- Zastanawiamy się nad wprowadzeniem w spółce procedury fakturowania usług przez nabywcę. Chodzi o usługi transportu. Jakie są warunki stosowania tego rozwiązania? Czy konieczne jest spełnienie jakichś konkretnych przesłanek?
Samofakturowanie oznacza wystawianie faktur przez nabywcę towarów lub usług, czyli w uproszczeniu wystawianie faktur samemu sobie. Podstawowym warunkiem dopuszczalności samofakturowania jest istnienie między stronami umowy regulującej wystawianie faktur przez nabywcę, w szczególności zawierającej upoważnienie dla nabywcy do wystawiania faktur, faktur korygujących oraz duplikatów w imieniu i na rachunek dostawcy towarów lub świadczącego usługę.
Zarówno sprzedawca, jak i nabywca towarów lub usług muszą być zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi. Przepisy wskazują też, jakie postanowienia powinny koniecznie znaleźć się w takiej umowie.
Sprzedawca, oprócz upoważnienia nabywcy do wystawiania faktur w imieniu i na rachunek sprzedawcy, powinien zobowiązać się, że niezwłocznie poinformuje nabywcę w przypadku
• wykreślenia go z rejestru jako podatnika VAT czynnego, a także
• zbycia swojego przedsiębiorstwa.
W umowie łączącej strony powinien zostać wskazany okres jej obowiązywania, który nie może być dłuższy niż dwa lata, a także zakres towarów lub usług, w odniesieniu do których nabywca będzie wystawiał faktury w imieniu i na rzecz dostawcy lub usługodawcy w okresie obowiązywania umowy. Pisemna informacja o zawarciu tej umowy powinna zostać dostarczona właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy.
W przypadku samofakturowania ważne jest także zapewnienie przez nabywcę towarów i usług, odpowiedzialnego za wystawianie faktur, odpowiedniej procedury akceptacji wystawionych w imieniu sprzedawcy faktur, tak aby termin przedstawienia do akceptacji oryginału faktury umożliwiał terminowe rozliczenie podatku przez dostawcę czy usługodawcę.
Należy również podkreślić, że zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów regulujących procedurę wystawiania faktur przez nabywcę jej zastosowanie możliwe jest wyłącznie w przypadku
• dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium kraju oraz
• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Natomiast nie ma w omawianych przepisach regulacji dotyczących kwestii wystawiania faktur przez usługobiorcę w imieniu usługodawcy w sytuacji, gdy miejscem świadczenia usług jest terytorium Wspólnoty, ale kraj inny niż kraj usługodawcy.
Trzeba także zauważyć, że § 26 ust. 1 rozporządzenia regulującego zasady wystawiania faktur z 28 marca 2011 określający, jakie przepisy tego rozporządzenia należy zastosować w przypadku wystawiania faktur stwierdzających wykonanie usług, dla których miejscem świadczenia jest terytorium innego państwa członkowskiego, nie powołuje § 6 regulującego kwestie wystawiania faktur przez nabywcę usług, w imieniu i na rachunek usługodawcy.
W rezultacie stosowanie procedury samofakturowania w przypadku czytelnika będzie możliwe jedynie w sytuacji, gdy spółka występować będzie jako podatnik posiadający stałe miejsce prowadzenia działalności w Polsce, bo tylko w tym wypadku miejscem opodatkowania usług nabywanych przez spółkę będzie Polska.
Gdyby jednak spółka nie posiadała stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, nabywane przez nią usługi, zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ustawy o VAT, opodatkowane będą w kraju jej siedziby jako usługobiorcy. W takim wypadku niedopuszczalne będzie zawarcie umowy z polskim usługodawcą, przewidującej wystawianie przez nią faktur.
—Hanna Kozłowska doktor nauk ekonomicznych, biegły rewident i doradca podatkowy KDA Grupa Sarnowski i Wiśniewski w Poznaniu
