Kontrola może trwać – w zależności od wielkości przedsiębiorstwa – od 12 do 48 dni roboczych w ciągu roku.
To niewiele na sprawdzenie dużej firmy. Urzędy kontroli skarbowej doskonale sobie jednak radzą z tym ograniczeniem.
– Ostatnio bardzo modne jest prowadzenie przez urzędy tzw. postępowania kontrolnego bez wszczynania kontroli podatkowej – mówi Andrzej Zubik, doradca podatkowy, menedżer w PwC. – Dzięki temu nie stosują ograniczeń z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Można mieć zastrzeżenia, czy to nie jest nadużycie przepisów.
– Do 7 marca 2009 r. nie było wątpliwości, że limity nie dotyczą kontroli podatkowej prowadzonej przez UKS – przypomina Zubik. – Potem jednak ustawodawca wykreślił takie kontrole z katalogu wyjątków od ogólnych zasad weryfikowania rozliczeń przedsiębiorców. Wydaje się więc, że chciał ujednolicić reguły prowadzenia wszystkich kontroli. Fiskus jednak z tego wybrnął.
– Z literalnego brzmienia ustawy o kontroli skarbowej wynika, że postępowanie kontrolne powinno być traktowane inaczej niż kontrola podatkowa – tłumaczy Monika Ławnicka, doradca podatkowy, starszy konsultant w Accreo Taxand. – Jest prowadzone według zasad dotyczących postępowania podatkowego (określonych w ordynacji podatkowej).
– W trakcie takiego postępowania urząd wzywa podatników do przedstawienia dowodów i składania wyjaśnień – dodaje Joanna Zawiejska-Rataj, doradca podatkowy, menedżer w Deloitte. – Ma więc takie możliwości weryfikacji stanu faktycznego jak podczas klasycznej kontroli.
Co zrobić, jeśli UKS bez ograniczeń korzysta z gościnności przedsiębiorcy? – Może on zaskarżyć wydaną w wyniku postępowania decyzję, argumentując, że nie różniło się ono niczym od normalnej kontroli – podpowiada Ławnicka. – Trudno jednak przewidzieć, jakie będzie ostateczne rozstrzygnięcie. Wprawdzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. I SA/Po 709/10) stwierdził, że przeprowadzenie kontroli podatkowej pod pozorem postępowania kontrolnego stanowi istotne naruszenie prawa, a konkretnie obejście ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ale Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. I FSK 895/11) uchylił to orzeczenie.
– Wszczęcie postępowania kontrolnego nie oznacza, że urzędników nie obowiązują żadne terminy – przypomina Zawiejska-Rataj. – Zgodnie bowiem z art. 139 § 1 ordynacji podatkowej załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Do tych terminów nie wlicza się jednak „opóźnień z przyczyn niezależnych od organu", co daje urzędom spore pole do popisu.
Więcej na temat zasad kontroli jutro w „Prawie i Praktyce"
masz pytanie, wyślij e-mail do autora p.wojtasik@rp.pl
Zobacz serwisy:
