VAT zapłacony za granicą może być uznany za koszt podatkowy

- Nasza spółka świadczy usługi transportowe na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, gdzie kupujemy paliwo, udokumentowane zagraniczną fakturą, z której wynika podatek od wartości dodanej. Nie jesteśmy zarejestrowani jako podatnik podatku od wartości dodanej na terenie innych państw UE. Czy podatek ten możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

– pyta czytelnik

Polski podatnik VAT, który nabywa towary lub usługi udokumentowane fakturą zawierającą podatek od wartości dodanej, nie ma prawa do jego odliczenia w polskiej deklaracji VAT.

Podatek zapłacony w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej nie jest bowiem podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w polskiej ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wobec czego podatnik nie może uznać go za podatek naliczony podlegający odliczeniu według krajowych przepisów o VAT.

Można odzyskać

Polski podatnik może się jednak ubiegać o zwrot podatku od wartości dodanej zawartego w cenie towarów lub usług nabytych na terytorium innych państw członkowskich, na terytorium których nie jest zarejestrowany jako tamtejszy podatnik podatku od wartości dodanej. Podstawę tego zwrotu stanowią przepisy Dyrektywy  2008/9/WE z 12 lutego 2008 r.

Zgodnie z art. 5 Dyrektywy zwrot tego podatku przysługuje przy nabyciu, na terytorium państwa członkowskiego zwrotu, towarów i usług albo w odniesieniu do towarów, które były przedmiotem importu na terytorium tego kraju, jeżeli te towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na terytorium kraju członkowskiego siedziby.

Podstawą uzyskania zwrotu jest przedłożenie m.in. elektronicznego wniosku o zwrot podatku na formularzu VAT-REF.

Wniosek ten adresowany jest do urzędu podatkowego w kraju członkowskim zwrotu i składany za pośrednictwem polskiego urzędu skarbowego właściwego dla podatnika ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Od 1 stycznia 2010 r. zakres informacji wymaganych do złożenia wniosku określa rozporządzenie ministra finansów z 24 grudnia 2009 r. w sprawie wniosków o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Wspólnoty Europejskiej (DzU nr 224, poz. 1800 ze zm.).

Dotychczasowe interpretacje

Obie ustawy o podatkach dochodowych przyjmują, że podatek naliczony, w stosunku do którego podatnikowi przysługuje prawo jego odliczenia lub zwrotu różnicy, nie stanowi kosztu uzyskania przychodów (art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a ustawy o CIT). Podatek naliczony może być kosztem uzyskania przychodów tylko w sytuacjach ściśle określonych w przywołanych przepisach, które jednak nie mają zastosowania do sytuacji opisanej w pytaniu.

W dotychczas wydanych interpretacjach na temat możliwości zaliczenia podatku od  wartości dodanej do kosztów podatkowych dominowało stanowisko, według którego podatnik nie miał prawa do uznania tej kategorii kosztu ekonomicznego za koszt podatkowy. Organy podatkowe uznawały bowiem, że skoro podatnikowi przysługuje prawo do zwrotu tego podatku na podstawie przepisów unijnych, to nie może on uznać go za koszt uzyskania przychodów – niezależnie od tego czy faktycznie skorzystał z przysługującego mu prawa do zwrotu, czy też nie.

Tak uznała m.in. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 24 lutego 2011 r. (ITPB1/ 415-1120/10/TK). Wyjaśniając kwestię ujęcia w kosztach podatkowych niemieckiego podatku od wartości dodanej, wynikającego z otrzymanych faktur zakupu paliwa, uznała ona za nieprawidłowe stanowisko podatnika, który zaliczył ten podatek od wartości dodanej do kosztów uzyskania przychodów, otrzymany zaś później zwrot tego podatku – do przychodów podatkowych.

Organ podatkowy uznał, że: „Mając na względzie cytowane wyżej przepisy stwierdzić należy, iż w przedstawionym stanie faktycznym nie występują przesłanki dające podstawę do zaliczania podatku od towarów i usług do podatkowych kosztów uzyskania przychodu, o których mowa w cytowanym wyżej art. 23 ust. 1 pkt 43 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powinien Pan zatem zaliczyć do ww. kosztów fakturę za paliwo wystawioną przez zagraniczną firmę w wartości netto.

W konsekwencji powyższego otrzymany przez Pana zwrot zapłaconego podatku od towarów i usług nie stanowi przychodu. W myśl bowiem art. 14 ust. 2 pkt 7d ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej w przypadku obniżenia lub zwrotu podatku od towarów i usług lub zwrotu podatku akcyzowego zgodnie z odrębnymi przepisami – jest również naliczony podatek od towarów i usług lub zwrócony podatek akcyzowy, w tej części, w której podatek uprzednio został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli zatem nie przysługiwało Panu prawo do zaliczenia podatku od towarów i usług do kosztów uzyskania przychodu, zwrot tego podatku nie stanowi przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej”.

Oznaczałoby to, że podatek od wartości dodanej zapłacony w innych państwach członkowskich UE, zawarty w cenie paliwa zakupionego w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, może stanowić koszt uzyskania przychodów tylko wówczas, gdy podatnikowi nie przysługuje prawo do zwrotu tego podatku.

Fiskus zmienia zdanie

W ostatnim czasie doszło jednak do wydania odmiennej interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym w zakresie podatku od wartości dodanej, która być może zmieni w sposób trwały dotychczasowe stanowisko fiskusa.

W piśmie z 25 stycznia 2012 r. (IBPBI/2/423-1275/11/AK) Izba Skarbowa w Katowicach uznała, że art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT – jako że dotyczy podatku od towarów i usług, a nie podatku od wartości dodanej – nie wyłącza prawa do uznania podatku od wartości dodanej za koszt podatkowy. Otrzymanie tego zwrotu skutkuje obowiązkiem zaliczenia go do przychodów podatkowych.

Organ podatkowy uznał, że: „(…) spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów podatek od wartości dodanej wynikający z faktur otrzymanych od kontrahenta belgijskiego w sytuacji, gdy wnioskodawca skutecznie wystąpi o zwrot tego podatku, jak i w sytuacji, gdy nie będzie się ubiegał o zwrot ww. podatku naliczonego na deklaracji VAT-REF lub złoży wniosek VAT-REF po obowiązującym terminie”.

Izba uznała, że w myśl art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Tym samym, gdy spółka uzyska zwrot zaliczonego uprzednio do kosztów uzyskania przychodów podatku od wartości dodanej, powinna wykazać przychód z tego tytułu.