Tak orzekł WSA w Warszawie 28 listopada 2012 r. (III SA/Wa 934/12).
Spółka podpisała umowę kredytową, która będzie obowiązywać przez pięć lat. Środki pozyskane z kredytu spółka zamierza przeznaczyć na spłatę swojego zadłużenia oraz finansowanie jej bieżącej działalności. Po podpisaniu umowy spółka zapłaciła jednorazową opłatę aranżacyjną, czyli prowizję za uruchomienie kredytu.
Spółka prowadzi księgi rachunkowe na podstawie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, koszty tej opłaty w ujęciu księgowym rozlicza w czasie. W związku z tym spółka, wnioskując o interpretację indywidualną, zadała pytanie, czy wspomniana prowizja może być zaliczona jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów w 2011 r. (czyli w roku zaksięgowania opłaty w księgach spółki).
Zdaniem wnioskodawcy opłata aranżacyjna jest powiązana z całokształtem działalności spółki, dlatego wydatek ten należy uznać za koszt pośredni, który powinien zostać rozpoznany jako koszt uzyskania przychodów w dacie jego poniesienia. Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe.
Zdaniem organu wskazana opłata dotyczy przychodów, które spółka będzie uzyskiwać w okresie dłuższym niż jeden rok, dlatego prowizja od kredytu powinna być rozliczona w czasie. Wskazał, że za takim ujęciem przemawia również fakt rozpoznania tej prowizji jako kosztu księgowego, proporcjonalnie rozłożonego przez spółkę w czasie.
Ze stanowiskiem organu nie zgodziła się spółka, która zaskarżyła wydaną interpretację do sądu. Sąd uchylił interpretację w pełni podzielając stanowisko skarżącej. Wskazał, że prowizja jest opłatą ponoszoną jedynie za uruchomienie kredytu.
Nie jest związana z całym okresem umowy kredytowej, dlatego może być rozliczona jednorazowo w roku jej poniesienia. Ponadto w ocenie sądu moment ujęcia tych kosztów w księgach rachunkowych nie ma znaczenia dla obowiązku podatkowego, ponieważ ustawa o CIT nie zawiera bezpośredniego odesłania do ustawy o rachunkowości.
—Angelika Mieciek, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Jan Godyń doradca podatkowy, starszy konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe (biuro w Katowicach)
Komentuje Jan Godyń, doradca podatkowy, starszy konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe (biuro w Katowicach)
W wyroku sąd odniósł się do dwóch istotnych kwestii: związku opłaty aranżacyjnej z okresem kredytowania oraz podatkowych konsekwencji rachunkowego ujęcia kosztów.
W kwestii pierwszej – braku związku opłaty aranżacyjnej – sąd wpisał się w utrwaloną linię orzeczniczą sądów administracyjnych, które wśród wielu spraw, dotyczących przede wszystkim opłaty wstępnej w leasingu, zajmowały jednoznaczne stanowisko: opłaty związane z uruchomieniem umowy – co do zasady – mogą być jednorazowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
Zagadnienie to należy uznać za dawno rozstrzygnięte. Niestety organy podatkowe w dalszym ciągu podejmują próby kwestionowania prawa podatników do zaliczenia całej opłaty w koszty jednorazowo w dacie poniesienia.
Znacznie bardziej doniosła jest druga kwestia poruszona w komentowanym orzeczeniu, która dotyczy wzajemnych relacji ustawy o rachunkowości oraz ustawy o CIT. W skarżonej interpretacji organ podatkowy argumentował, że o związku opłaty aranżacyjnej z całym okresem umowy kredytu świadczy fakt księgowego ujęcia opłaty (spółka rozliczała prowizję w czasie).
Podejście takie jest zbieżne z profiskalną wykładnią art. 15 ust. 4 ustawy o CIT, zgodnie z którą zwrot „w momencie ujęcia kosztu w księgach rachunkowych" organy podatkowe interpretują jako „moment ujęcia jako kosztu". W konsekwencji fiskus nakazuje podatnikom przenosić rozwiązania rachunkowe na obszar rozliczeń podatkowych.
Problem ten dotyczy w szczególności podatników stosujących Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, którzy – zgodnie z interpretacjami wydawanymi przez organy podatkowe – zobowiązani byli do rozliczania w czasie kosztów tzw. remontów komponentowych, ponieważ w ten właśnie sposób ujmowali przedmiotowe wydatki w księgach rachunkowych.
Należy zatem pozytywnie ocenić stanowisko zajęte przez WSA w omawianym rozstrzygnięciu, zgodnie z którym moment ujęcia wydatku jako kosztu w księgach rachunkowych nie wywiera skutków w zakresie rozliczeń podatkowych. Podejście takie wpisuje się w linię orzeczniczą, zgodnie z którą sposób rozliczania kosztów przyjęty na potrzeby prowadzenia ksiąg rachunkowych nie wywiera skutków w zakresie rozliczeń podatkowych, jeżeli ustawa o CIT nie zawiera bezpośrednich odesłań do ustawy o rachunkowości.
Komentowany wyrok dotyczy zatem – poza momentem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów opłaty aranżacyjnej – zagadnienia o znaczeniu kluczowym dla rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych.
