym w Rödl & Partner

Co mówi przepis

Zgodnie z art. 31a ustawy o VAT:

- ?gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (art. 31a ust. 1);

- ?jeżeli jednak podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury (art. 31a ust. 2).