Obowiązek podatkowy przy świadczeniu usług najmu powstaje obecnie w sposób szczególny. Podobnie będzie od 1 stycznia 2014 r. Nie oznacza to jednak, że obowiązek podatkowy przy świadczeniu usług najmu będzie od Nowego Roku powstawał w taki sam sposób jak obecnie.

Jak jest teraz...

Do końca 2013 r. obowiązek podatkowy przy świadczeniu usług najmu powstaje z chwilą otrzymania części lub całości zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, przy czym otrzymanie części zapłaty powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (zob. art. 19 ust. 13 pkt 4 oraz art. 19 ust. 15 ustawy o VAT). A zatem moment powstania obowiązku podatkowego przy świadczeniu tych usług jest obecnie uzależniony od momentu otrzymania części lub całości zapłaty oraz od upływu terminu płatności (w zależności od tego, które zdarzenie ma miejsce wcześniej).

...a jak od przyszłego roku

Zmieni się to od 1 stycznia 2014 r. Od tego dnia obowiązek podatkowy przy świadczeniu usług najmu będzie powstawać z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności. A zatem od Nowego Roku moment powstawania obowiązku podatkowego przy świadczeniu tych usług będzie uzależniony od terminu wystawienia faktury oraz od upływu terminu płatności (również w zależności od tego, które zdarzenie ma miejsce wcześniej).

Taki sposób powstawania obowiązku podatkowego przy świadczeniu usług najmu będzie wynikać z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie oraz art. 19 ust. 7 ustawy o VAT. Pierwszy z tych przepisów stanowi o powstawaniu obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług najmu z chwilą wystawienia faktury. Z drugiego natomiast wynika, że jeżeli podatnik nie wystawi faktury dla czynności, dla których w art. 106i ust. 3 i 4 ustawy o VAT nie określono terminu wystawienia faktury (a świadczenie usług najmu należy do takich czynności), to obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu płatności.

Która data

Inaczej zatem niż obecnie od 1 stycznia 2014 r. powstanie obowiązku podatkowego będzie przyspieszone przez wystawienie faktury przed upływem terminu płatności.

Przykład

Podatnik Robert Kowalski świadczy usługi najmu. Pan Robert wystawia faktury za najem pod koniec miesiąca poprzedzającego dany miesiąc z terminem płatności upływającym 10. dnia rozliczanego miesiąca. Fakturę za październik 2013 r. pan Robert wystawił 30 września 2013 r. Nie spowodowało to powstania obowiązku podatkowego, gdyż do końca 2013 r. wystawianie faktur nie wpływa na powstawanie obowiązku podatkowego przy świadczeniu usług najmu. Gdyby natomiast taka sytuacja miała miejsce w 2014 r., obowiązek podatkowy powstałby już 30 września 2014 r., tj. w dniu wystawienia faktury przez pana Roberta.

Również inaczej niż obecnie od Nowego Roku powstania obowiązku podatkowego przy świadczeniu usług najmu nie będzie przyspieszać otrzymanie części lub całości zapłaty z tytułu świadczenia usług najmu. Będzie tak mimo że art. 19a ust. 8 ustawy o VAT będzie stanowić, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Przepis ten będzie stosowany z zastrzeżeniem art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, co oznacza, że do czynności wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT (w tym do świadczenia usług najmu) nie będzie on miał zastosowania. Taki sposób interpretacji wskazanego zastrzeżenia nie jest co prawda oczywisty, lecz tylko taka jego interpretacja wyłącza wniosek, że przepis ten jest przepisem zbędnym. Byłaby to sytuacja niedopuszczalna, gdyż jedną z zasad wykładni językowej przepisów jest takie rozumienie przepisu, aby żaden jego fragment nie stawał się zbędny.

Przykład

Podatniczka Monika Wiśniewska świadczy usługi najmu. Termin płatności jednej z usług najmu wyznaczony jest na 10. dzień danego miesiąca. Najemca – pan Jan Nowak – na ogół płaci czynsz najmu krótko przed upływem terminu płatności, lecz czynsz za październik 2013 r. wyjątkowo zapłacił już 30 września 2013 r. Spowodowało to powstanie obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usługi najmu we wrześniu.

Inaczej rzecz by się miała w 2014 r. Wpłacenie przez pana Jana czynszu za październik 2014 r. już 30 września 2014 r. nie spowodowałoby powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek ten powstałby w dniu wystawienia faktury przez panią Monikę, nie później jednak niż 15 października 2014 r.

Co pozostanie bez zmian

Jedyne, co się nie zmieni w sposobie powstawania obowiązku podatkowego przy świadczeniu usług najmu, to to, że obowiązek ten powstawać będzie najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. O ile jednak obecnie obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu powstaje, jeżeli wcześniej nie została otrzymana część lub całość zapłaty, o tyle od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu będzie powstawać, jeżeli wcześniej nie zostanie wystawiona faktura.

Przykład

Wróćmy do pierwszego z powyższych przykładów. W przedstawionych w nim stanach faktycznych w stanie prawnym obowiązującym:

1) do końca 2013 r. obowiązek podatkowy powstałby 10 października 2013 r., gdyby przed tym dniem wynajmujący nie otrzymał czynszu za październik,

2) od 1 stycznia 2014 r. powstałby 10 października 2014 r., gdyby przed tym dniem wynajmujący nie wystawił faktury dokumentującej świadczenie usługi najmu w październiku.

Autor jest doradcą podatkowym i autorem komentarza do ustawy o VAT

Bezpłatne szkolenie z VAT (woj. mazowieckie)

Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście we współpracy z Centrum Przedsiębiorczości Smolna zaprasza przedsiębiorców na bezpłatne szkolenie w zakresie podatku od towarów i usług, które odbędzie się 30 października 2013 r. Tematyką szkolenia objęte będą m.in. zagadnienia w zakresie rejestracji na potrzeby VAT, sposobu rozliczania podatku oraz zasad prowadzenia ewidencji na potrzeby VAT. Osoby zainteresowane udziałem proszone są o przesłanie zgłoszenia na adres: centrum.przedsiebiorczosci@um.warszawa.pl. źródło: www.mf.gov.pl