Stawki VAT od książek wysyłanych nabywcom drogą elektroniczną

- W ramach swojej działalności wydawnictwo dokonuje sprzedaży książek fachowych m.in. w formie pliku PDF wysłanego mailem do nabywcy. Nabywcami książek są firmy i osoby fizyczne z Polski. Nabywca otrzymuje wyłącznie plik PDF. Wysłane mailem w formie pliku PDF książki opatrzone są stosownym numerem ISBN. Czy wydawnictwo ma prawo stosować 5-proc. stawkę VAT do dostawy tych książek?

– pyta czytelnik.

Na podstawie art. 41 ust. 2a ustawy o VAT stawkę VAT w wysokości 5 proc. stosujemy do dostawy następujących książek:

poz. załącznika nr 10 do ustawy o VAT

symbol PKWiU

nazwa towaru (grupy towarów)

32

ex 58.11.1

książki drukowane – wyłącznie książki (oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN), mapy – wytwarzane metodami poligraficznymi,
z wyłączeniem ulotek; wydawnictwa
w alfabecie Braille’a

33

książki wydawane na dyskach, taśmach i innych nośnikach oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN

Gdy klient dostaje maila

Dla zastosowania preferencyjnej 5-proc. stawki podatku niezbędne jest wypełnienie warunku, zgodnie z którym książka ma postać fizyczną oraz jest oznaczona stosownym symbolem ISBN. Preferencyjna 5-proc. stawka VAT ma bowiem zastosowanie wyłącznie do dostawy książek będących towarami na gruncie VAT. Warunku tego nie spełnia sprzedaż książek (nawet opatrzonych symbolami ISBN) przesyłanych klientom wyłącznie w formie elektronicznej w postaci pliku PDF. W takim przypadku mamy bowiem do czynienia ze świadczeniem usług, a nie z dostawą towarów. Obniżona 5-proc. stawka przewidziana jest zaś dla dostawy książek będących towarami.

Organy podatkowe wskazują, że książka w tradycyjnym rozumieniu, tj. w formie papierowej lub ewentualnie na określonym nośniku (np. audiobook), jest towarem w rozumieniu ustawy o VAT. Występuje bowiem w formie fizycznej (materialnej) i jest rzeczą w rozumieniu prawa cywilnego. W myśl art. 45 kodeksu cywilnego rzeczami w rozumieniu tego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Powinien być nośnik materialny

Gdy książki przesyłane są nabywcy wyłącznie w formie elektronicznej (za pośrednictwem poczty elektronicznej) w postaci pliku PDF, nie mają one postaci materialnej. W konsekwencji nie są one towarem w rozumieniu ustawy o VAT. W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a wyjątkowo także wszelkie postacie energii. Takiej oceny nie zmienia fakt, że plik w formacie PDF nabywca danej książki może zapisać na dowolnym nośniku (może to być np. płyta CD, czy pendrive).

Dokonuje tego bowiem nabywca towaru, a dostawca (wydawnictwo) nie wydaje książki na żadnym nośniku danych, lecz jedynie udostępnia klientowi plik w formacie PDF i umożliwia mu zapoznanie się z jego treścią. Mamy więc tutaj do czynienia z udzieleniem licencji na korzystanie z treści książki, po uprzednim pobraniu przez klienta pliku w formacie PDF, a więc ze świadczeniem usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, a nie z dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT (tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 22 marca 2102 r., IPPP3/443-91/12-2/KT).

Na dyskach i taśmach

Obniżona 5 proc. stawka VAT ma zastosowanie, oprócz książek wydanych metodami poligraficznymi (drukowanych), także dla dostawy książek wydanych na dyskach, taśmach i innych nośnikach. Należy jednak mieć na uwadze, że pojęcie „wydanie na innym nośniku" nie jest pojęciem tożsamym z przesłaniem pliku PDF przy pomocy poczty elektronicznej, który to plik nabywca może zapisać na dowolnym nośniku bądź jedynie odczytać.

Zatem w przedstawionym stanie faktycznym wydawnictwo nie „wydaje książki na innym nośniku", a jedynie przesyła odpowiednio sformatowany plik do nabywcy pocztą elektroniczną, umożliwiając mu zapoznanie się z jego treścią. Do sprzedawanych książek wyłącznie przesyłanych pocztą elektroniczną w postaci pliku PDF nie ma możliwości zastosowania preferencyjnej 5-proc. stawki VAT (tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 29 września 2011 r., IPPP2/443-802/11-2/KG).

Tylko na terytorium kraju

Należy pamiętać, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT na terytorium kraju, jeżeli miejsce świadczenia usługi znajduje się w Polsce. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nabywcami książek są firmy i osoby fizyczne z Polski, więc miejsce świadczenia tych usług (licencji na zapoznanie się z treścią książki nabytej w formie PDF) znajduję się na terytorium Polski (zob. art. 28a, 28b i 28c ustawy o VAT).

Jeżeli jednak książkę w postaci pliku PDF nabyłby podmiot spoza Polski (np. firma z UE), to wówczas wydawnictwo powinno ustalić, gdzie znajduje się miejsce świadczenia usługi i rozważyć możliwość rozpoznania tzw. eksportu usług (z uwzględnieniem przepisów ustawy o VAT i rozporządzenia Rady WE nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej).

8 proc. też nie wchodzi w grę

Na podstawie art. 41 ust. 2 i art. 146a pkt 2 w. zw. z poz. 72 załącznika nr 3 do ustawy o VAT obniżoną do 8 proc. stawkę VAT stosuje się do sklasyfikowanych jako ex 58.11.1 książek drukowanych – wyłącznie książek (oznaczonych stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN), map – wytwarzanych metodami poligraficznymi, z wyłączeniem ulotek.

Zatem do dostawy książek przesyłanych wyłącznie w postaci pliku PDF 8 proc. stawka VAT nie znajdzie zastosowania.

WNIOSEK

Sprzedaż książek wyłącznie w formie przesyłanych elektronicznie plików PDF jest świadczeniem usługi. Dla tego typu usług ani ustawa o VAT, ani przepisy wykonawcze do niej nie przewidują preferencyjnej stawki podatku. Należy dla tej czynności zastosować podstawową stawkę VAT w wysokości 23 proc.

Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię podatkową w Warszawie