Skutki podatkowe konwersji, czyli zamiany zainwestowanych w fundusz inwestycyjny środków, odbywającej się w ramach subfunduszy tego samego funduszu inwestycyjnego, zostały uregulowane w ustawie o CIT jako odrębne zagadnienie.
Na podstawie ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych fundusz inwestycyjny może działać jako fundusz składający się z subfunduszy różniących się w szczególności tym, że każdy z nich może stosować inną politykę inwestycyjną. Z wpłat do funduszu towarzystwo tworzy portfele inwestycyjne subfunduszy, które nie posiadają osobowości prawnej. Jednocześnie w funduszu inwestycyjnym otwartym jednostki uczestnictwa subfunduszu mogą być zamieniane na jednostki uczestnictwa innych subfunduszy funduszu, na zasadach określonych w statucie.
Analiza ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że w przypadkach, gdy dochodzi do zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego, to taka operacja jest całkowicie neutralna podatkowo.
Przychody z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, w przypadku zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego, dokonanej zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych nie są bowiem zaliczane do kategorii przychodów. Wskazuje na to wprost art. 12 ust. 4 pkt 20 ustawy o CIT.
Natomiast od strony kosztów uzyskania przychodów, stosowne wyłączenie zawiera art. 16 ust. 7e ustawy o CIT. Wskazuje on, że potrącenia wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych z chwilą ich odkupienia albo umorzenia nie dokonuje się przy zamianie jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, dokonanej zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych.
Przy czym przez fundusze kapitałowe, o których mowa w tym przepisie, ustawa o CIT rozumie fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w ustawie o funduszach inwestycyjnych (art. 16 ust. 7f ustawy o CIT).
Przykład
Bez przychodu i bez kosztów
Spółka dokonała zbycia 100 jednostek nabytych uprzednio w ramach subfunduszu A za 45 zł za jednostkę. Dodatkowo nabycie uwarunkowane było zapłatą prowizji w wysokości 200 zł. Aktualnie kurs wykupu dla transakcji ustalono na 50 zł za jednostkę.
Następnie spółka zainwestowała uwolnione środki w 80 jednostek subfunduszu B o wartości 75 zł każda. Cała operacja została dokonana w obrębie tego samego funduszu, zatem nie wywołuje po stronie spółki żadnych skutków podatkowych w CIT.
Ponieważ w opisanym w przykładzie przypadku dochodzi do zamiany posiadanych jednostek pomiędzy wydzielonymi subfunduszami jednego funduszu, na transakcji nie powstanie ani przychód, ani koszt jego uzyskania. Jednocześnie podatnik nie ma możliwości uznania uprzednio poniesionych wydatków warunkujących nabycie jednostek uczestnictwa (w tym np. prowizji) za koszty uzyskania przychodów.
Uwaga!
Uwzględnienie tego typu wydatków w rachunku podatkowym, z uwagi na art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, podlega zawieszeniu do czasu odkupienia albo umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, co jednak nie znajdzie zastosowania w przypadku konwersji.
Konwersja jednostek uczestnictwa pomiędzy subfunduszami jednego funduszu inwestycyjnego jest zdarzeniem nie- wywołującym skutków w CIT. W związku z dokonaną zamianą jednostek uczestnictwa niedochodzi bowiem do powstania przychodu po stronie podatnika. Nie przysługuje mu także prawo potrącenia wcześniej poniesionych wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa (w tym np. prowizji).
WNIOSEK
Na operacji konwersji pomiędzy subfunduszami tego samego funduszu inwestycyjnego nie ustala się dochodu do opodatkowania, gdyż ma ona dla podatku dochodowego neutralny charakter.
—Dorota Gaweł konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.
