- Spółka z o.o. kupiła na raty maszyny od firmy z Niemiec i Włoch. Maszyny te będą środkami trwałymi spółki. Czy odsetki od tych rat podlegają opodatkowaniu w Polsce? – pyta czytelnik.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT podatek dochodowy od uzyskanych przez podatników z zagranicy przychodów na terytorium Polski z odsetek został ustalony w wysokości 20 proc. przychodów. Ustęp 2 tego artykułu wskazuje jednak, że zasadę tę stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska.

Umowa z Niemcami

Opodatkowania odsetek przekazanych do Niemiec należy rozpatrywać w oparciu o postanowienia umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie 14 maja 2003 r. (DzU z 2005r. nr 12, poz.90).

Zgodnie z art. 11 ust. 2 tej umowy odsetki mogą być także opodatkowane w Polsce i zgodnie z polskim ustawodawstwem. Jeżeli jednak osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5 procent kwoty brutto tych odsetek.

Użycie w tym przepisie sformułowania „odsetki mogą być także opodatkowane” nie oznacza możliwości wyboru przez podatnika miejsca opodatkowania tych odsetek. Chodzi o to, że dochód z odsetek podlega opodatkowaniu w Niemczech, a ponadto dochód ten jest opodatkowany również w Polsce (według prawa polskiego) z tym że stawka podatku ograniczona jest do 5 proc.

Postanowienie to zatem odnosi do prawa państwa źródła do opodatkowania tego dochodu, a nie do prawa wyboru miejsce opodatkowania przez podatnika. Oznacza to, że Polska ma prawo pobierać podatek u źródła.

Dochód z wierzytelności

W art. 11 ust. 4 umowy zdefiniowano pojęcie odsetek nadając mu szerokie znaczenie.

W rozumieniu tej umowy „odsetki” oznaczają dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Natomiast za odsetki nie uważa się opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty.

Istotny jest także art.11 ust. 3 umowy. Określa on bowiem przypadki, kiedy podatek nie jest pobierany w państwie źródła, a odsetki mogą podlegać opodatkowaniu tylko w państwie miejsca zamieszkania lub siedziby uprawnionego do odsetek odbiorcy. Zgodnie z tym przepisem podatek nie jest pobierany w państwie źródła jeżeli odsetki są wypłacane:

- rządowi Polski lub Niemiec,

Polskie prawo podatkowe nie zrównuje odsetek od płatności za towary z odsetkami od pożyczek

- z tytułu jakiegokolwiek rodzaju pożyczki udzielonej, zabezpieczonej lub gwarantowanej przez instytucję publiczną promującą eksport,

- w związku ze sprzedażą na kredyt wyposażenia przemysłowego, handlowego lub naukowego,

- w związku ze sprzedażą na kredyt towarów przez jedno przedsiębiorstwo drugiemu przedsiębiorstwu, lub

- w związku z jakąkolwiek pożyczką udzieloną przez bank.

Nie jest zatem pobierany podatek od wypłacanych przez przedsiębiorstwo w Polsce odsetek przedsiębiorstwu w Niemczech z tytułu dokonanej przez niego sprzedaży na kredyt towarów, w tym również wyposażenia przemysłowego, handlowego lub naukowego. W takim przypadku odsetki te będą opodatkowane tylko w Niemczech. W konsekwencji od odsetek od rat za zakupioną od firmy w Niemczech maszynę nie należy w Polsce pobierać zryczałtowanego podatku.

Konieczny certyfikat

Trzeba mieć jednak na uwadze, że zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT niepobranie podatku zgodnie umową o unikaniu podwójnego opodatkowania jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Będzie on niezbędny, ponieważ zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą między Polską a Niemcami pojęcie odsetek obejmuje dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności.

Pojęcie to obejmuje więc również odsetki od rat płaconych za zakupione wyposażenie przemysłowe, handlowe, naukowe i inne towary. Wskazuje to, że polski płatnik, aby nie pobierać podatku od tych odsetek, powinien uzyskać od niemieckiego dostawcy maszyn certyfikat jego rezydencji.

Kwoty trafiające do Włoch

Zasady opodatkowania odsetek przekazywanych do Włoch reguluje umowa zawarta jeszcze w 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania (DzU z 1989 r. nr 62, poz. 374). Według art. 11 ust. 2 tej umowy odsetki przekazywane do Włoch mogą być także opodatkowane w Polsce i zgodnie z polskim ustawodawstwem. lecz podatek od nich nie może przekroczyć 10 procent kwoty brutto tych odsetek.

W świetle zaś art. 11 ust. 4 tej umowy określenie „odsetki” oznacza dochód od pożyczek rządowych, obligacji lub skryptów dłużnych, zarówno zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych prawem zastawu hipotecznego lub prawem uczestniczenia w zyskach, oraz wszelkiego rodzaju roszczeń, jak również innego rodzaju dochody, które według ustawodawstwa podatkowego państwa, z którego pochodzą, zrównane są z dochodami z pożyczek.

Warto tu zauważyć, że polskie prawo podatkowe nie zrównuje odsetek od płatności za towary z odsetkami od pożyczek. Na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).  Oznacza to, że polski ustawodawca rozróżnia odsetki od udzielonych pożyczek (kredytów) od odsetek od innych należności.

Wskazywałoby to, że odsetki płacone do Włoch od rat za zakupione tam towary (w tym wyposażenie przemysłowe, handlowe lub naukowe) nie stanowią odsetek podlegających opodatkowaniu 10 proc. podatkiem w Polsce pomimo że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta z Włochami nie przewiduje wprost wyłączenia od poboru podatku (tak jak umowa z Niemcami). Jako zyski przedsiębiorstwa z Włoch odsetki te będą opodatkowane tylko we Włoszech.

Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 umowy z Włochami zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie (poza przypadkiem gdy przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim państwie przez położony tam zakład). W takim przypadku polskie przepisy podatkowe nie przewidują również konieczności posiadania certyfikatu rezydencji odbiorcy odsetek we Włoszech.

Artykuł 26 ust. 1 ustawy o CIT nakładający obowiązek uzyskania takiego certyfikatu od podatnika nie odnosi się bowiem do takiego przychodu. Umowa nie przewiduje niepobrania od niego podatku, gdyż taki przychód nie jest traktowany w rozumieniu tej umowy jako odsetki lecz jako składnik ceny sprzedawanych przez przedsiębiorstwo towarów. Potwierdzają to organy podatkowe.

Wyjaśnienia

fiskusa

W interpretacji z 12 czerwca 2012 r. (IPTPB3/423-101/12-6/IR) Izba Skarbowa w Łodzi uznała, że w przypadku sprzedaży na raty odsetki są elementem ceny sprzedawanego przez włoskiego dostawcę wyposażenia przemysłowego.

Do odsetek wypłacanych na rzecz osoby mającej siedzibę we Włoszech w związku ze sprzedażą na raty środków trwałych, tj. wyposażenia przemysłowego, zastosowanie znajdzie art. 7 ust. 1 polsko-włoskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Przepis ten stanowi, że zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim umawiającym się Państwie przez położony tam zakład.

W konsekwencji, według izby, polski płatnik tych odsetek nie będzie zobowiązany do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od tych odsetek. To dlatego, że płacone odsetki będą stanowić zyski przedsiębiorstwa- spółki z siedzibą we Włoszech. Spółka włoska nie będzie zaś podatnikiem podatku dochodowego w Polsce z tytułu wypłaty jej odsetek w związku z zakupem na raty.