W stosunku do osób zatrudnionych na umowę-zlecenie/o dzieło także można wykorzystać środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, jeśli firma taki fundusz utworzyła. Może to być inny fundusz o charakterze socjalno-bytowym lub środki bieżące.
Firma posiadająca zfśs może przyznać określone w regulaminie funduszu rodzaje świadczeń także zleceniobiorcom. Fundusz ten nie jest adresowany wyłącznie do pracowników i członków ich rodzin, ale też do byłych pracowników emerytów i rencistów oraz ich rodzin.
Można nim objąć również inne osoby, w tym wykonawców umów cywilnych, wskazując je w regulaminie funduszu jako uprawnione do korzystania z pomocy socjalnej. Trzeba jednak pamiętać, aby przy rozdzielaniu świadczeń stosować odpowiednie kryteria, dotyczące sytuacji materialnej, życiowej, rodzinnej tych osób.
Działalność osobista
Przekazanie zleceniobiorcy prezentu, obojętnie pieniężnego czy rzeczowego, skutkuje powstaniem przychodu po jego stronie. A z tym wiąże się obowiązek dla płatnika w zakresie ustalenia zaliczki na podatek dochodowy oraz – w zależności od źródła sfinansowania – naliczenia składek na ZUS.
Przychodami u zleceniobiorców, tak jak u wszystkich podatników, są bowiem otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z tego wynika, że wszelkie bonusy, korzyści w formie pieniężnej czy rzeczowej są dla zleceniobiorcy przychodem z tytułu wykonywanej przez niego pracy.
Źródłem tego przychodu jest działalność wykonywana osobiście (art. 13 pkt 8 ustawy o PIT). Nie chodzi tu bowiem tylko o ścisłe wynagrodzenie za wykonanie zlecenia, ale wszelkie inne dodatkowe świadczenia związane z wykonywaniem takiej umowy. A wiadomo, że zleceniobiorca czy wykonawca dzieła otrzymuje prezent na święta z tego tytułu, że przysługuje się firmie wykonując pracę na jej rzecz. Przekazanie upominków wiąże się natomiast z łączącym obie strony stosunkiem cywilnoprawnym, w ramach którego zleceniobiorca świadczy pracę dla zleceniodawcy.
Przychód, ale bez składek
Nie można odrywać świadczeń okolicznościowych od przychodu z umów cywilnych. Gdyby kwalifikować je do „innych źródeł”, świadczenia te w ogóle nie podlegałyby składkom na ZUS, bo nie stanowiłyby przychodu z umowy-zlecenia jako podstawy wymiaru składek. A tak nie jest.
Są to więc przychody ze zlecenia, ale od 1 sierpnia 2010 mają do nich odpowiednie zastosowanie przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Zawiera ono listę przychodów zwolnionych z danin na rzecz ZUS. Na podstawie jego § 2 ust. 1 pkt 19 i 20 świadczenia dla zleceniobiorców są zwolnione ze składek, jeśli zostały sfinansowane ze środków zfśs (bez ograniczenia kwoty) lub z funduszu socjalno-bytowego (do wysokości odpisu podstawowego na zfśs).
Oczywiście w przypadku umów o dzieło w ogóle nie powstaje obowiązek opłacenia składek na ZUS. Wciąż umowy te nie są objęte obowiązkiem ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Rząd zapowiada, że to się zmieni, ale na razie wykonawcy takich umów muszą liczyć się jedynie z koniecznością rozliczania się z fiskusem.
Reasumując, świąteczne gratyfikacje dla zleceniobiorców/wykonawców dzieła są opodatkowane podatkiem PIT na podstawie art. 41 ustawy o PIT, czyli z zastosowaniem do dochodu stawki 18 proc. i uwzględnieniem procentowych kosztów uzyskania przychodów (potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 grudnia 2007, IBPB2/415-203/07/CJS).
Nie obowiązuje tu żadne zwolnienie i bez znaczenia pozostaje źródło pochodzenia świadczenia. Co do składek na ZUS, ze zwolnienia można skorzystać na zasadach wyżej opisanych. Jeżeli jednak upominki zostały ufundowane ze środków obrotowych, zwolnienie nie ma zastosowania i składki są należne.
Wówczas przy obliczaniu podatku koszty uzysku należy naliczać od przychodu pomniejszonego o pobrane przez płatnika w danym miesiącu składki społeczne. Zaliczkę natomiast obniżamy o pobraną składkę zdrowotną (nie więcej niż o 7,75 proc. podstawy jej wymiaru).
Przykład
Pani Karolina pracuje na umowę-zlecenie.
Firma zgłosiła ją do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego oraz dobrowolnego chorobowego. Miesięcznie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2000 zł.
W grudniu br. otrzyma od zleceniodawcy karnet na zestaw zabiegów kosmetyczno-relaksacyjnych w gabinecie odnowy biologicznej o wartości 500 zł. Zleceniodawca zakupił karnety z zfśs, uwzględniając sytuację materialną poszczególnych uprawnionych.
Cała wartość karnetu jest opodatkowana, ale nie trzeba od niej opłacać składek na ZUS. Jak należy rozliczyć przychód grudniowy
ROZLICZENIE PRZYCHODU