Obrót towarowy pomiędzy podatnikami z państw członkowskich UE, związany z transgranicznym przemieszczeniem towarów stanowi zasadniczo wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (dalej: WDT) opodatkowaną, po spełnieniu wskazanych w ustawie o VAT warunków stawką zero procent VAT.
Jednocześnie pewne kategorie transakcji, w ramach których dochodzi do wywozu towarów z jednego państwa UE do drugiego, takie jak dostawa towarów instalowanych/montowanych na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wywożonego towaru, zostały wyłączone z zakresu WDT.
To nie jest WDT
Zgodnie z art. 13 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT, przemieszczenie przez polskiego podatnika towarów, należących do jego przedsiębiorstwa, na terytorium innego państwa członkowskiego, w którym towary te zostaną zainstalowane lub zamontowane – z próbnym uruchomieniem lub bez niego, nie stanowi transakcji WDT. W tym przypadku, miejscem dostawy (czyli miejscem opodatkowania dla celów VAT) jest, w świetle art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT miejsce, w którym towary te są instalowane i montowane.
Istotą tej regulacji, determinującą miejsce opodatkowania takiej dostawy są zatem czynności montażu lub instalacji. Jednak ustawa o VAT nie precyzuje charakteru tych czynności. Wskazuje tylko, że z ich zakresu wyłączone są proste czynności umożliwiające funkcjonowanie dostarczanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem.
W ślad za organami podatkowymi można przyjąć, że tego typu czynności zasadniczo wymagają zarówno specjalistycznej wiedzy, jak i umiejętności, jakimi dysponuje praktycznie tylko dostawca instalowanego czy montowanego sprzętu/urządzenia (tak Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 23 listopada 2011 r., ILPP4/443-600/11-2/EWW).
Ważna zmiana
Pomimo, iż miejscem opodatkowania dostawy z montażem jest, na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, terytorium państwa UE, w którym odbywa się montaż, to polski podatnik, który nie jest zarejestrowany dla potrzeb VAT w tym kraju, jest obowiązany do właściwego udokumentowania zawartej z unijnym kontrahentem transakcji. Obliguje go do tego art. 106 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, wymagający wystawienia faktury.
Techniczne kwestie i zasady fakturowania reguluje rozporządzenie ministra finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (dalej: rozporządzenie). Jego przepisy zostały od 1 stycznia znowelizowane, a część zmian ma również wpływ na fakturowanie dostaw z montażem.
Nowe regulacje
1 stycznia 2013 r. uchylony został § 26 rozporządzenia, a w jego miejsce wprowadzono nowy przepis – § 26a. Ten nowy przepis ma zastosowanie m.in. do transakcji dostawy, dla której miejscem opodatkowania jest terytorium państwa UE, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru, który nie wystawia faktury w imieniu i na rzecz dostawcy. Przywołana regulacja nie ustanawia szczególnych zasad fakturowania takich dostaw w porównaniu do dostaw „krajowych", lecz odsyła do właściwych przepisów znowelizowanego rozporządzenia.
Podobnie jak w poprzednio obowiązującym stanie prawnym, faktura dokumentująca dostawę towarów z montażem na terytorium innego państwa UE powinna zawierać wszystkie dane, jakie zawiera „zwykła" faktura VAT, z tym, że podatnik może w niej pominąć pewne elementy.
Nie wszystkie elementy są konieczne
Z uwagi na to, że transakcja ta jest opodatkowana w innym państwie UE, polski podatnik nie musi ujmować na wystawionej fakturze: kwoty udzielonych rabatów, w tym za wcześniejszą płatność, stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto oraz kwoty podatku.
Na fakturze powinna znaleźć się jednak informacja o numerze, za pomocą którego nabywca towaru z montażem jest zidentyfikowany dla podatku od wartości dodanej oraz sformułowanie „odwrotne obciążenie".
Warto również pamiętać, że znowelizowane przepisy rozporządzenia wyłączyły możliwość wystawiania dla tego typu dostawy faktury uproszczonej, o której mowa w § 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia, tj. nowego rodzaju faktury dla transakcji o wartości nieprzekraczającej 450 zł.
—Anna Zaleska jest specjalistką ds. podatków w Sendero