Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 marca 2012 r. (ILPB3/423-931/10/12-S-2/JG).
Pytanie zadała spółdzielnia mieszkaniowa, która posiada zarówno garaże wolno stojące, jak i usytuowane w budynkach. Nie są one pomieszczeniami przynależnymi do mieszkań. Garaże są więc użytkowane na podstawie odrębnych tytułów prawnych, tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa odrębnej własności lub umowy najmu. W spółdzielni pojawiły się wątpliwości, czy przychody z gospodarki garażami są w całości zwolnione z CIT (niezależnie od tego, kto z nich korzysta).
Są one związane z niejasnym sformułowaniem art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT. Wynika z niego bowiem, że zwolnione z podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów. Przepis dodaje, że zwolnienie nie obejmuje dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.
Izba skarbowa początkowo uznała, że zwolnienie dotyczy tylko osób, które zamieszkują w zasobach spółdzielni. Spółdzielnia zaskarżyła tę odpowiedź. WSA we Wrocławiu uchylił interpretację. Uznał, że izba nie wyjaśniła stanu faktycznego. Nie zażądała bowiem doprecyzowania, czy osoby, które zamieszkują w zasobach spółdzielni, są jej członkami.
Sąd wyjaśnił, że zwolnienie można zastosować jedynie wobec dochodów uzyskiwanych przez spółdzielnię mieszkaniową od jej członków w związku z korzystaniem przez nich z garaży. Takiej odpowiedzi udzieliła też izba skarbowa (po doprecyzowaniu, że z garaży korzystają zarówno osoby będące, jak i niebędące jej członkami).
Grzegorz Kuś starszy konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Komentuje Grzegorz Kuśstarszy konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Problemy z wykładnią art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT wynikają głównie z bardzo niejasnego sformułowania „gospodarka zasobami mieszkaniowymi”. Nie definiują go ani ustawa o CIT, ani inne akty prawne.
Z orzecznictwa wynika, że zasoby mieszkaniowe to zespół lokali mieszkalnych oraz innych pomieszczeń i urządzeń, które są niezbędne do prawidłowego korzystania z mieszkań w budynku mieszkalnym (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 maja 2010 r., II FSK 26/09).
Pojęcie to obejmuje więc m.in. mieszkania, dźwigi osobowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie, sieci techniczne, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki i garaże (por. interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 maja 2011 r., ILPB3/423-85/11-4/JG).
Z kolei „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” jest tłumaczona jako dysponowanie i zarządzanie rzeczami związanymi z zamieszkiwaniem (por. wyrok WSA w Krakowie z 6 maja 2011 r., I SA/Kr).Na tej podstawie organy i sądy administracyjne uznają, że gospodarką zasobami mieszkaniowymi nie są m.in.: najem dachu operatorowi telefonii komórkowej (zob. wyrok WSA w Gliwicach z 22 stycznia 2008 r., I SA/Gl 737/07), najem powierzchni ścian budynku na cele reklamowe (zob. wyrok NSA z 20 maja 2011 r., II FSK 26/09) lub lokaty bankowych (zob. wyrok NSA z 20 maja 2011 r., II FSK 80/10). Natomiast w odniesieniu do najmu garaży NSA w wyroku z 23 lutego 2011 r. (II FSK 1888/09) uznał, że dochody spółdzielni mieszkaniowej z tego tytułu będą zwolnione na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, tylko jeżeli użytkowane są przez osoby będące jednocześnie mieszkańcami i członkami spółdzielni mieszkaniowej.
Omawiana interpretacja i poprzedzający ją wyrok WSA we Wrocławiu wpisują się więc w obecnie dominującą linię orzeczniczą. Podobne stanowisko organy podatkowe prezentują również w odniesieniu do wspólnot mieszkaniowych (por. interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 12 października 2011 r., IPTPB3/423-172/11-4/PM).
W mojej ocenie aktualne brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT jest jednak na tyle nieprecyzyjne, że będzie prowadzić do dalszych sporów podatników z władzami skarbowymi. Zaznaczyć należy, że nie tylko w ocenie podatników, ale także niektórych sądów administracyjnych pojęcie „gospodarki zasobami mieszkaniowymi” powinno być rozumiane szeroko.
Przykładem jest wyrok WSA w Olsztynie z 17 maja 2011 r. (I SA/Ol 163/11, orzeczenie nieprawomocne). Stwierdził on, że zdeponowanie na rachunku oszczędnościowym lub lokacie terminowej pieniędzy pochodzących z opłat i czynszów związanych z użytkowaniem lokali mieszkalnych mieści się w pojęciu „gospodarki zasobami mieszkaniowymi”, a uzyskane odsetki z tego tytułu są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT.
Podobnie, w odniesieniu do opłat wnoszonych przez właścicieli lokali użytkowych orzekł WSA w Krakowie w wyroku z 19 lutego 2010 r. (I SA/Kr 1807/09), który jednak został uchylony przez NSA w orzeczeniu z 9 marca 2012 r. (II FSK 1509/10).
Moim zdaniem ustawodawca powinien rozważyć doprecyzowanie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT i uściślić, od kogo i w jakiej sytuacji płatności są objęte zakresem tego przepisu. Pozwoliłoby to na uniknięcie prowadzenia wielu czasochłonnych i kosztownych sporów.
