Wynikający z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT obowiązek opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów i usług nie dotyczy: drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

Wynika to z ust. 3 tego przepisu. Jednocześnie firma ma prawo do odliczenia podatku naliczonego (art. 86 ust. 8 pkt 2 ustawy o VAT).

Drukowane materiały reklamowe

Ustawa o VAT nie zawiera definicji drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych.

Należy więc zastosować wykładnię językową. Według „Słownika języka polskiego PWN” „drukować” oznacza: odbijać litery, teksty, rysunki na papierze za pomocą różnych technik i maszyn drukarskich, wytłaczać deseń na tkaninie. Niewątpliwie za drukowane materiały uznać należy wszelkie druki na papierze, tj. materiały wykonane metodami poligraficznymi.

Izba Skarbowa w Poznaniu w piśmie z 29 marca 2010 (ILPP2/443-1768/09-4/BA)

uznała, że wyłącznie materiały, które zawierałyby przede wszystkim informacje na temat działalności spółki i jej produktów, odpowiadają pojęciu drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych.

Wskazała, że podobne wnioski wynikają z orzecznictwa. Sądy wskazują, że celem reklamy jest przekazywanie informacji o towarach (usługach) i nakłanianie potencjalnych klientów do ich nabycia. Polega ona głównie na prezentowaniu towaru lub usługi. Warto podkreślić, że towary tylko z logo firmy nie są drukowanymi materiałami reklamowym.

Bezsprzecznie drukowanymi materiałami reklamowymi są więc wszelkiego rodzaju cenniki, broszury, foldery, prospekty. Przekazywanie podkładek na biurko (w formie kalendarza, notesu i informacji o działalności spółki i adresie), notesów z informacjami o spółce (adresie, zakresie działalności) obecnym i potencjalnym kontrahentom również ma charakter reklamowy. Czynności te nie są więc opodatkowane VAT.

Limity wartości

Prezenty o małej wartości zdefiniowane są w art. 7 ust. 4 ustawy o VAT. Są to przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym 100 zł – jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości obdarowanych osób;

2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1 – jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, to jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Dane w ewidencji

W przepisie tym nie wymieniono danych, jakie powinna zawierać ewidencja obdarowanych osób. Stwierdzono jedynie, że musi obejmować dane, na podstawie których można ustalić ich tożsamość.

Wystarczające jest więc umieszczenie: imienia i nazwiska, adresu zamieszkania lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej dla osoby fizycznej albo imienia nazwiska, nazwy i siedziby w przypadku osoby prawnej reprezentowanej przez osobę fizyczną.

Tak wynika z interpretacji Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 5 grudnia 2006 (1471/NUR1/443-347/1/06/AP).

Limit dotyczący prezentów ujętych w ewidencji jest liczony w ramach roku kalendarzowego. Potwierdził to NSA w wyroku z 26 października 2009 (I FSK 811/08).

Towary do testowania

W myśl art. 7 ust. 7 ustawy o VAT przez próbkę rozumie się niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład i wszystkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość lub wartość przekazywanych (wręczanych) przez podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy.

W definicji tej nie wprowadzono żadnego limitu ilościowego. Próbką jest towar przekazany w celu przetestowania, czyli sprawdzenia właściwości towaru, jego zalet lub wad oraz różnic w porównaniu z innymi produktami dostępnymi na  rynku.

Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 27 października 2010 (IPPP1-443-800/10-2/AS) nie zgodziła się ze stanowiskiem, że przekazywanie pełnowartościowych produktów dostępnych w ofercie handlowej wnioskodawcy będzie próbką. Nie można uznać, że celem ich przekazania jest jedynie zapoznanie klienta z produktami, „wypróbowanie” ich przez klienta i zachęta do zakupu.

Zatem próbką będzie przykładowo saszetka z miksem kawowym typu 3w1, 2w1 do jednorazowego użytku.

Z kolei z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 grudnia 2010 (ILPP2/443-1482/10-4/MN) wynika, że nieodpłatne przekazanie niewielkiej ilości wyrobów gotowych klientom spółki na cele degustacji, umożliwiających zapoznanie potencjalnych klientów z produktami spółki spełnia definicję próbek w rozumieniu art. 7 ust. 7 ustawy o VAT.

Problemem tym zajmował się również WSA w Warszawie w wyroku z 8 maja 2008 (III SA/Wa 2185/07). Wyjaśnił, że o tym, czy dany towar jest próbką, nie może decydować to, w jakim stanie skupienia się znajduje.

Prezentowana przez organy wykładnia wykluczałaby uznanie za próbkę towaru np. wzorników farb, występujących w formie pomalowanego fragmentu drewna, których nie można wykorzystać w żaden inny sposób niż tylko w charakterze próbek.

Izba argumentowała, że taka próbka nie zachowuje wszystkich właściwości fizykochemicznych (występuje w innym stanie skupienia w stosunku do sprzedawanego towaru w postaci proszku czy płynu). Sąd nie zgodził się z tym stanowiskiem.

Decyduje prawo do odliczenia

Zarówno przed 1 kwietnia 2011, jak i obecnie warunkiem opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów (wskazanym w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT) jest prawo podatnika do obniżenia w całości lub w części podatku należnego o naliczony przy ich nabyciu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia będzie miał zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Wystarczające jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej działalności gospodarczej, wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej (pismo Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 grudnia 2010, ILPP2/443-1482/10-26/MN).

Związek zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni. Ta druga sytuacja występuje, np. gdy nabywane towary są odsprzedawane (firma prowadzi działalność handlową). Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością można mówić, gdy wydatki powiązane są z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Jeżeli gadżety reklamowe przekazywane klientom służą zwiększeniu sprzedaży opodatkowanej, to istnieje pośredni związek ze sprzedażą opodatkowaną.

Prawo do obniżenia VAT należnego o naliczony przy ich nabyciu przysługuje zatem na zasadach ogólnych przewidzianych w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, pod warunkiem że nie występują przesłanki ograniczające to prawo wynikające z art. 88 tej ustawy.

Tak wskazała Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 18 lutego 2011 (ITPP2/443-1234a/10/AW).

Czytaj również:

Zobacz serwis:

Co i jak podlega opodatkowaniu » Próbki i małe prezenty

Co i jak podlega opodatkowaniu » Dostawa towarów » Nieodpłatne przekazanie towarów