Nie ma przychodu przy przekształceniu w spółkę

Już ponad rok, bo od 1 lipca 2011 r., obowiązują przepisy umożliwiające przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną przekształcenie w jednoosobową spółkę kapitałową. Jak rozliczyć taką operację podatkowo?

O to zapytał łódzką Izbę Skarbową przedsiębiorca, który chce dokonać przekształcenia. Szczególnie interesowało go, czy musi wykazywać przychód z racji przekazania majątku wchodzącego w skład jednoosobowego przedsiębiorstwa oraz późniejszej zapłaty przez spółkę zobowiązań wynikających z prowadzonej indywidualnie działalności. Jego zdaniem nie ma takiego obowiązku. Istota przekształcenia prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę z o.o. albo akcyjną zakłada bowiem zachowanie ciągłości prawnej, co oznacza, że osoba fizyczna nie zbywa majątku. W konsekwencji nie uzyskuje przychodu, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT. Tryb przekształcenia powoduje ponadto, że nie można mówić o przychodzie na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT.

Przedsiębiorca podkreślił, że charakter przekształcenia opartego na ciągłości prawnej działalności gospodarczej osoby fizycznej oraz powstałej w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej nie skutkuje żadnym przysporzeniem. Nie ma też przychodu z przejęcia i późniejszej zapłaty przez powstałą w wyniku przekształcenia spółkę zobowiązań właściciela firmy funkcjonalnie związanych z prowadzoną przez niego działalnością. Fiskus zgodził się z tym stanowiskiem (interpretacja nr IPTPB1/415- -354/12-2/KO).

Trzeba sporządzić wykaz majątku na dzień przekształcenia

Podobnie było w sprawie rozpatrywanej przez warszawską Izbę Skarbową (interpretacja nr IPPB1/415-745/11-2/EC). We wniosku podkreślono, że spółka staje się z mocy prawa właścicielem wszystkich składników majątku przekształcanego przedsiębiorstwa. Nie jest to jednak odpłatne zbycie, o którym mówi ustawa o PIT. Żaden inny przepis też nie opodatkowuje takiej operacji.

Wskazuje na to też wykładnia celowościowa. Intencją ustawodawcy wprowadzającego nową instytucję było bowiem uczynienie przekształcenia neutralnym podatkowo.

Stołeczna Izba Skarbowa przyznała, że ten rodzaj przekształcenia opiera się na przeniesieniu wyodrębnionego majątku przedsiębiorcy na inny podmiot.

Nie uzyskuje on przychodu, ponieważ ten majątek nie zostaje mu zwrócony. Fiskus przypomniał jednak, że osoba fizyczna będzie musiała sporządzić wykaz składników majątku na dzień przekształcenia (art. 24 ust. 3f ustawy o PIT).

O podatkowych skutkach przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę kapitałową pisaliśmy już kilka razy, m.in. w „Rz" z 18 stycznia. Wskazywaliśmy, że taką operację utrudnia brak sukcesji podatkowej.

Jak wynika z odpowiedzi ministra finansów na interpelację poselską nr 1628, fiskus obawia się jej wprowadzenia, bo mogłoby to skutkować unikaniem obciążeń podatkowych. Gdyby spółka przejęła zobowiązania osoby fizycznej, a następnie została rozwiązana (np. w wyniku postępowania upadłościowego czy likwidacji), ich dochodzenie byłoby niemożliwe.