Firmy borykające się na co dzień z opóźnieniem w zapłacie swoich należności, bądź znajdujący się w przejściowej trudnej sytuacji finansowej nierzadko stają także przed problemem braku środków pozwalających na terminową zapłatę podatków.

O ile w przypadku drobnych opóźnień w regulowaniu należności publicznoprawnych najczęściej muszą zapłacić odsetki za zwłokę oraz ewentualne koszty otrzymanego upomnienia, o tyle sytuacja staje się dużo bardziej kłopotliwa w razie dłuższej zwłoki w zapłacie na rzecz fiskusa. W takim przypadku nie dość, że podatnikowi grozi wszczęcie postępowania egzekucyjnego, to jeszcze skarbówka może nałożyć na niego karę grzywny.

Zgodnie bowiem z art. 57 § 1 kodeksu karnego skarbowego podatnik, który uporczywie nie wpłaca podatku w terminie, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Kara taka wynosi od 1/10 do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że maksymalny jej wymiar w roku 2013 wynosi nawet 32 000 zł.

Dlatego podatnik, który znalazł się w trudnej sytuacji finansowej, powinien rozważyć możliwość złożenia wniosku o rozłożenie na raty zapłaty podatku bądź o odroczenie terminu jego płatności. Ulgi takie zostały przewidziane w ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 67a § 1 pkt 1 i 2 o.p. organ podatkowy może:

- odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,

- odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej (tj. podatku niewpłaconego w terminie płatności) wraz z odsetkami za zwłokę.

Rozłożenie na raty podatku lub zaległości podatkowej bądź odroczenie terminu ich płatności wymaga złożenia wniosku przez podatnika ubiegającego się o taką możliwość. Wniosek powinien zawierać uzasadnienie wskazujące na ważny interes podatnika lub interes publiczny, gdyż tylko w takim przypadku organ może się zgodzić na zastosowanie tych ulg.

Dodatkowe warunki rozłożenia na raty bądź odroczenia terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej zostały przewidziane w stosunku do podatników prowadzących działalność gospodarczą. W tym przypadku zastosowanie ma art. 67b § 1 o.p., który mówi, że udzielenie ulgi jest możliwe, jeżeli ona:

- nie stanowi pomocy publicznej,

- stanowi pomoc de minimis – przyznawaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis,

- stanowi pomoc publiczną w szczególnych sytuacjach wskazanych art. 67b § 1 pkt 3 o.p. (np. jest udzielana w celu naprawienia szkód wywołanych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia).

W piśmie w sprawie rozłożenia zapłaty podatku albo zaległości podatkowej na raty, bądź odroczenie terminu ich płatności, warto zasugerować proponowany harmonogram spłat poszczególnych rat bądź okres, na jaki podatnik wnosi o odroczenie terminu płatności. Chociaż takie sugestie i propozycje w żaden sposób nie wiążą organu podatkowego, to jednak pozwalają mu na dokonanie oceny zdolności płatniczej wnioskodawcy.

Warto także zauważyć, że forma pisma – choć powszechnie stosowana – nie jest jedyną możliwą dla złożenia takiego wniosku. Wniosek taki można bowiem złożyć – zgodnie z art. 168 § 1 o.p. – również ustnie do protokołu czy też za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego.

Autor jest doradcą podatkowym