OBOWIĄZKI

W przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania okres, w którym trzeba kontrolować prawidłowość rozliczeń VAT naliczonego, to 10 lat.

Zgodnie z artykułem 91 ustawy o VAT, w przypadku nabycia:

Oznacza to, że w przypadku zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa przekracza kwotę 15 000 zł, podatnik zobowiązany jest do dokonywania co rok korekty  1/5 podatku odliczonego w momencie zakupu.  Korekta ta, tak samo jak przy pozostałych zakupach związanych z działalnością mieszaną, jest wykazywana w pierwszej deklaracji roku następnego, według rzeczywistego wykonania wskaźnika proporcji. Wykazywana jest w pozycji 43 deklaracji VAT-7 (14) tj. „Korekta podatku naliczonego od nabycia środków trwałych".

W przypadku zakupu nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania podatnik jest zobowiązany do dokonywania co rok korekty 1/10 podatku odliczonego w momencie zakupu.

Uwaga! Pierwszym rokiem korekty jest rok dokonania zakupu i oddania do użytkowania środka trwałego. Na przykład, jeżeli podatnik zakupił i przyjął do ewidencji środków trwałych samochód osobowy w 2009 roku, to pierwszym rokiem korekty jest rok 2009, ostatnim rokiem obowiązywania korekty jest rok 2013 ( 5 lat).

Przykład

KOREKTA PIĘCIOLETNIA

Spółka Beta, na potrzeby działalności mieszanej, zakupiła w roku 2008 serwer za kwotę 30 000 zł plus 6600 zł VAT (22 proc.). W roku 2008 serwer został  wprowadzony do ewidencji środków trwałych spółki i oddany do użytkowania. Wskaźniki proporcji w poszczególnych latach kształtowały się następująco:

Rozliczenie rocznych korekt VAT dotyczących serwera

Przykład

SAMOCHÓD OSOBOWY – PROPORCJA I LIMIT

Spółka Alfa w roku 2011 zakupiła samochód osobowy na potrzeby działalności mieszanej. Kwota netto z faktury wyniosła 60 000 zł, VAT:  13 800 zł. Wskaźniki proporcji kształtują się następująco:

Maksymalna kwota VAT do odliczenia w przypadku zakwalifikowania wydatku do działalności opodatkowanej wyniosłaby 60 proc. VAT z faktury i nie więcej niż 6000 zł (w tym przypadku maksymalna kwota odliczenia wynosiłaby 6000 zł (13 800 zł x 60 proc. = 8280 zł,  ale kwota odliczenia nie może być wyższa niż 6000 zł).

Ponieważ jednak wydatek został zakwalifikowany do wydatków dotyczących działalności mieszanej, rozliczenie kwoty podatku odliczonego będzie bardziej skomplikowane. Dla 2011 roku kalkulacja wygląda następująco >> patrz tabela.

Uwaga przy sprzedaży

Podatnicy prowadzący działalność mieszaną oraz zakupujący środki trwałe o wartości początkowej powyżej 15 000 zł są zobligowani do dokonywania korekt przez okres 5 lat lub 10 lat. Zasady oraz sposób dokonywania tych korekt zostały już przedstawione.

Natomiast co należy zrobić, gdy w trakcie trwania tych korekt podatnik postanowił sprzedać taki środek trwały? Zasady, którymi należy się kierować w przypadku dokonywania korekty z tytułu sprzedaży środka trwałego objętego korektą przedstawia schemat.

Przykład

SPRZEDAŻ ŚRODKA TRWAŁEGO W OKRESIE KOREKTY

W styczniu 2012 roku podatnik nabył urządzenie wielofunkcyjne do biura i przeznaczył do użytkowania na potrzeby działalności mieszanej. Kwota netto z faktury wynosiła 20 000 zł, a podatek 4600 zł. Na podstawie wskaźnika wstępnego proporcji (z 2011 r.) wynoszącego 50 proc. został odliczony podatek w bieżącej deklaracji w wysokości 2300 zł (50 proc. x 4600 zł).

Wskaźnik proporcji w 2012 wyniósł 55 proc. >> patrz tabela

W kwietniu 2013 roku spółka postanowiła sprzedać urządzenie wielofunkcyjne. Transakcja ta była opodatkowania VAT stawką 23 proc. Tabela przedstawia korektę podatku w wyniku transakcji sprzedaży. >> patrz tabela

Pamiętać należy, że korektę tę należy wykazać w deklaracji za okres, w którym nastąpiła sprzedaż, czyli w deklaracji VAT-7 za miesiąc kwiecień 2013 r.

Szczególnym przypadkiem w przepisach podatkowych jest sprzedaż samochodów osobowych. Podatnik może zakwalifikować taką transakcję jako sprzedaż samochodu używanego (tj. użytkowanego przez podatnika ponad pół roku) i ma prawo zastosować przy tej sprzedaży zwolnienie od podatku.

Przykład

ZBYCIE SAMOCHODU OSOBOWEGO W OKRESIE KOREKTY

W lutym 2011 roku podatnik kupił samochód osobowy na potrzeby działalności spółki. Kwota netto wynikająca z faktury wynosiła 50 000 zł, VAT ( 23 proc.) wynosił 11 500 zł. Podatnik w deklaracji VAT za luty odliczył podatek w wysokości 6000 zł (możliwe odliczenie to 60 proc. i nie więcej niż 6000 zł, a 11 500 zł x 60 proc. = 6900 zł).

W czerwcu 2013 r. podatnik postanowił sprzedać samochód osobowy oraz zastosował zwolnienie od podatku.

Tabela przedstawia rozliczenie korekty VAT w wyniku sprzedaży. >> patrz tabela

Korektę tę należy wykazać w deklaracji za czerwiec 2013 r.

Należy zauważyć, że w przypadku zastosowania zwolnienia do sprzedaży samochodu jako towaru używanego, korekty powinni dokonać zarówno podatnicy, u których miał zastosowanie wskaźnik proporcji odliczenia VAT (czyli posiadający tzw. sprzedaż mieszaną), jak i podatnicy, którzy odliczają całość VAT, ponieważ wykonują tylko czynności opodatkowane. Konieczność dokonywania korekt przy sprzedaży samochodów osobowych potwierdzają również organy podatkowe.

Grażyna Sadowska, dyrektor finansowy PKF Consult Sp. z o.o.

Podatnik prowadzący zarówno działalność opodatkowaną, jak i działalność zwolnioną z VAT staje niejednokrotnie przed trudną decyzją związaną z klasyfikacją wydatków do odpowiedniej grupy, tj. do grupy wydatków związanych z działalnością opodatkowaną lub do grupy wydatków związanych z działalnością zwolnioną lub też do grupy wydatków związanych z tzw. działalnością mieszaną. Klasyfikacja taka jest najistotniejszym elementem wpływającym na kwotę VAT, jaką podatnik może odliczyć.

Podejmując decyzję warto dobrze się zastanowić nad rzeczywistym przeznaczeniem zakupu oraz ewentualnymi argumentami uzasadniającymi   zaklasyfikowanie  go do grupy wydatków związanych z działalnością opodatkowaną lub mieszaną. Jeżeli jest możliwość klasyfikacji kosztów jako kosztów związanych z działalnością opodatkowaną (bądź mieszaną), warto czasem zadać sobie trud i wyszukać aktualne, podobne do naszej sytuacji interpretacje organów podatkowych i orzeczenia sądów przychylne podatnikom. Szczególnie, jeżeli dotyczy to wydatków o dużej wartości. Należy mieć jednak świadomość, że interpretacje i orzeczenia wydawane są w odniesieniu do indywidualnych przypadków oraz że organy będą mogły podważyć nasze stanowisko.